رشته کوه البرز، شهری به نام فیروزکوه را در درون خود جای داده که از نظر زیباییهای طبیعی بسیار چشمنواز است. شهر فیروزکوه با آبوهوای کوهستانی و مطبوع خود، گزینه مناسبی برای سفر آخر هفته یا طولانیمدت محسوب میشود. این شهر دارای نهر، رودخانه، دشتهای سرسبز، طبیعت بکر، حیات وحش غنی و غارهایی است که ارزش تماشا دارند. تنگههایی در میان کوههای این دیار قرار گرفتهاند که از نظر ژئوتوریسم بسیار مهم هستند. علاوهبر این وجود قلعهها و برجهای دیدبانی در فیروزکوه نشان از قدمت بالا و اصالت این شهرستان دارد.
سایه دماوند روی سر فیروزکوه
فیروزکوه شهری با وسعت ۲۲۶۱ کیلومترمربع است که در شمال شرقی پایتخت قرار دارد. این شهر در مسیر تهران به مازندران واقع شده و مرتفعترین کوه ایران (دماوند) در بخشهایی از آن قابل مشاهده است. این شهر را بهعنوان پل ارتباطی بین مازندران و تهران میشناسند. فیروزکوه با کوههای سرسبز و استوار خود از شمال و شرق با مازندران، از غرب با شهرستان دماوند و از جنوب با سمنان مرز مشترک دارد.
آب و هوای فیروزکوه؛ راه فرار از دود و دم تهران از اینجا می گذرد
شهرستان فیروزکوه، ۱۹۳۰ متر از سطح دریا ارتفاع داشته و همین موضوع میتواند دلیل افزایش خشکی هوا و روزهای یخبندان در آن باشد. این شهر که اهالی تهران آن را برای تفریح آخر هفته خود انتخاب میکنند، در دامنه کوههای البرز واقع شده و کمترین میزان آلایندگیهای شهری را دارد. هوای فیروزکوه در زمستان بسیار سرد و در تابستان معتدل و مرطوب است.
چشمهها و رودخانههای زیادی در این منطقه وجود دارند که باعث تعدیل دما و افزایش رطوبت در آن شدهاند. هوای معتدل و شرایط اقلیمی شهرستان فیروزکوه فرصت مناسبی را برای رشد انواع گونههای گیاهی و جانوری فراهم کرده است. فیروزکوه بهعنوان شهری ییلاقی شناخته میشود و عشایر بومی زیادی در آن سکنی گزیدهاند. در فصل زمستان دمای هوا در این شهر به ۱۰ درجه سانتیگراد نیز میرسد و این سرما تا اوایل بهار پابرجاست. در فصل تابستان نیز دمای هوای فیروزکوه حدود ۲۰ تا ۳۰ درجه بوده و با فرارسیدن فصل پاییز دمای هوا با کاهش شدیدی روبهرو خواهد شد.
بهترین زمان سفر به فیروز کوه؛ اینجا آلپ ایران است
فیروزکوه با طبیعت کوهستانی و آلپی خود، در بهار و تابستان آبوهوایی بسیار مطبوع دارد. این زمان فرصت مناسبی برای دیدن تنگهها، آبشارها و کوههای سرسبز این خطه است. فیروزکوه در تابستان بادهای خنک و دلچسبی داشته و میتواند مکان مناسبی برای افرادی باشد که ساکن مناطق گرمسیری یا شهرهای صنعتی با آلودگی هوا هستند. علاوهبر این تعطیلی مدارس و دانشگاهها فرصت خوبی برای به تماشا نشستن طبیعت زیبای فیروزکوه خواهد بود.
اما مناظر عاشقانه فیروزکوه زمانی پدیدار میشوند که طول روزها کمتر شده و رنگهای زرد و نارنجی طبیعت، چشمها را مینوازد. فیروزکوه در پاییز آبوهوایی سرد دارد و اگر علاقهمند هستید که از مناظر زیبای پاییزی و بارش باران در آن لذت ببرید، لباس گرم و بارانی به همراه خود داشته باشید. فیروزکوه در زمستان کاملاً سفیدپوش میشود و بیش از ۱۰۰ روز آن را بهعنوان روزهای یخبندان معرفی میکنند. این زمان فرصت خوبی برای تفریحهای زمستانی نظیر اسکی و ساختن آدم برفی است.
