اصفهان طی دوران‌های مختلف به خصوص در زمان حکومت قاجاریان و صفویان، یکی از پایگاه‌های مهم حکومتی در ایران بوده و از همین رو در این دوران‌ها آثار تاریخی بسیاری در آن ساخته شده است. تنوع معماری و آثار تاریخی در اصفهان به اندازه‌ای است که بسیاری از آن به عنوان نصف جهان یاد می‌کنند. یکی از بناهای ارزشمند اصفهان که در دوران صفویان ساخته شده، خانه ملاباشی اصفهان است که مجموعه بی‌نظیری از معماری ادوار مختلف، شیشه‌کاری هنرمندانه و نقاشی‌های چشم‌نواز است. این خانه که در طی سالیان، دچار تغییرات متعددی گشته، در حال حاضر یکی از آثار تاریخی مهم در کشور است که به گردشگران اصفهان این امکان را می‌دهد تا سبک معماری‌های قدیمی را بهتر بشناسند. گر شما هم از شیفتگان خانه‌های تاریخی و ساختمان‌های بی‌بدیل آن‌ها هستید، تا پایان این مقاله با ما در لحظه آخر همراه باشید تا با هم سری به گوشه و کنار خانه ملاباشی اصفهان بزنیم.
تاریخچه خانه ملاباشی اصفهان؛ این خانه چه اتفاقاتی را پشت سر گذاشته است؟
خانه ملاباشی، خانه‌ای قدیمی به جای مانده از دوران صفویه، زندیه و قاجاریه است که اهمیت معماری فراوانی دارد ولی داستان اصلی این خانه به دوران حکومت قاجاریان در قرن سیزدهم هجری برمی‌گردد. در زمان ناصرالدین شاه قاجار، پسر او، ضل‌السلطان، برای اداره اصفهان به آن‌جا فرستاده شد. او خود را مالک برحق سلطنت می‌دانست ولی پس از مرگ ناصرالدین‌شاه با این که مسن‌تر از مظفرالدین‌شاه بود به این دلیل که از مادری غیر قاجار زاده شده بود، از تاج و تخت محروم شد. او که تا آخر عمر خود از این موضوع خشمگین بود، برای نشان دادن قدرت خود کارهای منفی زیادی انجام داد که تخریب کاخ‌های صفوی همچون کاخ هفت‌دست و کوشک آیینه‌خانه و عمارت نمکدان از جملهٔ آنهاست.
از آنجایی که جو حاکم بر اصفهان به دلیل کارهای ناشایست او بسیار ناامن شده بود، ملاباشی که در آن زمان در تفرش زندگی می‌کرد از طرف حاکمیت وقت، به اصفهان فرستاده شد تا کمی امنیت و آرامش را به اصفهان بازگرداند. با رفتن او اوضاع اصفهان آرام شد و پس از آن ملاباشی به خاطر کارهای خیرش به یکی از ریش سفیدان و افراد مورد اعتماد مردم تبدیل شد. ملاباشی بعد از مدتی با خریدن خانه‌ای در شهر اصفهان ساکن شد. این خانه که در بافت تاریخی شهر و در محله پاقلعه قرار داشت از آن نظر که به خانه‌های دیگری چون خانه ملک التجار و حاج آقا نجفی نزدیک بود، دارای موقعیت مناسبی بود و به محلی برای رفع اختلافات مردم تبدیل شد. این خانه زیبا که در حال حاضر آن را به عنوان خانه ملاباشی می‌شناسند، امروزه به عنوان محلی برای بازدید افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چرا خانه ملاباشی به خانه معتمدی معروف است؟
بسیاری افراد خانه ملاباشی را به عنوان خانه معتمدی می‌شناسند پس اگر قصد رفتن به این خانه تاریخی را داشتید و نتوانستید آدرس آن را با نام ملاباشی، پیدا کنید شاید بد نباشد که سراغ خانه معتمدی را از آن‌ها بگیرید. این خانه پس از گذشت سالیان سال و آسیب‌هایی که به خود دید سرانجام در سال ۱۳۸۰ شمس توسط فردی به نام معتمدی خریداری شد و مورد بازسازی قرار گرفت. علاوه بر تعمیرات، خانواده معتمدی این خانه را با وسایل عتیقه و قدیمی که متعلق به خودش بود، زینت داد. با تلاش‌های این فرد، در نهایت نام این خانه در سال ۱۳۸۱ وارد فهرست آثار ملی ایران شد. خانواده معتمدی بیش از ۷ سال را وقف مرمت خانه ملاباشی اصفهان کردند تا آن را در اختیار بازدیدکنندگان قرار دهند. بنابراین؛ شایسته است که این خانه را به نام کسی بشناسند که آن را از خطر تخریب حفظ کرده است.
