بسیاری از افراد، تهران را به عنوان شهری مدرن با پاساژها و رستورانهای لوکس می‌شناسند ولی وقتی به گوشه و کنار تهران نگاه می‌کنیم، خانه‌های تاریخی بسیاری را در آن می‌بینیم. در واقع شاید تهران مانند اصفهان و شیراز دارای بناهایی با قدمتی چند صد ساله نباشد ولی از زمان حکومت آغا محمدخان قاجار که این شهر به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد، خانه‌هایی با معماری خاص قاجار و پهلوی در آن ساخته شد که در حاضر به عنوان یک میراث ملی، ارزش بالایی برای کشور دارند. عمارت مسعودیه که یکی از این آثار است، در سال ۱۲۹۵ در یک زمین ۱۵۶۰۰ متر مربعی بنا شد. این مکان که نامش را از صاحب خود به ارث برده است، به دستور ظل السلطان، حاکم وقت اصفهان، به دست استاد شعبان معمار باشی طراحی و ساخته شده است. این ساختمان قدیمی پس از سال‌های بسیار در سال 1377 به عنوان یک میراث ملی ثبت شد و از آن زمان برای بازدید عموم، در دسترس قرار گرفت. اگر شما ساکن تهران هستید یا قصد دارید تا به آن مسافرت کنید و دیدنی‌های تهران را از نزدیک ببینید، به شما پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مقاله با ما در لحظه آخر همراه باشید تا عمارت مسعودیه را به شما معرفی کنیم.
تاریخچه عمارت مسعودیه؛ چه چیزهایی را عمارت از سر گذرانده است؟
عمارت مسعودیه، عمارتی زیبا مربوط به دوره قاجار است که به خوبی هنر و ذوق معماران ایرانی را به نمایش می‌گذارد. این عمارت در زمان پادشاهی مظفرالدین شاه، به دستور مسعود میرزا ملقب به ظل السلطان ساخته شد. ظل السلطان در واقع پسر ارشد ناصرالدین شاه بوده ولی به دلیل داشتن مادری غیر قاجاری به پادشاهی نرسیده و در آن زمان فقط حکومت اصفهان را بر عهده گرفته است. در سال ۱۲۹۵هجری قمری زمانی که مسعود میرزا حاکم اصفهان بود، تصمیم می‌گیرد قسمتی از باغ نظامیه تهران را بخرد تا عمارت مسعودیه را برای خودش در آن‌جا بسازد. مسعود میرزا با ساخت این عمارت قصد داشت علاوه‌بر سکونت در این عمارت بزرگ و زیبا، از مهمانان خارجی خود در این خانه پذیرایی کند. بعد از ساخت این عمارت، این مکان به یک پایگاه مهم فرهنگی تبدیل شد و در سال ۱۳۰۴ هجری قمری با تلاش انجمن معارف اولین کتابخانه رسمی کشور در یکی از اتاق‌های عمارت مسعودیه تاسیس شد و بعدها براساس همین کتابخانه، کتابخانه ملی را ساختند. بعد از تاسیس کتابخانه، اولین موزه ایران هم در اتاقی از عمارت مسعودیه با عتیقه‌هایی که از جاهای مختلف ایران به وجود آمد. البته این عتیقه‌ها بعدها در سال ۱۳۱۸ هجری قمری به موزه ملی ایران منتقل شدند. علاوه بر این، قسمتی از عمارت در سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۳ به دانشکده افسری اختصاص پیدا کرد و در سال ۱۳۴۵ وزارت آموزش‌و‌پرورش از بخش فرهنگ‌و‌هنر جدا شد و اولین وزارت آموزش‌و‌پرورش کشور در عمارت مسعودیه شروع به‌کار کرد و تا سال 1376 مکانی برای اداره آموزش کشور بود. این عمارت که بیش از 100 سال قدمت دارد، حوادث بسیاری را نیز چشیده است. مسعود میرزا به‌خاطر اینکه حق سلطنت از او گرفته و به برادر کوچکترش مظفرالدینشاه داده شد، از مظفرالدینشاه و فرزندش محمد‌علی‌شاه خشم داشت. از طرفی در زمان سلطنت محمد‌علی‌شاه، مشروطه‌خواهان برای کاهش آزادی‌های فردی شاه، بر علیه این شاه قیام می‌کنند. به همین خاطر مسعود میرزا برای همکاری با مشروطه‌خواهان عمارت مسعودیه تهران را به‌عنوان پناهگاهی امن در اختیار آنان گذاشت. در پی اعتراضات مشروطه خواهان و ترور محمد علی شاه در نزدیکی این عمارت باعث شد شاه فرمان به توپ بستن مجلس و پایگاه‌های مشروطه خواهان را صادر کند که در طی این اتفاق عمارت مسعودیه مورد آسیب‌های جدی شد.
