کرمانشاه برای بسیاری از ما یادآور داستان‌ها و افسانه‌های عاشقانه است و احتمالا شما نیز داستان ها و شعرهای فراوانی درباره بیستون شنیده اید. نظر شما درباره دیدن، لمس کردن و تجربه کردن این داستان ها در بیستون چیست؟ بدون شک، این تجربه می‌تواند منحصر به فرد و فوق‌العاده باشد. کرمانشاه یکی از مقاصد گردشگری برجسته و مهم کرمانشاه است. این شهر شکوه و بزرگی بیستون را در خود جای داده است. با قدم گذاشتن در بیستون می توانید شاهد زیبایی، عظمت و استواری غیرقابل وصف آن باشید و در دنیایی از داستان‌های قدیمی و عاشقانه غرق شوید. جایی که فرهاد با تیشه‌های عاشقانه‌اش به بیستون می‌زند تا با اثبات عشق خود به شیرین، در بازی نابرابری که خسرو آغاز کرده بود، پیروز شود. بیستون کرمانشاه جزو مکان‌هایی است که علاوه بر داستان هایش، زیبایی‌های تاریخی بسیاری را در خود جای داده است. در ادامه این مقاله لحظه آخر به بیستون کرمانشاه سفر می کنیم. و به توصیف یکی از زیباترین و مجذوب‌کننده‌ترین مناظر طبیعی، تاریخی و فرهنگی جهان می پردازیم.
معرفی بیستون کرمانشاه
بیستون کرمانشاه تنها یک کوه با نقش‌های سنگی و صخره‌های حکاکی شده نیست، بلکه مجموعه ای است که در آن می توانید سیر تاریخ و همینطور فراز نشیب آن را نطاره گر باشید؛ تاریخی که از انسان های نخستین و دوران پارینه سنگی شروع شده و تا دوران هخامنشیان و قاجار ادامه دارد. این مجموعه تاریخی در استان کرمانشاه واقع شده و دارای اهمیت جهانی است. محوطه بیستون در سال 1381 در فهرست آثار ملی ایران و در سال 2005 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
مجموعه بیستون شامل نقش‌های حکاکی شده روی صخره‌ها، نوشته‌ها و نقوش باستانی است که در طول سال‌ها باقی مانده است و به عنوان مکانی مهم در تاریخ و فرهنگ ایران شناخته می‌شود و برای ایرانیان دارای ارزش‌های بیشماری است. در این مجموعه می‌توانید آثار هنری باستانی، نقوش و نوشته‌های قدیمی را مشاهده کنید که اساطیر و افسانه‌های باستانی، سلسله‌های پادشاهی و داستان‌های تاریخی ایران را به تصویر کشیده است.
بازدید از بیستون فرصتی است برای درک بهتر تاریخ و فرهنگ ایران و شناخت نزدیکتر با اسطوره‌ها و داستان‌های باستانی. در کنار مشاهده آثار هنری، می‌توانید از چشم انداز زیبای پیرامون بیستون لذت ببرید بیستون کرمانشاه به عنوان مقصدی منحصر به فرد و تاریخی، همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی است.
تاریخچه بیستون در کرمانشاه
تاریخچه بیستون به دوران هخامنشیان و حکومت داریوش بزرگ بازمی‌گردد. این پادشاهی در گذشته توانست امپراطوری گسترده‌ای را در خاورمیانه بنا نهد. منطقه بیستون با دارا بودن شرایط آب و هوایی مناسب، موقعیت جغرافیایی خوب (نزدیک بین النهرینو ارتباط راحت با جاده ابریشم، جاده ماد و..) و بودن در مسیر کاروان ها و نظامیان، یک منطقه استراتژیک برای به رخ کشیدن قدرت، برای پادشاهان به حساب می آمد.
داریوش بزرگ نیز این مجموعه را به عنوان یک پایانه و نشانه از تمدن و قدرت هخامنشیان بر روی کوهی بلند به نام پرآو در کرمانشاه ساخت. این نقش‌ها و حروف حکاکی شده بر روی صخره‌ها امپراطوری هخامنشیان را به تصویر می‌کشند. در دوران پس از هخامنشیان، بیستون همچنان به عنوان یک نماد مهم از تاریخ و فرهنگ باستانی ایران باقی ماند. تمام این حروف و نقوش به زبان ایلامی، اکدی نوشته شده است. این کتیبه ها به عنوان یکی از شواهد و آثار مهم تاریخی و هنری ایران شناخته می‌شوند و نظر گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کند.