ملاباشی چه کسی بود؟
ملا باشی فردی مورد اعتماد و همچنین از منجمان ناصرالدین شاه بود که برای ماموریتی به اصفهان فرستاده شد. در آن دوران که ظل السلطان در اصفهان حکومت می کرد، ملاباشی در تفرش( شهرستانی در اراک) ساکن بود. به دلیل کارهای ظالمانه و خلاف عرف ظل السلطان، همسر مومن او برای اعتراض به اعمال او از خانه رفت و مقیم خانه‌ی آقا نجفی آخوند، صاحب منصب و امین آن دوره در اصفهان شد. در پی این اتفاق ظل السلطان برای مجازات همسر خود، تمام پسران را جمع نمود و به آن ها گفت که هر کس مادر خود را بکشد، نیمی از املاک من به او می رسد! در نتیجه این جریان، همین اتفاق نیز افتاد و باعث شد که جو اصفهان بسیار نا آرام شود. ملا باشی فردی معتدل و ملبس به لباس روحانیت بود که برای آرام کردن جو متشنج ایجاد شده به اصفهان فراخوانده شد.
معماری خانه تاریخی ملاباشی
این ساختمان به طور کلی در دو طبقه بنا شده و دارای بخش‌های مختلفی مانند سه ورودی ، شاه نشین، تابستان نشین، فضاهای نورگیر، فضاهای خدماتی مانند اتاق‌کار، سرداب، حیاط بیرونی و حیاط اندرونی است که هر کدام ویژگی‌های به خصوص خود را دارند. از آنجایی که این خانه از زمان‌های زندیه و صفویه و قاجاریه به جا مانده و در این سال‌ها دچار تغییرات بسیاری شده، هر گوشه از آن معماری متفاوتی دارد. ساخت اولیه این بنا به دوران صفویه باز‌می‌گردد اما در دوران‌های دیگری چون زندیه نیز مورد بازسازی قرار گرفت که همین امر باعث شده معماری صفویه تا حدی از بین برود و فقط اثرات اندکی از قسمت‌هایی از آن دیده شود. قبل از سکونت ملاباشی این خانه دارای بخش‌هایی چون بخش زمستانه و دو اتاق پنج دری بود که از دوران زندیه به یادگار مانده بود اما پس از ورود ملاباشی به خانه در زمان قاجار، تغییرات بسیاری در آن به وجود آمد. در طی تغییرات، قسمت‌های دیگری مانند بخش شاه نشین و اتاق نه دری به این خانه اضافه شد که این بخش‌ها هم اکنون توجه بیشتر گردشگران را به خود جلب می‌کند.
حیاط بیرونی؛ حیاطی منتهی به نور
هنگام ورود به خانه ملاباشی اولین چیزی که می‌بینیم، محوطه زیبای حیاط بیرونی است. معماری این قسمت از خانه نسبت به سایر بخش‌ها بیشتر دستخوش تغییر و مرمت قرار گرفته است زیرا در طول زمان بیشتر از قسمت‌های داخلی آسیب دیده است. در انتهای این حیاط یک اتاق نورگیر و بسیار زیبا وجود دارد که مشرف به خیابان است. راه پله هم شما را به ایوان و پشت بام بنا می رساند. در حاضر یکی از بخش‌های محبوب بازدیدکنندگان حیاط بیرونی خانه همراه با حوضچه بزرگ و درختان زیبای اطراف آن است.
