خلیج گواتر از جمله مناطق بکر و زیبای کشورمان ایران است که با وجود فاصله کمی که با چابهار دارد، مردمان انجا هنوز اسیر مدرنیته نشده و بافت قدیمی و سنتی این خلیج زیبا هنوز باقی مانده است. خلیج گواتر از دیرباز به لطف داشتن جاذبه‌های طبیعی بکر و منحصربه‌فرد، همینطور مردمان خونگرم و مهمان نواز گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشد.
خلیج گواتر کجاست؟
در جنوب شرقی‌ترین نقطه ایران، هم مرز با کشور پاکستان خلیج گواتر قرار گرفته است. این خلیج در میانه‌ی دریای عمان و سواحل مکران قرار دارد. حدود ۴۰ درصد از این خلیج زیبا، در خاک ایران و استان سیستان و بلوچستان و حدود ۶۰ درصد از آن جزوی از خاک پاکستان است. رودخانه‌ی باهوکلات از خاک ایران و رودخانه‌ی نهر دشت از خاک پاکستان، به این خلیج می‌ریزد.
مردم خلیج گواتر
مردم خلیج گواتر بلوچ هستند. مردمی بسیار خونگرم، مهربان و مهمان‌نواز که حتی با مردمان منطقه پاکستانی گواتر نیز روابطی خوب دارند. عمده درآمد این مردمان از راه ماهیگیری و حصیربافی و پرورش میگو به‌دست می‌آید.
همان‌طور که همه ما می‌دانیم صنعت گردشگری تأثیر بسیار زیادی بر اقتصاد مناطق مختلف گردشگری دارد. خلیج گواتر با دارا بودن ویژگی‌های طبیعی فوق‌العاده یکی از زیباترین مناطق جنوبی کشور است. با این حال به دلیل امکانات رفاهی بسیار کم و عدم تبلیغات اصولی، نسبت به سایر مناطق گردشگری جنوبی نظیر کیش و قشم، از امتیازات گردشگری پایینی برخوردار گردیده و به همین علت درآمد مردم از صنعت گردشگری این خلیج زیبا بسیار ناچیز است.
آب و هوای خلیج گواتر
منطقه گواتر دارای آب و هوایی معتدل است. هوای زمستان‌های خلیج گواتر خنک بوده تابستان‌های گواتر به دلیل وزش باد‌های موسمی چندان گرم نیست. در طول سال بیشینه و کمینه دمای مطلق این خلیج به ترتیب حدود ۳۰ و ۲۲ درجه سانتی‌گراد بوده و میانگین بارش سالانه در این منطقه حدود ۱۱۴ میلی متر است.
همان‌گونه که گفته شد فصل تابستان، فصل وزش باد‌های موسمی در این منطقه از کشورمان است. در این موقع از سال ارتفاع موج‌ها تا ارتفاع ۱۵ متری نیز می‌رسد همین امر بسیاری از موج سواران داخلی و خارجی در تابستان به این منطقه می‌کشاند.
چگونه به گواتر چابهار سفر کنیم
برای سفر به گواتر، باید ابتدا به چابهار بروید. از سه طریق می‌توانید به چابهار سفر کنید.
- سفر با هواپیما: پرواز خود به چابهار را رزرو کنید، و بعد از رسیدن به آنجا به راحتی با اتوبوس، تاکسی یا آژانس به گواتر بروید.
- سفر با قطار: متأسفانه امکان سفر مستقیم به چابهار از طریق خطوط ریلی وجود ندارد. ولی می‌توانید با قطار به ایستگاه زاهدان بروید و از آنجا با اتوبوس یا تاکسی به خلیج زیبای گواتر سفر کنید.
- سفر با ماشین شخصی: می‌توانید با ماشین شخصی خود به چابهار بروید و از آنجا از طریق جاده چابهار به گواتر، به این خلیج دیدنی سفر کنید. حتی می‌توانید به جای رانندگی این مسیر طولانی، ماشین شخصی خود را با قطار به زاهدان ببرید و از آنجا تا گواتر رانندگی کنید.
به یاد داشته باشید جاده مخصوص چابهار به خلیج گواتر از استاندارد‌های جاده‌سازی مطلوبی برخوردار نیست و هنگام تردد در این جاده، با احتیاط کامل رانندگی کنید.
فاصله خلیج گواتر تا چابهار
خلیج گواتر معروف به پایان جاده‌های ایران در فاصله ۹۵ کیلومتری از چابهار و دقیقاً در مرز ایران و پاکستان واقع شده است. خلیج گواتر در طول ساحل مکران در دریای عمان قرار دارد. نکته بسیار جالب در مورد این خلیج این است که به قطب جنوب بدون هیچ واسطه‌ای وصل گردیده و این بدین معنی است که اگر از خلیج گواتر به سمت قطب جنوب حرکت کنید، هیچ خشکی در مسیر شما قرار نمی‌گیرد و بدون هیچ تغییر مسیری به قطب جنوب خواهید رسید.