درباره بیستون حسن پيرنيا در کتاب تاريخ ايران باستان نوشته است:
بيستون كوهی است كه بلندی آن به چهار هزار پا می‌‌رسد و در پای آن، چشمه‌هايی از كوه بيرون می‌‌آيد. از ديرزمانی كه نمی‌دانيم كی بوده، كاروان‌ها در اينجا توقف می‌كردند.
تاریخچه کشف مجموعه بیستون در کرمانشاه
تاریخچه کشف مجموعه بیستون در کرمانشاه به دوران حکومت هخامنشیان بازمی‌گردد؛ پس از آن این مجموعه به مرور زمان به فراموشی سپرده شده و تا قرون وسطی کمتر به آن توجه شده بود.
در سال ۱۸۳۵ میلادی که هنری راولینسون به بیستون سفر کرد، این مجموعه تاریخی را کشف کردد. او با نسخه برداری، تحلیل و مطالعه نقش‌های برجسته بر روی صخره‌ها و نگارش کتابی درباره کتیبه ها، توانست همه را با این شاهکار هنری و تاریخی آشنا کند. کشف بیستون باعث شد تا این مجموعه به شهرت جهانی برسد و مورد توجه محققان و گردشگران قرار گیرد.
پس از هنری راولینسون، اشخاص دیگری همچون: آبراهام جکسون، جورج کامرون و... تحقیقات بیشتری درباره کتیبه ها، تاریخ، فرهنگ و تمدن هخامنشیان انجام دادند و دستاوردهای بزرگی در حوزه باستان‌شناسی به دست آمد. از آن زمان به بعد، بیستون به عنوان یک میراث تاریخی و فرهنگی بسیار با ارزش شناخته شد و هرساله تعداد زیادی از گردشگران و محققان به این مکان می‌آیند تا نزدیک با زیبایی‌ها و ارزش‌های تاریخی بیستون را از نزدیک نظاره گر باشند.
علت نامگذاری بیستون
نام "بیستون" که برخی آن را به اشتباه "بی ستون" می خوانند؛ از واژه بغستان و به معنی جایگاه و سرزمین خدایان می آید. در گذر زمان و حکومت های هخامنشی و پهلوی بغستان به "بَهیستان" و "بَهیستون" تغییر نام یافت و در دوره پس از اسلام و اکنون به نام "بیستون" خوانده شد.
جاهای دیدنی بیستون کرمانشاه
| دوره پیشاتاریخی ( دوران پارینه‌سنگی ) | سراب بیستون |
| غار شکارچیان | |
| غار مرخرل | |
| غار مرآفتاب | |
| غار مردودر | |
| غار مرتاریک | |
| دوره مادها | نیایشگاه مادی |
| دژ مادی | |
| دوره هخامنشیان | سنگ‌نبشته بیستون |
| دوره سلوکیان | پیکره هرکول |
| دوره اشکانیان | سنگ بلاش |
| سنگ‌نگاره گودرز | |
| نقش مهرداد اشکانی | |
| دوره ساسانیان | کاخ بیستون |
| پرستشگاه پارتی | |
| فرهاد تراش | |
| بنای ساسانی | |
| پل ساسانی (خسرو) | |
| دوره ایلخانیان | کاروانسرای ایلخانی |
| دوره صفویان | کاروانسرای شاه‌عباسی (بیستون) |
| کتیبه شیخ علی خان زنگنه | |
| پل بیستون (پل صفوی یا پل شاه عباسی) |
بیستون کجاست؟
بیستون از غنی ترین و ارزشمندترین مجموعه های باستانی ایران و حتی جهان است. این مجموعه تاریخی درغرب ایران و در حوالی شهر کرمانشاه واقع شده و فاصله‌ای تقریباً 3۰ کیلومتری تا مرکز شهر دارد. این مجموعه در کوهستانی به نام کوه بیستون واقع شده و به اطراف خود یک چشم‌انداز طبیعی بسیار زیبا از مناظر کوهستانی و دره‌های سبز را دارد.
محل قرار گیری بیستون در نزدیکی کرمانشاه به توریستان این فرصت را می‌دهد تا هم از بازدید از تماشای نقش‌های سنگی بیستون است از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی لذت ببرند و هم از شهر کرمانشاه با تمامی جاذبه‌ها و آثار تاریخی دیگر آن دیدن کنند.
