قره باغ نام یک منطقه بسیار زیبا و جنگلی در بخش جنوب غربی کشور ارمنستان است که در شرق این کشور و در همسایگی شمال ایران قرار دارد. گستردگی این منطقه از ارتفاعات قفقاز تا زمین‌های رودخانه ارس امتداد داشته که این منطقه را در زبان آرمانی با نام آرتساخ می‌شناسند. قره باغ از زمان قدیم مورد توجه بوده و واژه قره در زبان آذربایجانی به معنای سیاه و واژه باغ به معنای مکانی سرسبز و باغ است که به‌دلیل وجود درختان و طبیعت سرسبز این منطقه انتخاب شد. ثروت‌های زیرزمینی بسیار این منطقه مانند زمین حاصلخیز، جنگل‌های زیبا و انواع معادن و منابع زیرزمینی سبب به شهرت رسیدن آن شده‌اند. در قره باغ قومیت‌های مختلفی زندگی می‌کنند که 95 درصد آن‌ها را ارمنی‌ها تشکیل می‌دهند. زبان رسمی آن‌ها ارمنی بوده و از الفبای ارمنی بهره می‌برند و مردم بسیار مهمان‌نوازی دارد. قره باغ ارمنستان تاریخچه‌ای مملو از جنگ و درگیری داشته و در ابتدا جزئی از کشور ایران بوده است. در زمان‌های گذشته به‌دلیل رخ دادن برخی از جنگ‌ها این منطقه بخشی از کشور ارمنستان گردید و به نام خوانده شد.
جغرافیای قره باغ ارمنستان
قره باغ یک منطقه کوهستانی بوده که در شرق ارمنستان جای گرفته است. این منطقه در شمال رود ارس و در همسایگی ایران از سمت شمال قرار دارد. مساحت این منطقه به 4378 کیلومتر مربع می‌رسد. این منطقه جمعیت زیادی را در خود جای داده که در سال 1989 189029 نفر اعلام شد و امروزه جمعیت بسیاری در این منطقه ساکن هستند. از جمله شهرهای قره باغ نیز می‌توان به شوشا و خان‌کندی اشاره کرد. در این منطقه درختان مرتفع بسیاری به چشم می‌خورند که سبب گردیده‌اند تا حمل‌ونقل در این منطقه به سختی انجام شود. قره باغ به‌دلیل برخورداری از ثروت‌های زیرزمینی بسیار مورد توجه قرار دارد. از ثروت‌های زیرزمینی آن می‌توان به جنگل‌ها، معادن زیرزمینی و زمین‌های حاصلخیز اشاره کرد.
بیشتر مناطق و بخش‌های قره باغ شامل مناطق تابستانی با آب‌وهوایی گرم و زمستانی ملایم می‌شود. مرتفع‌ترین نقطه این منطقه در ارتفاع 2725 متر قرار دارد. ارتفاع منطقه قره باغ از سطح دریا در حدود 1100 متر است. از بزرگ‌ترین پهنه آبی در قره باغ می‌توان به دریاچه سرسانگ اشاره کرد. در آرتساخ بیش از 2000 گونه گیاهی متنوع نیز به چشم می‌خورند. همچنین از نظر شرایط جوی، این منطقه کوهستانی بوده و دارای آب‌وهوایی خنک و مطلوب است. اگر قصد سفر به این منطقه را دارید، پیشنهاد می‌شود که در اوایل پاییز و تابستان برای سفر اقدام کنید.
تنها راه بازدید از قره باغ رفتن به کشور ارمنستان است؛ چراکه این منطقه در نزدیکی این کشور قرار دارد. از شهرهای مهم تشکیل‌دهنده قره باغ می‌توان به شهرهای استپاناکرت، شوشی، خوجاوند و از جاهای دیدنی آن به صومعه گندزاسار، صومعه دادیوانک، پاپیک تاتیک، کلیسای جامع قازانچتسوتس، تنگه هونوت، کلیسای کیش، دژ شوشی، غار آذوغ و چنار 2000 ساله اشاره کرد. علاوه‌بر این مکان‌ها، جاهای دیدنی بسیار زیادی در قره باغ وجود دارند که برای گردشگران بسیار جالب توجه هستند.
تاریخچه قره باغ ارمنستان
در زمان‌های پیش از اسلام آرتساخ یا همان قره باغ از گذرگاه‌های ورودی آریایی‌ها به کشور ایران به‌حساب می‌آمد. در دوران ابتدایی حکوت مادها، قره باغ تحت حاکمیت آن‌ها درآمد و در زمان پادشاهان هخامنشی این منطقه جزئی از ایران شد. پس از این‌که اسکندر مقدونی و حکومت سلوکیان برای تصرف این منطقه یورش کردند جنگ بین روسی و رومی با آن‌ها آغاز گردید. این جنگ در زمان ساسانیان نیز ادامه یافت. بعد از ورود اسلام به، همه چیز تغییر کرد. پس از اسلام این منطقه تحت حکومت اموی و عباسی قرار گرفت. پس از این‌که شوان شاهان وارد میدان شدند، قره باغ از سلطه حکومت‌های اموی و عباسی خارج شده و به تصرف سلجوقیان و بعد خوارزمشاهیان درآمد.