غذا‌های خلیج گواتر
اگر به خلیج گواتر سفر کردید، توصیه می‌کنیم حتماً غذا‌های محلی خوشمزه و پر ادویه بلوچی را امتحان کنید. مردم این منطقه به دلیل نزدیک بودن به کشور‌های پاکستان، هندوستان و افغانستان، ذائقه متفاوتی نسبت به بقیه مردم ایران دارند. غذا‌های آن‌ها اغلب پر ادویه و تند است. از اصلی‌ترین غذا‌های گواتر به کرائی، بریانی، کابلی پلو، انواع ماهی‌ها و نان‌های محلی نام برد که هر یک را مختصراً معرفی می‌کنیم.
کرائی
این غذای لذیذ و پر ادویه، در ظرف گود مخصوصی به همین نام طبخ می‌شود. کرائی سه نوع مختلف به نام‌های کرائی مرغ، کرائی گوشت و کرائی قرمز دارد.
بریانی
پلو تند و خوشمزه است که خورشت آن در مرحله‌ی آبکش کردن برنج اضافه می‌شود و برنج همراه با خورشت دم می‌کشد. این غذا با مرغ پخته می‌شود.
کابلی پلو
مشابه بریانی است با این تفاوت که با گوشت طبخ می‌شود. مزه این غذا تند نیست و مایل به شیرین است.
ماهی ها
حتماً پیشنهاد می‌کنیم ماهی‌های فوق‌العاده این منطقه را امتحان کنید. در خلیج گواتر در فصل‌های مختلف ماهی‌های متفاوتی سرو می‌شود. ماهی‌های این منطقه با روش‌های متفاوتی طبخ شده و مطمئن باشید از خوردن آن‌ها پشیمان نمی‌شوید. ماهی شوریده و شیر ماهی از معروف‌ترین ماهی‌های این منطقه است.
صبحانه های خلیج گواتر
دودپطی (شیرچای) و نان محلی بندر گواتر را هرگز فراموش نکنید. می‌توانید آن‌ها را در وعده صبحانه میل کنید. چای‌های گواتر متفاوت و بسیار خوش‌طعم هستند.
میوه های خلیج گواتر
مگر می‌شود به خلیج گواتر سفر کرد و از میوه‌های فوق‌العاده آن میل نکرد؟ انارگلی یا میوه کاکتوس از جمله میوه‌های محلی این منطقه است که شکلی بیضوی دارد و رنگ غلیظ قرمز بنفش دارد. سطح آن خار‌های کوچکی داشته و مزه‌ای نسبتاً ترش دارد.
گواوا یا همان زیتون چابهاری نام یکی دیگر از میوه‌های بومی این منطقه است که برخلاف نام آن، هیچ شباهتی به زیتون ندارد. شکلی شبیه به گلابی دارد و مزه آن شیرین و شبیه به انبه بوده و خاستگاه این میوه مکزیک شناخته شده است.
جاذبه های گردشگری اطراف خلیج گواتر
از زمانی که مسیر جاده چابهار به گواتر را آغاز می‌کنید، زیبایی‌ها و شگفتی‌های خلیج گواتر آغاز می‌شود. دریاچه صورتی لیپار، بندر برسی و کوه‌های مینیاتوری در جاده خلیج گواتر از جمله زیبایی‌های مسیر هستند. بی‌دلیل نیست که خلیج گواتر را «نگین چابهار» نامیده‌اند!
تالاب لیپار یکی از شاهکار‌های طبیعت جنوب شرق کشور است. برای دیدن این تالاب زیبا، ۲۵ دقیقه به سمت گواتر رانندگی کنید، حدود ۵۵ کیلومتر مانده به گواتر، جاده خاکی کوچکی در سمت راست وجود دارد که شما را به این دریاچه می‌رساند. از دیدن این دریاچه شوکه خواهید شد! رنگ این دریاچه عموماً سرخ رنگ است ولی در برخی فصول سال رنگ آن به صورتی تغییر می‌کند. دلیل این پدیده، شوری زیاد آب و وجود نوعی جلبک است که توانایی زنده ماندن در آب‌های بسیار شور را دارد.
می‌توانید در این تالاب از یک تفریحی آبی حسابی لذت ببرید. جالب است بدانید حتی اگر شنا کردن بلد نباشید باز هم احتمال غرق شدن شما بسیار کم است. به دلیل شوری و مواد معدنی بسیار زیاد این دریاچه، آب آن بسیار سنگین بوده، به طوری که غواصی در آن عملاً غیرممکن است!
بندر بریس از دیگر زیبایی‌های اطراف خلیج گواتر است که تقریباً در فاصله ۵۰ کیلومتری چابهار قرار دارد. برای رفتن به این بندر زیبا باید از سواحل طلایی مکران، به سمت شرق حرکت کنید، بعد از عبور از کوه‌های مینیاتوری، وارد روستای بریس و سپس بندر بریس می‌شوید. وجود صخره‌های بسیار بلند در کنار دریا، حضور قایق‌ها و لنج‌های ماهیگیری در ساحل بندر، همین طور مرغ‌های دریایی که بر فراز اسکله پرواز می‌کنند تنها بخشی از زیبایی‌های بندر بریس است.