13 جاذبه گردشگری فیروزکوه که باید بشناسید
فیروزکوه با وجود مساحت کمی که دارد، هم داخلش شهرش و هم در طول مسیر رسیدن به آن جاذبههایی شگفتانگیزی دارد. کنار هم قرار گرفتن عناصر طبیعی مانند آب، گیاهان و اتمسفر خوب همگی دست به دست هم دادهاند تا بتوان در سایهسار درختان این شهر لذتی مضاعف را تجربه کرد. اگر از سمت تهران به فیروزکوه میروید میتوانید از دیدنیهای بومهن، پلسفید، زیراب و شیرگاه نیز بازدید کنید. دیدنیهای فیروزکوه عبارتند از:
تنگه واشی؛ پیاده روی از میان دیوارهای بلند
این مکان از ۲ تنگه سا و واشی تشکیل شده که در میان آنها دشتی سرسبز به طول ۲ کیلومتر قرار گرفته است. تنگه واشی که بهنام تنگه ساواشی نیز شناخته میشود، دارای دیوارهایی بلندی بوده که باعث مهار گرمای تابستان شده و این مکان حتی در گرمترین روزهای سال نیز خنک است! در این مکان سه کتیبه تاریخی بزرگ به اندازه ۶ متر قرار دارند که نگارهای مربوط به شکار آهو توسط فتحعلی شاه را میتوان روی آنها دید. گذر از سنگهای ریز و درشت تنگه، پیادهروی در دشت واشی، تنگه واشی، آبشار ۱۵ متری واشی، اسب سواری و کوهنوردی تنها بخشی از تفریحات این بخش به شمار میروند. بهترین زمان برای بازدید از تنگه واشی اواخر بهار و تابستان است؛ زیرا این مکان به دلیل ارتفاع بالا، دمای بسیار پایینتری نسبت به شهر دارد.
روستای لزور با دریاچه ای به شکل مثلث
این روستا با شهر فیروزکوه ۴۵ کیلومتر فاصله داشته و از راه جاده اصلی فیروزکوه و سهراه لاسم میتوان به این مکان رسید. وجه تسمیه این روستا وجود دریاچه لزور در نزدیکی آن بوده که به شکل مثلث است و حدود ۱۵ متر عمق دارد. این روستا قدمت ۴۰۰ سالهای دارد و در قدیم به آن دارالمومنین میگفتند. این روستا با آبوهوای کوهستانی خود لذت شنا، آبتنی، طبیعتگردی، عکاسی، دوچرخه سواری، کوهنوردی و کمپینگ را به مخاطبان خود هدیه میدهد. در این روستا رودهای بسیار زیادی وجود دارند که رطوبت هوا را بیشتر کرده و آن را برای کشاورزی و دامپروری مناسب میکنند.
در چشمه آب معدنی خُمده شنا کنید
در ۱۵ کیلومتری جاده تهران_ فیروزکوه و شهرستان زرین شهر چشمهای وجود دارد که آبوهوای آن بینظیر است. این چشمه در روستایی با همین نام قرار گرفته است. در گرمترین روزهای تابستان هم آب چشمه خمده سرد و آرام است و میتوان در آن شنا کرد. این چشمه آبی با املاح معدنی فراوان دارد که میتواند برای بدن خواص درمانی نیز داشته باشد. اما باید بدانید که این اب به هیچ عنوان برای آشامیدن مناسب نیست.
