حدس بزنید که کدام یک از شهرهای ساحلی ترکیه به علت وجود بقایای تاریخی متعدد و مناظر طبیعی دل‌انگیز گردشگران تور زیادی را به سمت خود می‌کشاند؛ و به تیم فوتبال باشگاه ورزشی سپور شناخته شده است؟ بله درست حدس زدید، این شهر ترابزون نام دارد. از صومعه و روستاهای کوهستانی و مناظر طبیعی گرفته تا قلعه‌ها و کلیساهای متعدد زیادی میتوانید در این شهر پیدا کنید. ترابزون در جاده تاریخی ابریشم واقع گردید. همین موقعیت جغرافیایی سبب تلاقی مذاهب و زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف شده است. پس بی‌شک جاهای دیدنی ترابزون بسیار فراوان بوده و یکی از قطب‌های گردشگری به شمار می‌رود.
صومعه سوملا
سازه‌ای بسیار شگفت‌انگیز به نام صومعه سوملا در شهر ترابزون واقع گردید. این سازه روی یک صخره شیب‌دار و مشرف به چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای قرار دارد. این صومعه ارتدوکس یونانی وقف مریم مقدس شده است. قدمت این صومعه به ۳۸۶ سال پس از میلاد برمی‌گردد. در ارتفاع ۱۲۰۰ متری و بر فراز پارک ملی آلتیندره این صومعه قرار گرفت. کلیسای صخره‌ای، اتاق شاگردان، آشپزخانه، اتاق مهمان، کتابخانه و فواره‌ای از دیدنی‌های صومعه سوملا محسوب می‌شوند. کاربرد این فواره را جمع‌آوری آب کوهستان می‌دانند.
ساختمانی بزرگ با یک بالکن در قسمت جلوی صومعه سوملا به چشم می‌خورد که به راهبان اختصاص داده شده بود و قدمت آن به سال ۱۸۶۰ برمی‌گردد. از عجیب‌ترین بخش‌های این صومعه می‌توان به کلیسای صخره‌ای اشاره کرد. این کلیسا دارای ظاهری غیر عادی است. پوشیده شدن ورودی این کلیسا همچون فضای بیرونی آن با نقاشی‌های زیبا، سبب منحصربه‌فرد شدن این بنا گردید. این نقاشی‌ها داستان‌هایی از انجیل و حضرت عیسی و مریم مقدس را بازگو می‌کنند.
قدمت این سازه به حدود یک هزار سال پیش برمی‌گردد. در افسانه‌ها در مورد ساخت این صومعه این چنین گفته شده است که دو یونانی در راه، شاهد تصاویر مریم مقدس روی دیوار بودند. از این رو آن‌ها تصمیم به ساخت صومعه سوملا را گرفته‌اند که آن را وقف مریم مقدس کنند. در سال ۲۰۱۵ این صومعه را به صورت موقتی به علت بازسازی و مرمت بستند. البته در آگوست ۲۰۱۸ این سازه دوباره میزبان گردشگران از سراسر جهان شد.
قلعه ترابزون
از دیگر جاذبه‌های ترابزون که می‌توان با تور ترکیه به آن سفر کرد، قلعه ترابزون است. این سازه از بازماندگان دوران بیزانس است. سه قلعه این سازه را می‌سازند. کارشناسان معتقدند که قدمت قسمت بالای آن به سال ۲۰۰۰ قبل از میلاد برمی‌گردد. در گذشته از آن به عنوان قلعه شهر استفاده می‌کردند. الکسیوس دوم از ترابزون قلعه‌های میانی و پایین‌تر را نیز بنا کرد. هرچند که امضای محمد دوم، سلطان عثمانی، روی یکی از دروازه‌ها دیده می‌شود. این قلعه، به‌طور کلی در مرکز شهر ترابزون و در بالای تپه‌ای در بلندترین نقطه شهر، قرار دارد.
در منطقه آراکلی شما میتوانید قلعه ترابزون را مشاهده کنید. از سنگ بناهای بسیار قدیمی در ساخت این قلعه استفاده گردید. قلعه ترابزون در طول تاریخ کاربردهای فراوانی داشت. اما از اصلی‌ترین کاربردهای آن می‌توان به دیدبانی و شناسایی حمله‌های دریایی در زمان سلطان محمد فاتح اشاره نمود. این قلعه از سه دژ بالایی، دژ میانی و دژ پایینی تشکیل شده است.
