یکی از مهمترین مرکزهای فرهنگی در تهران مربوط به تئاتر شهر میشود. سبک معماری تئاتر شهر به صورت دایرهای شکل بوده و این مکان میراث هنرهای نمایشی پایتخت را دل خود جای داده است. تئاتر شهر تهران از چند لحاظ کاربرد دارد که شامل مرکزهای فرهنگی و هنری، سبک معماری و همچنین شکل ساختمان اشاره کنیم. این مرکز فرهنگی در سال 1351 در ماه بهمن ماه فعالیت خود را آغاز کرد که اولین نمایش آن نوشته آنتون چخوف به نام باغ آلبالو به کارگردانی آربی اوانسیان اجرا شد. در ساختمان تئاتر تهران امکاناتی چون کافهها، کتابخانه، سالنهای اجرای متفاوت و... میتوان اشاره کرد.
معرفی تئاتر شهر تهران
تئاتر شهر تهران یکی از بناهای تاریخی و فرهنگی مهم در ایران است که به دلیل اهمیت فرهنگی که دارد جزء میراث ملی کشور محسوب میشود. این مکان تاریخی در منطقه 11 شهر تهران قرار دارد که به عنوان یکی از شلوغترین و پرترددترین مسیرهای پایتخت شناخته میشود. تئاتر شهر در بهمن ماه سال 1351 با اجرای نمایش باغ آلبالو به نویسندگی چخوف افتتاح شد. سالنهای این تئاتر از امکانات بالایی برخوردار است تا مردم بتوانند به راحتی تمام نمایشهای امروزی را در سالنهای آن تماشا کنند. از قسمتهای مختلف تئاتر شهر میتوان به واحدهای چهرهپردازی، نورپردازی، صدا، تاسیسات، حملونقل دکور، طراحی صحنه، آکسسوار و... اشاره کرد که در این مجموعه فعالیت میکنند.
تئاتر شهر تهران کجاست؟
تئاتر زیبا و فرهنگی شهر تهران در منطقه 11 تهران در مرکز پایتخت و در چهار راه ولیعصر بین خیابان انقلاب و ولیعصر قرار دارد. توجه داشته باشید در ضلع جنوبغربی چهارراه ولیعصر، در میان پارک دانشجو ساختمان اصلی تئاتر شهر تهران قرار گرفته که به دلیل نما و سبک معماری که دارد جلوه بسیار زیبایی به این پارک داده است. ساختمان تئاتر از چهار طبقه تشکیل شده که معماری منحصربهفردی برای ساخت آن به کار رفته و همین امر باعث زیبایی محیطهای اطراف این مجموعه میشود. از آنجایی که ساختمان تئاتر شهر ارتفاع زیادی دارد، بنابراین رهگذران در خیابانهای اطراف نیز میتوانند به راحتی آن را مشاهده کنند. اگر قصد دیدن تئاتر دلخواه خود را در این ساختمان دارید، میتوانید از ایستگاههای مترو، اتوبوسهای بیآرتی، تاکسی و یا وسایل شخصی استفاده کنید.
تاریخچه تئاتر شهر تهران
در زمانهای قدیم قبل از ساخت تئاتر شهر، این مکان مربوط به یک کافه در شهر بود که نمایشهای خیابانی در مجاورت آن برگزار میشد و ساختمان تئاتر شهر نیز اغلب برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت مهمانان و شهروندان تهرانی مورد استفاده قرار میگرفت.این کافه بهترین پاتوق برای نویسندگان، هنرمندان و شاعران معروف آن دوره مانند فروغ فرخزاد و جلال آلاحمد بوده است. بعد از دهه 1340 تئاتر در بین شهروندان بیشتر مورد توجه قرار گرفت و همین عامل باعث افزایش گروههای نمایشی در اطراف کافه شد. در آن زمان هنرمندان برجستهای چون اکبر رادی، غلام حسین ساعدی، آربی اوانسیان، بهمن مفید، پرویز صیاد، بهرام بیضایی، علی نصیریان و عزت الله انتظامی در این مکان اوقات خود را میگذراندند. پس از مدتی به دلیل افزایش نمایشهای تئاتر، این مکان با کمبود سالن نمایش مواجه شد و به همین دلیل نیاز به سالنهای اختصاصی بیشتری در این مکان احساس شد. در سال 1346 با فراهم شدن امکانات لازم، طراحی و ساخت تئاتر شهر فراهم شد. طراحی و ساخت این مجموعه برعهده شاگردان معمار معروف ایرانی به نام هوشنگ سیحون قرار گرفت و بعد از گذشت 5 سال سالن اصلی تئاتر به بهرهبرداری رسید. ابتدا تالار شماره دو و همچنین سالن چهارسو افتتاح گشت و به مرور زمان بخشهای مختلف و سالنهای نمایش بیشتری به این مجموعه اضافه شد.