غار بورنیک؛ بازدید از طولانی ترین غار تهران
این غار در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی فیروزکوه قرار گرفته و به دلیل طول ۳۴۷۰ متری خود، طولانیترین غار تهران نامیده میشود. کلمه بورنیک به معنای مکانی امن و آرام است. از این غار در زمانهای بسیار دور بهعنوان مکانی برای زیستن استفاده میشد. ابورنیک از یک ورودی مثلثی شکل تشکیل شده که بیش از ۱۵۰ پله دارد. این جاذبه طبیعی جلوه عجیبی از فرآیندهای زمینشناختی را به نمایش میگذارد و از ارزش ژئوتوریسم بالایی برخوردار است. تخته سنگها، رسوبهای استوانهای و چکیدههایی به رنگهای نخودی، سفید و صورتی از دیدنیهای بورنیک به شمار میروند. غار بورنیک از ۴ قسمت تشکیل شده که به نامهای زیر آنها را میشناسند:
- تالار اول
- تالار دوم
- تالار سوم
- تالار پرتگاه
روستای جلیزجند؛ جایی که لباس گل به تن دارد
در ۱۳ کیلومتری شمال غرب فیروزکوه، روستایی پوشیده از گل بهنام جلیزلند یا جالیزلند قرار گرفته است. رودخانههای جلیزلند به تنگه واشی ختم میشوند. این روستا نابترین طبیعت و پاکترین آبوهوا را داشته و در آن قلعه پشت تندیر واشی و برجهای دیدبانی وجود دارد که نشان از قدمت بالای آن است. این روستا در ارتفاع ۲۱۶۵ متری از سطح آب قرار گرفته و دارای آبوهوایی سرد و کوهپایهای است. آرامگاه امامزادگان سه گانه، درختان میوه ارگانیک نظیر آلو، زردآلو، هلو و گردو و معماری جالب خانههای جلیزلند که در مقابل آفتاب قرار گرفتهاند، از جمله جاذبههای آن محسوب میشوند. اگر با تور داخلی راهی فیروزکوه شدید، حتما بازدید از این روستا را هم در لیست خود قرار دهید.
تنگ میشینه مرگ؛ قتلگاه پرندگان
این مکان در نزدیکی روستای لزور قرار گرفته و دارای قلهای به ارتفاع ۴۳۰۰ متر است. قسمت اول نام این مکان را از روی مجسمههای میشی که در مسیری مخفی در نزدیکی قله کوه قرار دارد برداشتهاند و قسمت دوم این اسم هم به چشمهای مربوط میشود که پرندگان به دلیل نوشیدن از آن، میمردند! مسیر تنگ میشینه کمی صعبالعبور بوده و برای کودکان، میانسالان و افرادی که بیماریهایی مربوط به پا و کمر دارند، مناسب نیست. البته با استفاده از کفش کوهنوردی، عصا و گرفتن دست یکدیگر میتوان آن را پیمود. در این مسیر بوتههای نعناع و پونه هوا را بسیار مطبوع کردهاند.
قلعه لاجورد؛ یادگار دوران پیش از اسلام
این قلعه با خشتها و سنگ لاشههای قدیمی خود، گواه خوبی برای قدمت پیش از اسلام فیروزکوه هستند. لاجورد در سال ۱۳۸۰ بهعنوان یک اثر ملی با شماره ۴۴۱۰ به ثبت رسیده است. قلعه لاجورد در بخش مرکزی فیروزکوه و روستای سرانزا قرار گرفته و پیشینه آن به قرن هفتم و هشتم هجری قمری بازمیگردد.
روستای سله بن؛ بهترین لوکیشن برای عکاسی
در ۱۸ کیلومتری شمال غربی فیروزکوه روستایی قرار داشته که ۱۵۵ کیلومتر از تهران فاصله دارد. سله بن در میان دو رشته کوه قرار گرفته و خاکی بسیار حاصلخیز دارد. این مکان مملو از درختان و باغهای میوه زردآلو، گلابی گردو، سیب و... است و خوراکیهایی همچون عسل، گیاهان دارویی و لبنیات را میتوانید از آن تهیه کنید. در این روستا جاهای دیدنی مانند تپه باستانی سله، سد نمرود و رودخانه حبله رود قرار گرفتهاند. در سایهسار طبیعت سرسبز و خاک حاصلخیز حیواناتی مانند انواع پرنوگان، قوچ، میش، گراز، آهو و کل و بز دیده میشوند. عکاسی، پیکنیک و طبیعتگردی از جمله تفریحات محبوب روستای سله بن بهشمار میروند.
دریاچه آهنک؛ در حصار نیزارها
دریاچه آهنک، در بخش مرکزی فیروزکوه و در روستای سیمین دشت واقع شده و ارتفاع آن از آبهای آزاد به 1700 متر میرسد. دریاچه آهنک شامل دو حوضچه میشود که عمق حوضچه کوچکتر 8 متر و حوضچه بزرگتر ۳۲ متر است. این دریاچه حاصل ذوب شدن برف ارتفاعات بوده و آبی زلال؛ اما غیرشرب دارد. درختان گز و نیزارهای اطراف دریاچه که ارتفاعشان به ۳ متر میرسد، محیطی آرامشبخش را برای مسافران بهوجود آوردهاند. در این منطقه، امکان غواصی و شنا وجود دارد؛ اما فراموش نکنید که این مکان آبوهوایی بسیار سرد داشته و تنها در فصل تابستان میتوان از آبتنی در آن لذت برد.