دژ بالایی
کاربرد این دژ، محافظت از قسمت‌های داخلی بوده است. بناهایی همچون حمام، قصر و یک برج در نزدیکی این دژ به علت امنیت بالا، به وجود آمده‌اند. در بالاترین نقطه تپه، دیوارهای دژ بالای جای گرفته‌اند. میتوانید کتاب‌ها و اسناد بسیاری را که مربوط به دوران عثمانی هستند در موزه ترابزون که در نزدیکی قلعه ترابزون قرار دارد، بیابید.
دژ میانی
بخش دژ میانی از قلعه، به دستور امپراطور الکسیوس دوم، دوران بیزانس بنا گردید. دژ میانی، از شرایط بهتری نسبت به دیگر قسمت‌های قلعه برخوردار است. دروازه‌های قدیمی، دباغی، کلیسا، مسجد، مسافرخانه و... نیز در دژ میانی به چشم می‌خورند.
دژ پایینی
شروع دیوارهای دژ پایینی از قلعه یعنی دژ پایینی از بخش‌های غربی تپه است و تا پایین‌ترین بخش تپه ادامه دارد. دژ پایینی از لحاظ طولی، طویل‌ترین بخش قلعه ترابزون به شمار می‌رود. حمام‌ها، مسجدها، بازارها و محله‌های مسکونی بسیاری در این اطراف دیده می‌شوند.
موزه ایاصوفیه ترابزون
در گذشته، موزه ایاصوفیه در اصل یک کلیسای ارتودوکس یونانی بود. ای کلیسا در سال ۱۵۸۴ به مسجد تغییر کاربری می‌دهد. قدمت موزه ایاصوفیه به قرن سیزدهم برمی‌گردد. در آن زمان، ترابزون پایتخت امپراتوری ترابوزان به شمار می‌رفت. این سازه باستانی که در نزدیکی دریا واقع شده است، اکنون به موزه تغییر کاربری داد.
در این موزه میتوانید شاهد زیباترین نمونه‌های معماری بیزانس باشید. ساخت موزه ایاصوفیه به دوران امپراطوری بیزانس برمی‌گردد. ایاصوفیه علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و قدیمی و معماری، داستان‌ها و روایات عجیبی برای گفتن دارد. ظاهر این ساختمان نمی‌تواند خاص بودن بنای ایاصوفیه را به شما اثبات کند. به محض ورود به فضای درونی بنا، مجذوب نقاشی‌هایی خواهید شد که برگرفته از داستان‌های انجیل هستند که روی سقف و دیوارها قرار دارند. کلمه ایاصوفیه به معنای حکمت مقدس است. اگر به سقف این موزه نگاهی بیندازید، کاشی‌کاری‌هایی را با طرح هلال ماه و ستاره خواهید دید.
صومعه وازلون
در۲۷۰ سال بعد از میلاد این صومعه بنا گردید. مورخان بر این باورند که درآمد حاصل از آن، صرف ساخت صومعه سوملا شده است. صومعه وازلون، زمانی از ثروتمندترین صومعه‌های ارتدکس یونانی به شمار می‌رفت. نقاشی‌های روی دیوار آن، بسیار دیدنی و جذاب هستند. بارها ایرانی‌ها و ترک‌ها این صومعه را مورد تخریب قرار داده‌اند. تا اینکه در سال ۱۹۲۲ به‌طور کامل تخریب شد. اکنون از آن تنها بقایای ویران و در عین حال جذاب به جای مانده است.
قصر آتاتورک
کاخ آتاتورک در اوایل قرن نوزدهم میلادی به دستور کنستانتین کابایانیتیس به عنوان عمارت تابستانی ساخته شد. چند سال بعد از ساخت، روس‌ها این قصر را به تصرف خود در آوردند. کنستانتین بر اساس پیمان لوزان ترابزون را ترک کرد. در سال ۱۹۲۴، آتاتورک این قصر را به‌عنوان محل استراحت خود انتخاب نمود. در آن زمان‌ها مردم شهر، این کاخ را به آتاتورک و همسرش هدیه داده‌اند. بعد از تمامی این اتفاقات در آن سال‌ها، در سال ۱۹۴۳ این کاخ باشکوه به موزه تغییر کاربری داد. هر ساله عموم مردم از سراسر جهان از این بنای تاریخی دیدن می‌کنند.