زیبایی‌های جاده چابهار به گواتر تمام شدنی نیست. با دیدن کوه‌های مینیاتوری گمان خواهید کرد به مریخ سفر کرده‌اید! به همین دلیل است که به آن‌ها کوه‌های مریخی هم گفته می‌شود. در سرتاسر جاده چابهار، این کوه‌ها دیده می‌شوند. رنگ این رشته کوه‌ها سفید و طوسی است و جالب اینکه با جابه‌جایی نور خورشید در طول روز، رنگ آن‌ها هم تغییر می‌کند.
اختلاف ارتفاع این کوه‌ها بسیار زیاد بوده به‌طوری که ممکن است بعضی به ۵ متر و بعضی بیشتر از ۱۰۰ متر ارتفاع داشته باشند. مواد تشکیل دهنده این کوه‌ها، عمدتاً بقایای جانوران دریایی مثل ماهی‌ها و سخت پوستان به همراه ماسه و خاک رس است.
طبیعت خلیج گواتر
همان‌طور که گفته شد، بسیاری از قسمت‌های طبیعت خلیج گواتر بکر و دست نخورده باقی مانده است. اگر قصد دارید زیبایی‌های طبیعی بکر را نظاره‌گر باشید با سفر به این منطقه به این هدف خواهید رسید.
در قدم نخست می‌توانید به دیدن جنگل‌های حرا بروید. برای این کار باید سوار قایق‌هایی که به این منظور در بندر هستند بشوید. سپس شگفتی‌های جنگل درختان خود رو ۳۰۰هکتاری را به نظاره بنشینید. طبق گفته سازمان حفاظت محیط زیست، در پاییز هر سال حدود ۴۰ گونه از گونه‌های مختلف پرندگان به این منطقه بکر و زیبا می‌آیند.
خلیج گواتر به دلیل نزدیکی به اقیانوس هند، دریای متفاوتی نسبت به بقیه شهر‌های ساحلی و جزیره‌ها دارد. دلیل این تفاوت تلاقی آب شیرین رودخانه باهوکلات و دریای شور عمان است. هنگامی که آب رودخانه باهوکلات در دریا ریخته می‌شود، مدتی طول می‌کشد تا با آب شور دریا یکی شود، و در این مدت رنگ دریا دو رنگ خواهد بود!
از دیگر زیبایی‌های طبیعی این خلیج، موج‌های بلند هست که گاهی ارتفاع آن‌ها به ۱۵ متر می‌رسد. در ساحل این خلیج، صخره‌های بسیار بلندی وجود دارد که مثل یک موج‌شکن عمل می‌کنند، برخورد موج‌ها با این صخره‌ها باعث به وجود آمدن پدیده موج افشان می‌شود. این پدیده، هر بیننده‌ای را به وجد خواهد آورد!
بهترین زمان سفر به خلیج گواتر
خلیج گواتر در هر فصلی زیبایی به خصوص خود را دارد. خوش آب و هواترین فصول سال در این خلیج، فصل‌های زمستان و بهار است. اگر قصد دارید از خنکای این خلیج لذت ببرید بهترین زمان برای سفر شما فصل زمستان و بهار است. اما اگر می‌خواهید از پدیده زیبای موج افشان و موج‌های ۱۵ متری لذت ببرید باید در فصل تابستان به این خلیج زیبا سفر کنید.
اقامت در بندر گواتر
اگر قصد اقامت در خلیج گواتر زیبا را دارید، باید در بوم گردی‌های این خلیج زیبا اقامت کنید. بوم‌گردی اقامتگاه بومی این خلیج بوده و شبیه به کپر ساخته می‌شوند. سقف بوم گردی‌ها از برگ درختان نخل ساخه شده است.
نکاتی که باید درباره سفر به بندر گواتر بدانید!
- با توجه به مرزی بودن این خلیج، حتماً به هشدار‌های ایمنی توجه کنید و جوانب احتیاط را رعایت کنید. به یاد داشته باشید به دلیل مرز مشترک میان ایران و پاکستان، شنا کردن در آب‌های این خلیج ممنوع است.
- با توجه به فرسایش پذیری شدید کوه‌های مینیاتوری، از کوهنوردی در این کوه‌ها جدا خودداری فرمایید.
- با توجه به کم بودن امکانات و نبود سیستم عابر بانک در خلیج گواتر، هنگام سفر به این منطقه حتماً وسایل ضروری و پول نقد همراه داشته باشید.
- لطفاً به عقاید هم میهنان خود احترام بگذاریم.
- به دلیل دور بودن شهر‌های مناطق جنوب شرقی از همدیگر، لطفاً حتماً در هر یک از شهر‌های بین راه، باک خودرو خود را پر کرده و لوازم ضروری نظیر آب و خوراک تهیه فرمایید.