این منطقه زیبا در گذشته، زمانی که مغول‌ها حمله کردند، آسیب‌ها و خسارت فراوانی را متحمل شد و تحت این جنگ به تصرف ایلخانان درآمد. این منطقه به ترتیب بخشی از حکومت‌های تیموریان، آق قویونلوها، قراقویونلوها، شاه اسمائیل سوم و نادرشاه درآمد. پس از مرگ نادرشاه، این منطقه آزاد شد و دیگر کسی توجهی به آن نکرد. به‌دلیل بی‌توجهی ایرانیان به قفقاز و قره باغ، این منطقه خودمختار گردیده و شروع به پیشرفت کرد. زمانی که آقا محمدخان قاجار بر تخت پادشاهی نشست، مجددا تصرف این منطقه را آغاز کرد. در سال 1174 قره باغ به تصرف قاجار درآمد و بخشی از حکومت قاجار قرار گرفت.
در زمان فتحعلی شاه جنگ‌های زیادی میان روس و ایران رخ دارد که سبب جدایی قره باغ از ایران شد. بعد از شکست ایران توسط روسیه، این منطقه بخشی از روسیه شد. تا سال 1193 جنگ‌های زیادی رخ داده که این منطقه در هر جنگ به تصرف یکی از کشورها و پادشان درمی‌آمد. پس از این سرگذشت طولانی بالاخره این منطقه در زمان شوروی تبدیل به یک جمهوری خودگردان شد و تحت نظر جمهوری آذربایجان قرار گرفت. پس از این‌که اتحاد جماهیر شوروی به نابودی کشیده شد، از طریق یک جنگ بزرگ، آرتساخ به تصرف ارمنستان درآمد و امروزه بخشی از حکومت ارمنستان به‌شمار می‌رود.
قره باغ ارمنستان روی نقشه
قره باغ منطقه‌ای با وسعت 4378 مترمربع است که یکی از مناطق زیبای جنگلی و بخشی از کشور ارمنستان به‌حساب می‌آید. این منطقه از سمت شمال در همسایگی کشور ایران قرار دارد. در نقشه زیر به‌صورت دقیق می‌توانید موقعیت این منطقه را مشاهده کنید.
اهمیت فرهنگی قره باغ
قره باغ یکی از مناطقی است که در کشور ارمنستان قرار دارد. در این منطقه افرادی با قومیت‌های مختلف زندگی می‌کنند. شاید به این موضوع بیندیشید که وجود قومیت‌های مختلف سبب ایجاد درگیری‌های بسیاری در این منطقه می‌شود؛ اما اینچنین نبوده و با وجود قومیت‌های مختلف این منطقه دارای یک وحدت فرهنگی است. در این منطقه مردم از هنرهای بسیاری همچون صنایع دستی همچون قالی و سفال برخوردار هستند. در منطقه قره باغ، موسیقی نیز شهرت بسیاری دارد و از هنرهای مشهور در این منطقه شناخته می‌شود. این منطقه در پیدایش و احیای ملیت ارمنی نقش بسیار اساسی داشته و از این‌رو دارای تاریخی فرهنگی و سیاسی مهم است. در قره باغ امکانات فرهنگی بسیاری از جمله تحصیل، تعلیم و نگارش وجود دارد و افراد ساکن در زمینه ادبیات مذهبی و فرهنگ ارمنی بسیار فعال هستند.
از نمایندگان برجسته علم و فرهنگ که در قرون وسطی در قره باغ می‌زیستند، می‌توان به سید امیر بردایی، ابوبکر بردایی، کلاسیک شعر آذری مجیرالدین بیلکانی و ستاره‌شناسان دیگر اشاره کرد. زمانی که خانات قره باغ در اواسط قرن هجدهم تاسیس گردید، فرهنگ قره باغ وارد دوره جدیدی شد. با الحاق آذربایجان به روسیه، سطح بالای توسعه اقتصادی، طبیعت شگفت‌انگیز و موقعیت جغرافیایی قره باق همگی سبب گردیده‌اند که این منطقه پهناور به مرکز علم، هنر، فرهنگ و به ویژه موسیقی تبدیل شود. اساس مکتب شعر ملی معاصر آذری در منطقه زیبای قره باغ در قرن هجدهم بوده که توسط اگیف شاعر بزرگ آذری، تاسیس شد. از شاعران معروف و مشهور قره باغ، می‌توان به قاسم بیگ آذر اشاره کرد. از اواسط قرن نوزدهم علاقه به ادبیات در این منطقه شکوفا شد.