روی تپه سویوک سو در شهر ترابزون، شاهد یکی از خیره‌کننده‌ترین نمادهای ترابزون خواهید بود. چشم‌انداز رویایی این کاخ، در نگاه اول توجه هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. در کاخ آتاتورک میتوانید شاهد مجموعه‌های ناهارخوری، عتیقه فروشی، ظروف کریستال و سایر اشیاء قیمتی و تاریخی و قدیمی باشید. بدنه بنای تاریخی این کاخ از سنگ ساخته شده است.
اوزون گول
در جنوب شهر ترابزون، روستایی به نام اوزون گول واقع شده است. این جاذبه تفریحی، از معروف‌ترین مکان‌ها برای گشت‌و‌گذار شهرنشین‌ها به شمار می‌رود. این روستای دوست‌داشتنی، توسط کوهستان‌هایی سرسبز محاصره گردید. دریاچه‌ای بزرگ در وسط آن، جلوه‌ای زیبا به این روستا بخشید. دریاچه و دریای زیبای این منطقه، روستای اوزون گول را به یکی از جاذبه‌های رویایی مبدل نمود. این روستا برای استراحت و کوهنوردی گزینه‌ای بسیار مناسب خواهد بود.
این روستا تنها ۹۰ کیلومتر با ترابزون فاصله دارد. در اوزون گول شما میتوانید به دور از هیاهوی شهر، در طبیعت و زندگی روستایی غرق شوید. کلمه اوزون گل به معنای دریاچه طولانی است. در زمستان شاهد کوه‌هایی یک دست سفیدپوش در این منطقه هستید. مسجدی با معماری عثمانی در نزدیکی دریاچه به چشم می‌خورد. از شگفت‌انگیزترین بناهای نزدیک دریاچه می‌توان به همین مسجد سفید رنگ با دو مناره و گنبدی زیبا اشاره کرد. در اطراف دریاچه نیز رستوران‌هایی قرار دارند که غذاهای محلی از جمله ماهی‌های این منطقه را برای شما سرو می‌کنند.
بازار بدستن
بازار بدستنرا عثمانی‌ها در قرن شانزدهم بنا کرده‌اند. بازاری سرپوشیده متعلق به عهد باستانی در مرکز شهر ترابزون وجود دارد. از بازار بدستن می‌توان به عنوان قدیمی‌ترین سازه‌های شهر یاد کرد. انواع مختلفی از خوراکی‌ها، ادویه‌جات،صنایع دستی متنوع و... در این بازار به چشم می‌خورند. مساحت این بازار به ۴۸ هزار مترمربع می‌رسد. بازار بدستن دارای ۶۰ راهرو و تقریباً ۵۵۰۰ مغازه است. بازار بدستن تنها نمونه بدستان با یک گنبد منفرد در میان بازارهای بدستان ترکی به شمار می‌رود.
بز تپه
در فاصله ۳ کیلومتری ترابزون بز تپه دیدنی قرار دارد. بز تپه از دیگر مکان‌های دیدنی این شهر به حساب می‌آید. این مکان دارای چشم‌اندازی بی‌نهایت از دریای سیاه و شهر ترابزون بوده که به سختی میتوانید از آن دل بکنید. بزتپه یا همان بام ترابزون، به واسطه چشم‌انداز بسیار زیبای خود به شهر، غروب خوردشید معرکه و هوای پاک گردشگران زیادی را عاشق خود کرده است. اگر به دنبال مکانی دنج و آرامش‌بخش هستید، حتماً بز تپه را امتحان نمایید. اخیراً باشگاه‌ها، اماکن بازی، رستوران‌ها و کافه‌های بسیاری در حاشیه این منطقه برای رفاه هر چه بیشتر گردشگران تاسیس شده است. این امکانات، به همراه چشم‌انداز دل‌انگیز بز تپه هر گردشگری را در اینجا ماندگار خواهد کرد. در بز تپه به علت مشرف بودن به مراکز ترابزون میتوانید شاهد مناظر زیبایی از دریای سیاه و شهر باشید.
مسجد و آرامگاه گلبهار خاتون
از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین بناهای اسلامی در ترابزون می‌توان به مسجد و آرامگاه گلبهار خاتون اشاره کرد. این مکان به منظور زنده کردن یاد سلطان یاوُز سلیم زاول و مادرش، گلبهار خاتون بنا گردید. ساخت این مسجد توسط سلطان سلیم، پسر گلبهار خاتون، بوده و ساخت این سازه در سال ۱۵۱۴ به اتمام رسید. از این سازه تنها مسجد و آرامگاه گلبهار خاتون به جای مانده است. عمارت، مدرسه و حمام آن در گذشته مورد تخریب واقع شده‌اند.