خانه تابستانی؛ اتاقی با دیوارهای آسمانی
شما بعد از حیاط از طریق راهرویی نورپردازی شده به تابستان نشین خانه ملاباشی می‌رسید. اگرچه این بخش نیز مورد بازسازی قرار گرفته ولی همچنان بخش‌هایی از آن تداعی کننده معماری دوران زندیه است. در این قسمت از خانه، ساعت آفتابی تعبیه شده است. این اتاق که مکانی برای سکونت در فصول گرم سال بوده، دارای حوضی است که همانند کولر عمل می‌کند و هوای داخل اتاق را برای ساکنین اتاق دلپذیرتر می‌کند. نکته جالب در مورد خانه تابستانی این است که روی دیوارهای این اتاق نقاشی‌هایی با نام سیارات و ماه های ایران باستان به تصویر کشیده شده است که جذابیت این مکان را دو چندان می‌کند.
حیاط داخلی؛ جایی پر از نقاشی و رنگ
این قسمت که مزین به نقاشی‌هایی زیبایی است نیز مانند خانه تابستانی، از دوران زندیه به جای مانده است. البته اگر به این بخش کمی توجه کنید، میبینید که در این قسمت علاوه بر معماری ایرانی رنگ و بویی از معماری اروپایی وجود دارد و پرتره هایی که در این قسمت وجود دارد نشان‌دهنده نفوذ هنر غربی در معماری ایرانی است. در این قسمت می‌توانید از اتاق نه دری و پنج دری معروف خانه دیدن کنید و با شیشه‌های رنگارنگ این اتاق‌ها در نور عکس بگیرید. درب های ورودی اتاق ها با کاشی مقرنس تزئین شده اند و حوض آبی در مرکز حیاط حس و حال جالبی به این خانه می دهد.
اطلاعات تکمیلی درباره خانه ملاباشی اصفهان
این خانه در فضای به متراژ 1300 متر مربع در سه بخش اندرونی ، حوض‌خانه و بیرونی و مشتمل بر شاه نشین ، سرداب و اتاق های مقرنس کاری شده، ساخته شده است. نقاشی و آیینه کاری از دیگر تزیینات این خانه تاریخی است ک زیبایی آن را برای گردشگران اصفهان بسیار بیشتر می‌کند. اگر شما هم دوست دارید تا در سفر به اصفهان، از این خانه دیدن کنید، اطلاعات تکمیلی خانه ملا باشی به شرح زیر هستند.
ساعات بازدید خانه ملاباشی؛ چه ساعتی به خانه ملاباشی برویم؟
برای بازدید از این مکان می‌توانید از شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۹ الی ۵ عصر به آن مراجعه کنید. ساعت بازدید از خانه ملاباشی در روزهای جمعه از ساعت ۹ الی ۳ عصر است.
شماره تماس خانه ملاباشی؛ چطور با خانه ملاباشی تماس بگیریم؟
در صورتی که مایل بودید برای بازدید یا اقامت در این مکان اطلاعاتی کسب کنید، می‌توانید با شماره زیر تماس حاصل کنید.
شماره تماس: ۰۳۱۳۲۶۶۵۶۳۷
بهترین زمان برای بازدید خانه ملاباشی؛ چه زمانی به اصفهان سفر کنیم؟
شهر اصفهان یکی از شهرهای زیبا و تاریخی کشور است که در تمام طول سال گردشگرانی را از نقاط مختلف کشور و یا خارج از آن به سمت خود می‌کشاند. به دلیل بافت تاریخی زیبا و آب و هوای این شهر، هر زمان که به این مکان سفر کنید، برای شما بهترین زمان خواهد بود و قطعا از مسافرت‌تان لذت خواهید برد.
موقعیت مکانی و دسترسی به خانه ملاباشی اصفهان؛ مسیر رسیدن به خانه معتمدی چگونه است؟
این خانه در خیابان هشت بهشت، خیابان ملک شمالی واقع شده است. خانه تاریخی ملاباشی با ماشین از میدان معروف انقلاب و سی و سه پل فقط ۱۰ دقیقه فاصله دارد و پیدا کردن آن قطعا برای شما سخت نخواهد بود. گردشگران می‌توانند برای دسترسی به خانه معتمدی از وسایل نقلیه عمومی، تاکسی‌های اینترنتی و یا خودروی شخصی استفاده کنند.