بخش‌های عمارت مسعودیه؛ عمارت چه قسمت‌هایی دارد؟
عمارت مسعودیه ساختمانی بسیار بزرگ است که زمین اولیه عمارت مسعودیه، ابتدا در حدود ۳ هکتار بوده ولی محوطه فعلی آن در حدود 1.5 هکتار وسعت دارد. این عمارت نیز همانند سایر عمارت‌های تاریخی و باستانی از بخش‌های بیرونی، اندرونی و دیوان‌خانه تشکیل شده است که هر کدام از این قسمت‌ها خصوصین‌ها و کاربرد به خصوصی داشته‌اند. البته این عمارت بزرگ به جز سه بخش اصلی، بخش‌های مختلف دیگری دارد .به طور کلی هر یک از بخش‌های اصلی این عمارت به چندین بخش دیگر تقسیم می‌شود و به‌تازگی نیز یک ساختمان آجری ۱ طبقه به‌منظور رسیدگی به مسائل اداری و سایر موضوعات مربوط به این بنا تأسیس شده است. با گذر زمان تمام بخش‌های عمارت مسعود میرزا، دچار تغییر شده‌اند ولی بر اساس آمار‌ها و تاریخچه مجموع بخش‌های این عمارت درگذشته ۴۰ باب بوده است.
قسمت‌های قدیمی عمارت مسعودیه تهران:
- عمارت دیوان‌خانه
- عمارت سفره‌خانه
- حیاط سیدجوادی
- عمارت سیدجوادی
- حیاط مشیری
- عمارت مشیر‌الدوله
- حیاط خلوت
- عمات حیاط خلوت
- عمارت سردر پیاده‌رو
- عمارت سردر کالسکه‌رو
- باغ دیوان‌خانه
- انبار
- آبدارخانه
- زیرزمین
قسمت‌های جدید عمارت مسعودیه تهران:
- ساختمان آجری یک طبقه برای حراست
- ساختمان آجری سه طبقه‌ای برای گزینش
- ساختمان آجری سه طبقه در عمارت برای شورای آموزش‌و‌پرورش
- ساختمان آجری یک طبقه با ایوان برای عکاسخانه
- ساختمان یک طبقه آجری شمال عمارت سیدجوادی
- ساختمان جنوب غربی شامل فروشگاه و گالری‌ها
- بانک ملی
- چاپخانه
- پست برق
- گل‌خانه
- کافه و رستوران
- سرویس بهداشتی
معماری عمارت مسعودیه؛ طرز ساخت عمارت چگونه است؟
همانطور که گفتیم باغ عمارت مسعودیه با دستور مسعود میرزا ملقب به ظل‌السلطان در ۱۲۹۵ ق. و به سر کاری رضا قلی خان (ملقب به سراج الملک) در زمینی به وسعت حدود ۴۰۰۰ مترمربع توسط استاد شعبان معمار باشی ساخته شد. این بنا یک نمونه عالی برای شناختن معماری سبک قاجاری است و وقتی از این بنا دیدن کنید، قطعا گچبری، کاشی کاری، خطاطی و نقاشی‌های دیواری آن شما را شگفت‌زده می‌کنند. زمین این مجموعه به طور کلی مساحت ۱۵۶۰۰ متر مربع دارد ولی زیربنای عمارت به طور تقریبی ۴۰۰۰ متر مربع است. این بنا به صورت زمین کشیده ذوزنقه‌ای، در جهت شمال شرقی به جنوب غربی است که ضلع شرقی آن ۱۸۸/۵ متر، ضلع غربی۱۳۸/۵ متر و ضلع جنوبی ۸۶ متر دارد.