امروزه این تئاتر به عنوان مهمترین مرکزهای تئاتر در تهران و ایران شناخته میشود. ساختمان این تئاتر تاریخی در میان پارک دانشجوی تهران قرار گرفته و یکی از بناهای زیبا در تهران به حساب میآید. فعالیت و نمایشهای این مجموعه زیر نظر سازمان جشن هنر شیراز با نظارت مستقیم فرح پلوی صورت گرفت. بعد از انقلاب این مجموعه به وزارت و فرهنگ آموزش عالی واگذار و پس از زمان بسیار کوتاهی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحویل داده شد.
معماری تئاتر شهر تهران
مهندس و طراح ساختمان تئاتر شهر فردی به نام بیژن انصاری بود که تحت نظارت مهندس سردار افخمی این ساختمان را بنا کرد. سبک و طراحی بنای تئاتر از معماری سنتی ایرانی و همچنین معماری مدرن الهام گرفته شده که همین امر زیبایی آن را دو چندان نموده است. از جمله دلایلی که موجب زیباتر به نظر رسیدن این بنا شده میتوان به مدور بودن آن اشاره کرد که نشاندهنده سبک معماری روم و یونان است. نمای ستونهای دورتا دور این بنا همانند ستونهای تخت جمشید است که با استفاده از تزئینات خاص به بالکن متصل شدهاند. ستونهای به کار رفته در این ساختمان به صورت معماری هندسی زاویهدار به هم متصل شده و در بین آنها از کاشیهای مربعی استفاده کردهاند.
برای تزئین بیرونی تئاتر، بیشتر از آجر و کاشی استفاده شده که این نشاندهنده معماری اصیل ایران است. نمای بیرونی این سازه با گنبد دایرهای شکل تزئین گشته که با استفاده از سنگ فرشها تصویری از تابلوی تکیه دولت را روی آن طراحی کردهاند. فضای داخلی سالنهای تئاتر نیز به صورت قرینه ساخته شده و به خاطر طراحیهای هندسی مختلف چشم هر بیننده را مجذوب خود میکند. تزئینات بیرونی ساختمان تئاتر را میتوان برگرفته از سبک دوره ایلخانی دانست؛ چرا که برای تزئین آن از کاشیهای فیروزهای و آجرهای رنگی استفاده کردهاند که نشان از هنر معماری اصیل ایرانی دارد.
زیربنای ساختمان تئاتر تهران حدود 5600 متر مربع مساحت دارد که حدود 3000 متر مربع مساحت دارد. ارتفاع این بنا حدود 15 متر ارتفاع داشته که سالن اصلی این تئاتر به صورت دو طبقه است. ظرفیت سالن اصلی تئاتر شهر تهران 579 نفر بوده و از تجهیزات بالایی مانند آسانسور دکور، سیستم آویز، بالا برنده دکور، صفحه گردان الکتریکی، دهانه متحرک صحنه، صداگذاری، سیستم پیشرفته نورپردازی و پرده طولی برخوردار است. تالار یا سالن چهارسو در زیرزمین ساختمان تئاتر، یک سن مدور دارد. ظرفیت سالن چهارسو حدود 120 نفر بوده که اگر چیدمان این سالن تغیر کند، حدود 350 نفر ظرفیت دارد. تالار قشقاقی این تئاتر به صورت سه گوشه است که ظرفیتی حدود 250 نفر داشته و در زمان قدیم از آن برای نمایشهای سنتی استفاده میشد.