آدرس: اصفهان،قلعه تبرک،خیابان گلزار،خیابان شریف واقفی،خیابان ملک شمالی، خانه ملا باشی
دسترسی با مترو؛ چطور با مترو به خانه ملاباشی برویم؟
نزدیکترین ایستگاه مترو به این مکان، ایستگاه مترو امام حسین (ع) دروازه دولت ورودی۱ است. ایستگاه مترو دروازه دولت در محله بازار اصفهان و در خیابان چهارباغ پایین واقع شده است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این مکان در نزدیکی مراکزی مانند چهارراه تختی و بیمارستان نور و علی اصغر و بیمارستان سینا و کاخ عالی قاپو و رستوران شهرزاد قرار گرفته است.
دسترسی با اتوبوس؛ چطور با اتوبوس به خانه ملا باشی برویم؟
نزدیکترین ایستگاه اتوبوس به این مکان، ایستگاه اتوبوس شهرداری است پس اگر رفت و آمد با اتوبوس را ترجیح می‌دهید از طریق این ایستگاه خود را به خانه ملا باشی برساند.
جاهای دیدنی اطراف خانه ملا باشی
اگر به خانه معتمدی رفتید و دوست داشتید پس از آن از دیگر جاهای دیدنی اصفهان هم بازدید کنید، می‌توانید با فاصله زمانی کوتاهی خود را به دیدنی‌های این شهر برسانید. خانه ملاباشی که در خیابان هشت بهشت اصفهان قرار گرفته است، دارای موقعیت مکانی بسیار نزدیکی به جاذبه‌های گردشگری این شهر است.
- سی و سه پل: ۲.۷ کیلومتر( 10 دقیقه با ماشین)
- میدان نقش جهان: ۱.۵ کیلومتر( 6 دقیقه با ماشین)
- عمارت عالی قاپو: ۱.۵ کیلومتر( 6 دقیقه با ماشین)
- خانه انگورستان ملک التجار: ۱۲۰ متر( 5 دقیقه پیاده‌روی)
- خانه مشروطیت اصفهان: ۹۰۰ متر( 12 دقیقه پیاده‌روی)
هتل ها و رستوران‌های نزدیک به خانه ملا باشی
برای افرادی که به اصفهان سفر می‌کنند، داشتن مکانی اقامتی نزدیک به جاهای دیدنی اصفهان این امکان را می‌دهد تا در کمترین زمان ممکن خود را به مکان مورد نظر خود برسانند. فاصله کم خانه ملاباشی تا رستوران‌های سنتی اصفهان به گردشگران این فرصت را می‌دهد تا غذاهای لذیذ و خوشمزه اصفهان را بچشند.
هتل‌های نزدیک:
- هتل ملک
- هتل زنده رود
- هتل بوتیک قصر منشی
- هتل سپاهان
- هتل پارتیکان
رستوران‌های نزدیک:
- رستوران نقش جهان
- رستوران سنتی خان
- رستوران نمکدان
چرا بازدید از خانه ملاباشی اصفهان پیشنهاد می‌شود؟
در این مقاله از سایت لحظه آخر به معرفی خانه ملاباشی پرداختیم تا شما را بیشتر با دیدنی‌های اصفهان آشنا کنیم. این خانه دارای معماری بسیار منحصر به فرد و جذاب است و نقاشی ها، شیشه های رنگی، دیوارهای آینه کاری شده و نوشته های آن، تفاوت های معماری دوران قاجار و صفوی را به خوبی به نمایش می گذارد. اگرچه نمای بیرونی این بنا همانند دیگر خانه‌های دوران قاجار است، اما هنگام ورود به راهرو برای رفتن به داخل خانه، افراد مجذوب دکوراسیون و معماری جذاب و تزیینات گچبری آن می‌شوند. اگر شما هم تجربه سفر به اصفهان و بازدید از خانه‌های تاریخی ارزشمند آن را داشته‌اید، می‌توانید نظرات خود را برای ما یادداشت نمایید.