این عمارت از ۲ بخش بیرونی و اندرونی تشکیل شده است که در حال حاضر از معماری اندرونی آن هیچ آثار باقی نمانده و تنها باغ مسعودیه قابل مشاهده خواهد بود. ۷ عمارت حاضر در مسعودیه که در قسمت قبلی به آن‌ها اشاره شد، از طریق یک حیاط بزرگ به یکدیگر متصل می‌شوند. اگر به این عمارت زیبا سر بزنید، خواهید دید که مسیر کالسکه از سردر باغ شروع می‌شود و تا حیاط روبه‌روی دیوان‌خانه ادامه دارد و ستون‌های آجری و نرده‌های چوبی طراحی‌شده و زیبا، بخش‌های باغ را از یکدیگر جدا کرده‌اند. جایی که بسیاری از بازدیدکنندگان آن را بسیار برای عکاسی دوست دارند، حوض عمارت است. در حیاط روبه‌روی دیوان‌خانه حوضی وجود دارد که آجر فرش است و در دوره قاجار برای چیدن گل آن را تعبیه می‌کردند زیرا معماری اصلی این عمارت به دوره قاجار برمی‌گردد که تحت تأثیر معماری‌های غربی و اروپایی بوده است. یکی از ویژگی‌های این عمارت وجود ۷ کتیبه است که در جای جای این عمارت از جمله بالای سردر کالسکه رو، دو کتیبه در سردر اصلی، دو کتیبه در عمارت مشیریه و دو کتیبه در عمارت ایوان قابل بازدید است پس اگر به این عمارت رفتید، فراموش نکنید که به کتیبه‌های آن حتما دقت کنید.
موقعیت مکانی عمارت مسعودیه؛ عمارت در کجای تهران قرار دارد؟
اکنون که با این عمارت، تاریخچه و بخش‌های مختلف عمارت مسعودیه آشنا شدیم، ممکن است این سوال برایتان به وجود بیاید که در سفر به تهران، چطور باید این عمارت را پیدا کنید. این بنای وسیع و قدیمی در مرکز تهران، در میدان بهارستان تهران واقع شده است و ازاین‌رو دسترسی به این عمارت بسیار ساده است. اگر قصد دارید تا از این عمارت تاریخی دیدن کنید، میتوانید از طریق آدرس زیر، خود را به این مکان برسانید.
آدرس: میدان بهارستان، ضلع جنوب غربی، خیابان اکباتان، عمارت مسعودیه
راه‌های دسترسی به عمارت مسعودیه؛ چگونه می توان خود را به عارت رساند؟
همانطور که گفتیم این عمارت در مرکز شهر تهران قرار دارد و به همین خاطر دسترسی به آن بسیار راحت است. شما میتوانید با خط مترو، اتوبوس یا تاکسی‌های اینترنتی خود را به این مجموعه برسانید و از گشت و گذار در بخش‌های مختلف عمارت مسعودیه لذت ببرید. رفتن به این مکن با هریک از وسایل نقلیه به شرح زیر است.
- مترو: برای رسیدن به عمارت با استفاده از مترو، باید سوار خط ۲ مترو شوید و در ایستگاه ملت پیاده شوید. در ضلع جنوب غربی ایستگاه ملت به سمت خیابان اکباتان که بروید عمارت مسعودیه را می‌بینید. اگر می‌خواهید برای رسیدن به عمارت با خط ۲ مترو کمی بیشتر پیاده‌روی کنید، در ایستگاه بهارستان نیز میتوانید پیاده شوید.
- اتوبوس: اگر دسترسی به مترو برای شما سخت است یا حمل و نقل با اتوبوس را ترجیح می‌دهید، برای رفتن به این عمارت از طریق اتوبوس بهتر است از خط میدان بهارستان – میدان جمهوری استفاده کنید و در ایستگاه بهارستان پیاده شوید و با کمی پیاده روی خود را به عمارت مسعود میرزا برسانید.
- تاکسی های اینترنتی: اگر استفاده از سرویس حمل و نقل عمومی در حوصله شما نمی‌گنجد و یا از شلوغی مترو خوشتان نمی‌آید، میتوانید به راحتی با تاکسی، مسیر خود را طی کنید.