سیمین دشت؛ معجزه ای به نام طبیعت
این روستای ییلاقی دارای طبیعت منحصربهفردی است که ارزش تماشا کردن را دارد. روستای سیمین دشت ۱۲۰ کیلومتر با پایتخت و ۵۵ کیلومتر با فیروزکوه فاصله دارد. درختان چنار و انار تنومندی که در سیمین دشت سر بر آسمان درآوردهاند، لذت طبیعتگردی را بیشتر میکنند. این مکان به دلیل ارتفاع بالای خود برای کوهنوردی نیز انتخاب خوبی بهحساب میآید. رودخانه حبله رود از میان این روستا میگذرد و سرسبزی دشتهای میان دو کوه آن را دوچندان میسازد. این روستا دارای پوششی گیاهان دارویی از بابونه، درمنه، گون، شبدر، بومادران و آویشن است. دریاچه آهنک، بالاچشمه، کوه انار و بنای چهار طاقی موین از جاهای دیدنی سیمین دشت هستند.
روستای هرانده؛ تهرانی ها اینجا ماهیگیری کنند
این روستا در ۲۰ کیلومتری جنوب فیروزکوه واقع شده و ۱۳۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد. این روستا در نزدیکی غار بورنیک قرار گرفته و محل عبور عشایر الیمانی و اسانلو در تابستان است. عبور رودخانه نمرود و قزقان چای از این روستا سبب گردیده تا نهرهای پرآب و کوچه باغهای چشمنوازی در آن وجود داشته باشند. این موضوع باعث افزایش ماهیگیری در روستای هرانده نیز شده است. آبوهوای هرانده کوهستانی و خنک بوده و مکان مناسبی برای ییلاق و پیک نیک بهشمار میرود.
منطقه شکار ممنوع گاوده؛ مامنی برای زیستن حیوانات وحشی
در روستای گاوده که از توابع بخش مرکزی فیروزکوه بهشمار میرود، منطقهای به وسعت ۱۷۴۰۰۰ هکتاری وجود دارد که مامنی برای زیستن حیوانات وحشی مانند قوچ، میش، کل و بز، آهو، پلنگ، خرس و انوع پرندگان و خزندگان کمیاب محسوب میشود. سازمان حفاظت از محیط زیست، شکار از این منطقه را به دلیل در خطر بودن حیات جانوران ممنوع کرده است. این منطقه دارای پوشش گیاهی غنی و مملو از گونههای گیاهی کمیاب مانند بادام وجشی، زرشک، زنبق، گندمیان، گلپر، کاکوتی، پسته وحشی و آویشن است.
برج سنگی دیده بانی مزداران؛ بازدید از نگهبان روستا
این برج در فاصله ۲۳ کیلومتری از فیروزکوه و در روستای مزاداران واقع شده است. برج مزداران در بلندترین قسمت روستا قرار گرفته و بنای بیرونی آن شبیه به هشت ضلعی است. قدمت این برج به قرن هفت و هشتم هجری بازمیگردد. بهنظر میرسد که در آن زمان از این برج به منظور اهداف نظامی و نگهبانی از روستا استفاده میشد. جنس این برج از ملات، گچ و ساروج بوده و دارای گنبدی با پوشش داخلی و خارجی است. حمام قدیمی مزداران نیز در فاصله کمی از این برج قرار گرفته است.
راه های دسترسی به فیروزکوه
فیروزکوه تنها ۱۴۰ کیلومتر تا تهران فاصله دارد و از این نظر مکان مناسبی برای تفریح کوتاه پایتختنشینان محسوب میشود. این شهر فاقد فرودگاه اختصاصی و مترو بوده؛ اما رسیدن به آن از ۳ راه زیر امکانپذیر است:
- با قطار: ایستگاه قطار فیروزکوه در سال ۱۳۱۰ احداث شده و در محله دشتستان، خیابان ۱۷ شهریور واقع است. نزدیکی به چشمه خمده و روستاهای فیروزکوه از جمله مزایای این بخش بهشمار میرود. این مسیر ریلی سادهترین راه برای رسیدن به فیروزکوه از همه جای ایران است.