بنای مسجد گلبهار خاتون، جزء گروه مساجد زاویلی به شما می‌رود. مساجد زاویلی دارای نوعی خاص از معماری دوران عثمانی بوده‌اند. سنگ‌های خاکستری تیره و سفید مایل به زرد در طاق‌ها و مناره‌های آن به کار گرفته‌اند. محرابی از جنس سنگ مرمر در این سازه قرار دارد. در کنار این مسجد، یک باغ چای و یک انبار چوبی مجسمه‌سازی قرار گرفته است. در این مسجد امروزه شاهد برگزاری دوره‌های آموزش قرآن برای نوجوانان و جوانان هستیم.
پارک زاگنوس تپه
با وجود داشتن طبیعت بکر و سرسبز، اما یافتن یک فضای سبز بزرگ در مرکز ترابزون کاری بس دشوار خواهد بود. سازه‌های تاریخی متعددی را در این بخش از شهر می‌توان دید. بلوارهای جدید و عریض به سمت مرکز ترابزون عبور و مرور را در شهر آسان کرده‌اند. البته گردشگرانی هستند که جهت شناخت بهتر شهر، قدم زدن در خیابان‌های پرپیچ و باریک و سنگ‌فرش این شهر را ترجیح می‌دهند. البته ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود. دره‌ای فوق‌العاده بزرگ و زیبا به نام پارک زاگنوس تپه، دقیقاً در وسط سازه‌های تاریخی، جلوه زیبایی به این شهر داده است.
پارک زاگنوس تپه، فضایی عالی برای پیک نیک، پیاده‌روی و خوش‌گذرانی فراهم کرده است. در پارک زاگنوس تپه میتوانید شاهد پل پایه‌بلندی متعلق به پل تاریخی زاگنوس و همچنین بلوار سلطان یاوُز سلیم باشید. این پارک علاوه بر چندین حوض و جویبار، اردک و خرگوش، تعدادی کافه برای شما در نظر گرفت. گردشگران می‌توانند در این کافه در کنار نوشیدن چای، از مناظر طبیعی لذت ببرند.
غار چال
از معروف‌ترین جاذبه‌های ترابزون می‌توان به غار چال اشاره کرد. این غار با طبیعت زیبا و منحصربه‌فرد خود، گوشه‌ای از بهشت را پیشکش گردشگران می‌کند. این غار ۸ کیلومتر طول دارد. از غار چال، به‌عنوان دومین غار بزرگ شناخته شده در دنیا یاد می‌شود. البته تنها یک کیلومتر از این غار برای بازدید عموم باز است. یک دریاچه و آبشار در سمت راست غار به چشم می‌خورد. ارتفاع آب این دریاچه و منبع آب زیرزمینی بستگی به فصل بارندگی دارد. ارتفاع آب از ۲۵ تا ۱۵۰ سانتی‌متر در حال تغییر خواهد بود.
در بخش درونی غار، فراز و فرودهای اشکال طبیعی مختلف، ارتفاع غار چال را افزایش و کاهش می‌دهند. البته گردشگران با این مسئله کنار می‌آیند. هر چند که در ورودی غار چال، هوا خشک بوده، اما اگر به مسیر ادامه دهید؛ متوجه شرجی‌تر شدن هوا خواهید شد. از این‌رو، این اثر طبیعی می‌تواند برای افراد مبتلا به آسم و تنگی نفس مفید واقع شود.
سخن پایانی
نام ترابزون، شهری که در سال ۲۰۱۳ به‌عنوان تمیزترین شهر ترکیه شناخته شد، بی‌شک در برنامه سفر گردشگران زیادی دیده می‌شود. قرارگیری این شهر در جاده ابریشم سبب ایجاد دروازه‌ای در گذشته برای ارتباط اقتصادی شده است. به همین علت مردم ایران و قفقاز با این شهر کاملاً آشنا هستند. کافی است کمی در بخش‌های مرکزی و میدان اصلی پیاده‌روی داشته باشید تا اکثر جاهای دیدنی ترابزون در دسترس شما قرار گیرند. شک نکنید که بازدید از جاذبه‌های دیدنی ترابزون تجربه‌هایی به یادماندنی برای شما رقم خواهند زد.