اهمیت سیاسی قره باغ ارمنستان
قره باغ از نظر سیاسی یکی از مناطق مهمی به‌شمار می‌رود که از اهمیت ایدئولوژیک برخوردار است. دلیل این اهمیت سیاسی به زمان صفویه بازمی‌گردد. در دوره صفویه این منطقه جزئی از ایران بود. در آن زمان به‌دلیل عقد قراردادهای گلستان و ترکمانچای توسط ایران و روسیه، قره باغ بخشی از روسیه شد. بعد از عقد قرارداد گلستان در حدود 390 خانواده ارمنی در شوشا که امروزه یکی از مناطق قره باغ محسوب می‌شود، اسکان یافتند. در زمان گذشته اشغال و تصرف قره باغ توسط ارمنستان با کمک روسیه و با هدف سلطه بر آذربایجان و همچنین قفقاز جنوبی صورت گرفت. ایران بر گسترش روابط با ارمنستان برای حل بحران قره باغ تاکید دارد. در نتیجه اهمیت سیاسی آرتساخ به این دلیل است که در گذشته این منطقه وسیع و زیبا جزئی از ایران بوده و به همین دلیل برای ایران منطقه‌ای بسیار مهم است.
سرآغاز جنگ و درگیری‌های ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره باغ به سال 1994 میلادی بازمی‌گردد که در آن زمان هر دو کشور تنش‌های زیادی را تجربه کردند و هزینه‌هایی را بابت آن پرداختند. از این هزینه‌ها می‌توان به هزینه‌های دیپلماتیک، سیاسی، انسانی، لجستیکی و نظامی اشاره کرد که هر کدام هزینه قابل توجهی را برای هر دو کشورها رقم زدند. آتش‌بس این دو کشور با وساطت ایران و روسیه صورت پذیرفت. از آنجایی که هر دو کشور ارمنستان و آذربایجان برای ایران همواره مورد احترام بوده‌اند، از این‌روی جنگ میان این دو کشور برای ایران قابل قبول نیست.
مردم قره باغ ارمنستان
در قره باغ یا آرتساخ، قومیت‌های مختلفی زندگی می‌کنند. اکثر قومیت‌های ارمنی ساکن منطقه هستند و فرهنگ ارمنی در بیشتر مناطق قره باغ جریان دارد. جمعیت باستانی منطقه متشکل از قبایل محلی و مهاجر بوده که در زمان‌های گذشته اکثرا افراد غیرهندی و اروپایی به قره باغ مهاجرت کردند و ساکن آنجا شدند. 95 درصد جمعیت این منطقه را قومی ارمنی تشکیل می‌دهند. ارمنی‌ها مردمان مهمان‌نوازی هستند. قبل از قرن پنجم ارمنی تنها یک زبان گفتاری در بین ساکنین منطقه قره باغ بود. مردم ارمنی سنت شفاهی غنی داشتند که این سنت از نسلی به نسل دیگر انتقال می‌یافت. این مردم از ادبیات قابل توجهی برخوردار بودند و با استفاده از الفبای یونانی و سریالی نوشته‌های خود را می‌نوشتند. برای ارمنی‌ها، الفبای ارمنی اهمیت بسیار زیادی دارد.
در سال 405 پس از میلاد مسیح، سنت مسروپ ماشتوتز الفبای ارمنی را اختراع کرده و ترجمه بعدی کتاب مقدس که توسط سنت مسروپ و شاگردانش نوشته شده بود را به کلی تغییر داد. الفبای جدید سرآغاز موج تولیدات ادبی در این منطقه شد. بسیاری از محققان این عصر را عصر طلایی ادبیات می‌نامند. امروزه این منطقه در حال پیشرفت است و به غیر از ارمنی‌ها زبان‌های دیگری نیز در این منطقه وجود دارند؛ چراکه قومیت‌های مختلفی در قره باغ ساکن هستند.
سخن پایانی
قره باغ نام منطقه‌ای زیبا و کوهستانی با درختان بلند و تنومند و در ارمنستان است که برای ایران اهمیت سیاسی دارد. قره باغ در شرق ارمنستان و در همسایگی شمال ایران قرار گرفته و یک منطقه کوهستانی و به‌شمار می‌رود. وسعت قره باغ از ارتفاعات قفقاز تا زمین‌های اطراف رودخانه ارس امتداد دارد. نام این منطقه در واقع یک عنوان آذربایجانی بوده که قره به معنای سیاه و باغ به معنای فضایی سرسبز است. امروزه این منطقه را آرتساخ می‌خوانند. قره باغ در ارتفاع 1100 متری بالاتر از سطح دریا قرار داشته و در این منطقه شهرهای زیادی از جمله شوشا و خان‌کندی وجود دارد. امروزه تورهای متنوعی برای بازدید از این منطقه سرسبز زیبا توسط مجموعه لحظه آخر برگزار می‌شوند. این منطقه از خاک حاصلخیز، معادن و منابع زیرزمینی و جنگل‌های زیبای شگفت‌انگیزی برخوردار است. اگر شما هم به سفر به قره باغ علاقه‌مند هستید تا از تماشای طبیعت این منطقه لذت ببرید، برای رزرو تور یا کسب اطلاعات به وب سایت لحظه آخر مراجعه نمایید. وب سایت لحظه آخر تورهای متنوعی را برای منطقه زیبای آرتساخ برگزار می‌کند.