جاهای دیدنی اطراف مجموعه بیستون:
طاق بستان: در ۳۳ کیلومتری
پارک کوهستان: در ۳۷ کیلومتری
هتل های اطراف مجموعه بیستون:
کاروانسرای عباسی: در ۱.۳ کیلومتری
هتل لاله بیستون: در ۱.۴ کیلومتری
رستوران های اطراف مجموعه بیستون:
رستوران شب‌های بیستون: در ۲.۱ کیلومتری
رستوران سعید: در ۳ کیلومتری
امکانات مجموعه بیستون و شرایط بازدید از آن
- پارکینگ
- رستوران و شربتخانه
- اقامتگاه و هتل
- نمازخانه
- سرویس بهداشتی
- زمین بازی کودکان و نیمکت
- غرفه خرید سوغات و صنایع دستی
- غرفه صنایع دستی و سوغات کرمانشاه
زمان بازدید از محوطه بیستون: ۸ صبح تا ۸ شب
هزینه بلیط بیستون کرمانشاه برای بازدیدکنندگان ایرانی: هر نفر 5۰۰۰ تومان
هزینه بلیط بیستون کرمانشاه بازدیدکنندگان خارجی: هر نفر 5۰۰۰۰ تومان
شماره تماس بیستون کرمانشاه : ۰۸۳۱۳۴۲۱۸۸۹۱
بیستون در اشعار ادبیات فارسی
حافظ دل به امّیدِ صدایی که مگر در تو رسد / ناله‌ها کرد در این کوه که فرهاد نکرد شهرهٔ شهر مشو تا نَنَهم سر در کوه/ شور شیرین منما تا نکنی فرهادم سعدی احتمال نیش کردن واجبست از بهر نوش / حمل کوه بیستون بر یاد شیرین بار نیست مراد خسرو از شیرین کناری بود و آغوشی / محبت کار فرهاد است و کوه بیستون سفتن ملک الشعرای بهار بیستون بر سر راه است مباد از شیرین / خبری گفته و غمگین دل فرهاد کنید فرهادوارم از لب شیرین گزیر نیست / ور کوه محنتم به مثل بیستون شود وحشی بافقی(رفتن شیرین به کوه بیستون و گفتگوی او با فرهاد ) چو آن مه بر فراز بیستون شد / تو گفتی مه به چرخ بیستون شد
تفرج را خرام آهسته می‌کرد / سخن با کوهکن سربسته میکردوحشی بافقی یکی فرهاد را در بیستون دید / ز وضع بیستونش باز پرسید
ز شیرین گفت در هر سو نشانی‌ست / به هر سنگی ز شیرین داستانی استفرهاد وضع مجلس شیرین نظاره کرد / برجست و رخت خود به سوی بیستون کشید
خود را نهفته بود بر این آستانه عشق / بیرون دوید ناگه و مارا درون کشیدندارد اشتیاقِ وصلِ شیرین کوهکن ورنه / به ضربِ تیشه صد چون بیستون از پیش بردارد اوحدی مراغه‌ای بیستون را الم مردن فرهاد گداخت / سنگ را آب کند داغ عزیزان دیدن کسی فرهاد را گفتا: کزین سنگ / رها کن دست، گفتش با دل تنگ:
ز سنگ بیستون سر چون توان تافت؟/ که شیرین را درین تلخی توان یافتحدیث محنت فرهاد و کوه بیستون کندن / به کار من چه می‌ماند؟ که در عشق تو جان کندم سر خسرو ز گل گردد گران فرهاد را نازم / که گلگون را به گردن گیرد و از بیستون آرد
کمند جذبهٔ معشوق اگر در جان نیاویزد / کسی پروانه را در آتش سوزنده چون آردبیستون را جان شیرین کرد در تن کوهکن / عشق اگر بر سنگ اندازد نظر آدم شود صائب تبریزی ندیده است جگرگاه بیستون در خواب / گلی که من به سر تیشه می توانم زد ماتم فرهاد کوه بیستون را سرمه داد / بی هم آوازی نفس از دل کشیدن مشکل است فیض کاشانی گر بیستون صبرم هجران زپا درآورد / بادا بقای شیرین فرهاد رفته باشد حزین لاهیجی دیشب صدای شیرین از بیستون نیامد / شاید به خواب شیرین، فرهاد رفته باشد