بخش های داخلی تئاتر شهر
فضای داخلی تئاتر شهر از چند سالن نمایش، کتابخانه و کافه تشکیل شده که هر کدام از آنها مزیت و ویژگیهای منحصربهفرد خود را دارند. توجه داشته باشید سالنهای تئاتر هر کدام برای نمایشهای مخصوصی طراحی شدهاند. ساختمان تئاتر از چندین سالن به نام تالار سایه، تالار قشقایی، تالار چهارسو، کارگاه نمایش، تالار اصلی، تالار مشاهیر و تالار کوچک تشکیل شده است که هر کدام از این سالنها امکاناتی متفاوت برای اجراهایی خاص دارند. در سالن اصلی و سالن چهارسو این ساختمان دو کافه تریا وجود دارد که در بعضی مواقع اجراهای کوتاهی در این مکان صورت میگیرد.
- سالن های تئاتر شهر : ساختمان تئاتر شهر به طور کلی 6 سالن دارد اما در حال حاظر فقط چهار سالن این تئاتر قابل استفاده هستند که میتوان به سالن چهارسو، سالن اصلی، سالن سایه و سالن قشقایی اشاره کرد. بزرگترین سالن این تئاتر مربوط به سالن اصلی این ساختمان خواهد بود که ظرفتی حدود 579 نفر دارد و بعد از آن سالن چهارسو ظرفتی حدود 350 نفر و تالار قشقاقی ظرفیتی حدود 250 نفر دارد. سالن اصلی تئاتر از تمام سالنهای این ساختمان مجهزتر است و چیدمانی به صورت دو طبقه دارد. سالن مشاهیر نیز دیگر سالن بزرگ تئاتر شهر است که برای برگزاری همایشها، نشستهای خبری، جلسات رسمی، جشنوارههای بینالمللی و برگزاری جلسات نقد و بررسی مورد استفاده قرار میگیرد. به غیر از سالن اصلی تئاتر مابقی سالنها در طبقه زیرین این ساختمان قرار گرفتهاند که ورودی آنها در ساختمان اصلی و اطراف آن وجود دارد. در فضای خارجی این ساختمان محوطه بزرگی در پارک دانشجو وجود دارد که از آن برای اجرای نمایشهای خیابانی استفاده میکنند.
- کافه های تئاتر شهر : ساختمان تئاتر شهر دارای دو کافه تریا است که یکی از این کافهها در سالن اصلی و دیگری در سالن چهارسو قرار دارد. در برخی مواقع در این دو کافه نمایشهای کوتاه و مختلفی اجرا میشود که طرفدارهای ویژهی خود را دارند. کافه تریاهای این ساختمان دارای منوهای مختلفی هستند و استفاده از آنها برای عموم مردم آزاد است. در این کافهها انواع نوشیدنیهای گرم و سرد، دسر، انواع کیک و... سرور میشود. در برخی مواقع در این کافه هنرمندان دورهم جمع میشوند و جلسات نقد و بررسی آثار نمایشی خود را انجام میدهند. از این رو رفتن به کافه تریاهای تئاتر شهر این امکان را برای شما به وجود خواهد آورد تا هنرمندان مورد علاقه خود را از نزدیک ببینید.
- کتابخانه تئاتر شهر تهران : در ساختمان تئاتر شهر تهران کتابخانه بزرگی وجود دارد که در سال 1366 تاسیس شد و برای مراجعه به این کتابخانه باید به طبقه چهارم ساختمان مراجعه کنید. در این کتابخانه انواع کتابهای تخصصی و نمایشی نگهداری میشوند و اکثر دانشجویان هنر و تئاتر میتوانند برای جمعآوری اطلاعات به آنجا مراجعه کنند. کتابخانه شهر بیش از 25 هزار جلد کتاب دارد و علاوه برآن بیش از هزار نفر در این کتابخانه عضو هستند. در سالن کتابخانه بنرهایی نصب شده است که نشاندهنده نمایشهای در حال اجرا این تئاتر خواهد بود تا علاقهمندان بتوانند بلیط نمایش دلخواه خود را تهیه کرده و آن را از نزدیک تماشا کنند.