بهترین زمان مناسب بازدید از عمارت مسعودیه تهران؛ چه زمانی به دیدن عمارت برویم؟
شهر تهران یکی از خوش آب و هواترین مناطق کشور است که سفر به آن در هر کدام از فصول سال جذابیت خاص خود را دارد. اگر قصد دارید تا از عمارت مسعودیه دیدن کنید، در هر بازه از سال که این کار را انجام دهید، قطعا لذت خواهید برد پس در این زمینه محدودیتی برایتان وجود ندارد و هر زمان که گذرتان به تهران خورد، فرصت را از دست ندهید و به بازدید از خانه‌های تاریخی بپردازید.
ساعات بازدید از عمارت مسعودیه؛ چه ساعتی می توان از عمارت دیدن کرد؟
اگر قصد دارید تا قسمتی از زمان سفر خود را به بازدید از عمارت مسعودیه اختصاص دهید میتوانید هر روزه از ساعت 10 صبح تا 16 عصر به این مکان مراجعه کنید. البته لازم به ذکر است که این عمارت در روزهای سوگواری تعطیل است و امکان بازدید از آن وجود ندارد.
قیمت بلیط عمارت مسعودیه؛ هزینه بازدید از عمارت چقدر است؟
طبق آخرین اطلاعات ثبت شده، قیمت بلیط بازدید از این مجموعه تاریخی گردشگری، 10 هزار تومان است ولی با توجه به نوسانات قیمت در بازه‌های مختلف سال، اگر می‌خواهید به این مجموعه بروید بهتر است قیمت آن را با تماس با مجموعه استعلام بگیرید تا دچار مشکلی نشوید.
جاهای دیدنی نزدیک به عمارت مسعودیه تهران؛ بعد از عمارت، کجا را ببینیم؟
تهران یکی از معدود شهرهایی است که سفر به آن قطعا هیچگاه برای شما کسل کننده نخواهد بود چون هر بخش از آن مملو از جاهای دیدنی و مکان‌های تفریحی است که می‌توانند شما را مشغول کنند. با توجه به اینکه عمارت مسعودیه در محله‌ای قدیمی از شهر تهران قرار دارد، بناهای دیگری در محدوده آن وجود دارند که بعد از بازدید از عمارت میتوانید به دیدن این جاذبه‌ها بروید. جاهای دیدنی اطراف عمارت مسعودیه شامل موارد زیر می‌شوند.
- باغ نگارستان: 2.4 کیلومتر( 14 دقیقه پیاده روی)
- باغ لاله‌زار: 2.7 کیلومتر( 18 دقیقه پیاده روی)
- باغ امین‌السلطان: 1.6 کیلومتر( 11 دقیقه پیاده روی)
- خانه موزه استاد ابوالحسن صبا: 2.1 کیلومتر(20 دقیقه پیاده روی)
- موزه هنر‌های ملی: 2.6 کیلومتر(25 دقیقه پیاده روی)
چرا باید از عمارت مسعودیه دیدن کنیم؟
در این بخش از سایت لحظه آخر به معرفی عمارت مسعودیه پرداختیم و در مورد شرایط بازدید از این مجموعه با شما صحبت کردیم تا کمک کنیم که بتوانید برای تهرانگردی خود برنامه‌رزی بهتری انجام دهید. تهران، بیشتر از دو سده است که پایتخت ایران محسوب می‌شود و به همین خاطر در طی این سال‌ها، بناهای تاریخی ارزشمندی در آن ساخته شده است. امروزه از آن حکومت ها تنها آثار باشکوهی به جای مانده تا نماینده دوران خود باشد و ما را با تاریخ دوره قاجار و پهلوی آشنا کنند. عمارت مسعودیه که در سال‌های پایانی قرن 13 هجری قمری بنا شده، نمونه‌ای فوق‌العاده است تا بیشتر معماری دوره قاجار را ببینیم و شناخت بهتری از بناهای قدیمی کشور و تاریخ نهفته در آن‌ها پیدا کنیم. همچنین این مکان دارای محوطه و ساختمان های چشم نواز است که بهترین منظره را برای عکس های شما به وجود می‌آورند. اگر شما تا به حال به عمرت مسعودیه یا خانه‌های تاریخی دیگر تهران رفته‌اید، میتوانید خاطرات و تجربیات خود را در قسمت نظرات برای ما یادداشت نمایید.