- با ماشین شخصی: جاده فیروزکوه تهران که در سمت شمال شرق تهران قرار دارد، بهترین مسیر برای رسیدن شما به مقصد است. در این مسیر جاهای دیدنی فیروزکوه قرار گرفتهاند.
- با اتوبوسهای VIP: اتوبوسهایی در پایانههای مسافربری تهران به مقصد فیروزکوه وجود دارند که در ساعاتی مشخص حرکت میکنند. برای اطلاع از نحوه تهیه بلیط فیروزکوه میتوانید از وبسایتهای امن اینترنتی کمک بگیرید.
از فیروزکوه چه سوغاتی بخریم؟
آبوهوای مطبوع فیروزکوه باعث شده تا کشاورزی و دامپروری در این خطه رونق داشته باشد. این موضوع با سوغاتیهای خوشمزه نظیر عسل، گردو، بادام، پسته، میوه، رب انار، عسل، آلوچه، لواشک، ترشی و... بیارتباط نیست. علاوهبر این میتوان ردپای هنر اصیل ایرانی را در جاجیم بافی، سفالگری، بافتنیها، معرق چوب، چرم دوزی، میناکاری و مکرومه بافی این شهر بهخوبی مشاهده کرد. وجود مواد اولیه طبیعی مانند پشم گوسفندان که به دلیل رونق دامپروری در فیروزکوه وجود دارند، دلیل افزایش صنایع دستی رنگارنگ و زیبای این خطه محسوب میشوند.
در سفر به فیروزکوه کجا غذا بخوریم؟
اگر هوس میل کردن غذاهای سنتی فیروزکوه مانند تهچین را کردهاید، میتوانید سری به بهترین رستورانهای شهر فیروزکوه بزنید. این رستورانها ساعت کاری بالایی دارند و اکثر آنها سه وعده غذا را سرو میکنند. این رستورانها عبارتند از:
- ماه تیتی
- شقایق
- شبنم
- پرسپولیس
- ننه شمالی
- امین
- ریحون
- کندو
- سیب سبز
غذاهای محلی فیروزکوه
فیروزکوه شهری از توابع تهران است و غذاهای سنتی آن نیز تفاوت زیادی با غذاهای پایتخت ندارند. از جمله این غذاها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهچین گوشت
- دم پختک
- خورشت اسفناج
- سرگنجشکی
- آش دوغ
- هلیم
- ماهی شکمپر
- شیرین پلو
در سفر به فیروز کجا اقامت کنیم؟
بازدید از جاهای دیدنی فیروزکوه مخصوصاً برای اهالی شهرستان در یک یا دو روز امکانپذیر نخواهد بود. بنابراین بهترین راه، پیدا کردن مکانی امن برای اقامتی با آرامش است. بهتر است قبل از سفر نسبت به امتیاز هتل یا محل اقامت، نظافت و نحوه دسترسی به آن اطلاعات کافی داشته باشید. از میان هتلهای فیروزکوه که میتوانید در آنها اقامت کنید میتوان به اقامتگاه بومگردی حاج محمد ، اقامتگاه بومگردی آرش کمانگیر و هتل کیومرث اشاره کرد. البته باید بدانید بیشتر گردشگرانی که فیروزکوه را بهعنوان مقصد خود انتخاب میکنند به جای اقامت در هتل و بومگردی اجاره ویلا و خانه را انتخاب میکنند.
فیروزکوه، بهشت مردم پایتخت
در این مطلب یکی از شهرهای نزدیک تهران یعنی فیروزکوه را به شما معرفی کردیم. از آنجایی که این شهر فاصله کمی با پایتخت دارد، شهروندان تهرانی برای استراحت و فرار از دود و دم به آن پناه میآورند و به همین دلیل میتوان آن را بهشت پایتخت دانست. اگر نکته دیگری درباره فیروزکوه وجود دارد که در این مطلب از وبسایت لحظه آخر به آن اشاره نشد و یا اگر تجربه سفر به شهر زیبای فیروزکوه را دارید؛ اطلاعات و تجربیات خود را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا دیگران بهره ببرند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد و بتوانید از آن استفاده کنید.