هتل نزدیک تئاتر شهر تهران
تئاتر شهر تهران به دلیل این که در یکی از خیابانهای شلوغ و اصلی تهران قرار دارد، امکانات رفاهی و تفریحی زیادی در نزدیکی آن قرار وجود خواهد داشت. به عنوان مثال در نزدیکی این ساختمان چندین هتل وجود دارد که هر کدام از آنها مزیت مخصوص به خود را دارند که مسافران یا گردشگران بعد از بازدید از تئاتر شهر تهران میتوانند برای استراحت به این هتلها مراجعه کنند. از نزدیکترین هتلهای اطراف این تئاتر میتوان به هتل جهان با فاصله 682 متر، هتل البرز با فاصله 870 متر، هتل انقلاب با فاصله 945 متر، هتل پریشا با فاصله 1.03 کیلومتر، هتل آتانا با فاصله 1.09 کیلومتر و... اشاره کرد که اقامت در هر کدام شبی خاطرهانگیز را برای مسافران رقم خواهد زد.
جاهای دیدنی نزدیک تئاتر شهر
ساختمان تئاتر دقیقا در مرکز پایتخت یعنی خیابان ولیعصر قرار گرفته و به همین دلیل در اطراف این ساختمان جاذبههای دیدنی بسیار برای تفریح کردن وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به تالار وحدت، سالن تئاتر شهرزاد، کاخ مرمر، موزه جواهرات ملی و پردیس سینمایی چارسو اشاره کرد. همچنین در اطراف میدان ولیعصر انواع امکانات رفاهی مانند هتلها، رستورانها، کافهها، پاساژهای بزرگ، کتابخانه، امکانات تفریحی و... وجود دارد تا افراد بتوانند در کنار تماشای تئاتر مورد علاقه خود، گشتی در اطراف زده و روز خود را سپری کنند.
- تالار وحدت : تالار وحدت یکی از بزرگترین و بهترین تالارهای اپرا موسیقی در ایران است. این ساختمان یکی از مجهزترین اپراهای موسیقی بوده که در سال 1336 شروع به ساخت این بنا کردند. بعد از گذشت 10 سال یعنی در سال 1346 به نام شاعر معروف ابوعبدالله رودکی افتتاح شد. ساختمان تالار وحدت از دو سالن به نام تالار وحدت و تالار رودکی تشکیل شده است که اکثر برنامههای موسیقی و نمایشها در این تالار اجرا میشود. زیر بنای این ساختمان حدود 21 هزار متر مربع است که شامل هفت طبقه و زیرزمین میشود. ظرفیت سالنهای این تالار بیش از 740 نفر خواهد بود که برای برگزاری انواع برنامهها، افتتاحیهها و اختتامیهها مهم کشور استفاده میشود. فاصله تالار وحدت تا تئاتر شهر تهران به صورت پیاده حدود 10 دقیقه است.
- پردیس سینمایی چارسو : فاصله سینمای چارسو تا تئاتر شهر تهران با وسیله شخصی و عمومی حدود 3 الی 4 دقیقه است که بدین خاطر مسیر دسترسی راحتی بین این دو مکان وجود دارد. پردیس سینمایی چارسو در سال 1393 افتتاح شد و به عنوان یک مجموعه تجاری و فرهنگی در پایتخت شهرت یافت. این مجموعه شامل پنج سالن سینما، رستوران و پارکینگ بوده که ظرفیت پارکینگ این مجموعه حدود 1000 خودرو است. پردیس سینمایی چارسو دارای 6 سالن حرفهای است که به بهترین امکانات و تکنولوژی صوتی و تصویری مجهز بوده و ظرفیتی حدود 1100 نفر دارند. از مهمترین جشنوارهایی که در این سینما برگزار شده میتوان به جشنواره جهانی فیلم فجر، سینما حقیقت، فیلم سلامت و فیلم کوتاه تهران اشاره کرد که هر کدام طرفداران خاص خود را دارند.
- موزه جواهرات ملی : یکی از جذابترین و مجهزترین موزههای ایران در پایتخت قرار دارد که در فاصله 3.3 کیلومتری از تئاتر شهر واقع شده است. در این موزه جواهراتی بسیار گرانبها و نفیس وجود دارد که تا به امروز نتوانستهاند ارزش این جواهرات را تخمین بزنند. موزه جواهرات تهران در سال 1334 ساخته شد و توسط بانک مرکزی ایران در سال 1339 افتتاح گردید. از جمله جواهرات محافظتشده در این موزه میتوان الماس دریای نور، تاج کیانی، کره جواهرنشان، جقه نادری، تاج فرح پهلوی، تخت طاووس یا تخت خورشید، تخت نادری و... اشاره کرد که هر کدام در نوع خود زیبا و جذاب هستند. اگر قصد بازدید از این موزه زیبا را دارید میتوانید با استفاده از وسایل نقلیه از تئاتر شهر تا موزه را کمتر از نیم ساعت طی کنید.
- کاخ مرمر : کاخ مرمر یکی از زیباترین و باشکوهترین بناهای مرکز پایتخت ایران محسوب میشود. قدمت این ساختمان به دوره پهلوی اول بازمیگردد و سبک معماری آن برگرفته از معماری اصیل ایرانی است. در تزئین کاخ مرمراز آینهکاری، گچکاری، خاتمکاری و نقاشیهای برجسته از تخت جمشید و پل ورسک به کار رفته تا زیبایی آن را چندین برابر نماید. وسعت اصلی کاخ مرمر حدود 2870 متر مربع بوده که در زمینی حدود 35 هزار 500 متر مربع ساخته شده است. از آنجایی که کاخ مرمر فاصله چندانی با تئاتر شهر پایتخت ندارد، بنابراین شما میتوانید با وسیله نقلیه کمتر از 30 الی 45 دقیقه به آنجا برسید.
رستوران ها و کافه ها در نزدیکی تئاتر شهر تهران
همانطور که گفتیم ساختمان تئاتر شهر به دلیل موقعیت مکانی که دارد به امکانات رفاهی و تفریحی بسیاری نزدیک است. از مهمترین رستورانها و بهترین کافههای نزدیک به این ساختمان میتوان به کافه ولیعصر، رستوران بوفالو، کافه عمارت، کافه لمیز، رستوران وزیری، ریرا، امرداد، رستورانها و کافههای سنتی و.... اشاره کرد. هرکدام از این رستورانها زیبایی و ویژگیهای منحصربهفرد خود را دارند و شما بعد از بازدید از تئاتر شهر میتوانید به یکی از رستورانها یا کافهها برای استراحت و صرف غذا مراجعه کنید. رستوران و کافههای اطراف تئاتر شهر منوی متفاوتی دارند که شامل انواع غذاهای ایرانی، فستفود، نوشیدنیهای سرد و گرم، انواع دسر، کیک و... میشود. برخی از این رستورانها یا کافهها در مجاورت یا روبهروی ساختمان تئاتر شهر تهران قرار دارند و شما با پای پیاده میتوانید به آنها مراجعه کنید.
هزینه و زمان بازدید پیشنهادی از تئاتر شهر تهران
هزینه و زمان بازدید از تئاتر شهر تهران به نوع نمایش و همچنین سالن نمایش بستگی دارد. اما بهطورکلی نمایشهایی که در سالن اصلی برگزار میشود قیمت بیشتری نسبت به سالنهای دیگر دارد و برای تهیه بلیط نمایشهای تئاتر شهر میتوانید تمام روزهای هفته به جزء شنبه از ساعت 4 عصر تا 7 شب به گیشه ساختمان مراجعه کنید. قیمت بلیط نمایشهای تئاتر شهر از 30 هزار الی 100 هزار تومان متفاوت خواهد بود و شما با دریافت بلیط میتوانید تا 2 ساعت در این مکان حضور داشته باشید.
سخن پایانی
تئاتر تهران یکی از باشکوهترین و قدیمیترین ساختمانهای تئاتر در پایتخت است که از چند بخش مجزا تشکیل شده و شامل کتابخانه، سالنهای نمایش، کافه تریا میشود. بیشترین ظرفیت را سالن اصلی دارد که حدود 570 نفر را در خود جای میدهد، علاوه برآن این سالن از تجهیزات مدرن و بروزی برای نمایشهای خود استفاده میکند و بدین خاطر اغلب تئاترهای بزرگ در آنجا برگزار میشود. نمای بیرونی و درونی ساختمان تئاتر شهر برگرفته از معماری اصیل ایرانی است که با استفاده اشکال هندسی توانستهاند این هنر زیبا را بهوجود آورند. این ساختمان در ارتفاعی حدود 15 متر و مساحتی به حدود 5200 ساخته شده و به دلیل این که در مرکز شهر تهران قرار دارد به امکاناتی چون هتل، رستوران، جاذبههای گردشگری و... نزدیک است.