آیا شما نیز برای سفر علاقهمند به دیدن مکانهای تاریخی و شهرهای خوش آب و هوا هستید؟ آیا دوست دارید سفری به دل تاریخ و ۱۵۰۰ سال پیش داشته باشید؟ اگر جوابتان مثبت است پس باید بگوییم که بازدید از شهر نخجوان را از دست ندهید. نخجوان یکی از شهرهای کشور جمهوری آذربایجان است که قدمتی معادل ۱۵۰۰ سال داشته و در دل خود آثار تاریخی بسیاری را نهفته است. از این رو با سفر به این شهر که در نزدیکی ایران قرار دارد، شما میتوانید به اعماق تاریخ بروید و خود را لحظاتی در کنار بزرگان تاریخ تصور کنید. شهر نخجوان مساحتی حدود ۱۵ کیلومتر مربع دارد و بین سه کشور ایران، ترکیه و ارمنستان واقع شده است. جالب است بدانید آب و هوای این شهر شباهت زیادی به آب و هوای مناطق شمالغربی کشور ایران دارد. بنابراین هر سال مسافران زیادی از ایران برای دیدن آثار تاریخی به این شهر سفر میکنند. در ادامه میخواهیم چند نمونه از آثار تاریخی این شهر زیبا را برای شما بیان نماییم تا اگر به نخجوان سفر کردید از دیدن آنها غافل نشوید.
آرامگاه مومنه خاتون
آرامگاه مومنه خاتون یکی از آثار تاریخی نخجوان است که ساخت آن به ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برمیگردد. این آرامگاه به عنوان نماد سرزمین نخجوان نیز شناخته میشود. در سال ۱۳۸۶ میلادی آرامگاه مومنه خاتون روی سردابی طاقدار با پایههای کم عمق از بلوکهای بزرگ مرمر قرمز بنا گردید. ارتفاع این برج معادل ۲۶ متر بوده و مزین به کاشیهای فیروزهای و خط کوفی است. محققان به دلیل زیبایی بسیار این مقبره آن را شاهکار معماری قرون وسطا میدانند. در سردر این آرامگاه به زبان کوفی جمله «ما میگذاریم، اما تنها باد پشت سرمان میماند. ما میمیریم اما فقط این کار به یادگار باقی میماند» نوشته شده است. ساخت این مقبره بدان جهت بود که بنیانگذار دولت آتابایلار آذربایجان بنام شمسالدینالدنیز، تصمیم گرفت مقبره را بر سر مزار همسر خود به نام مومنه خاتون بنا کند. اما عمر او به ساخت مقبره کفاف نداد و مقبره توسط پسر او به نام محمد جهان پهلوان به پایان رسید.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان، خیابان نظامی گنجوی.
قلعه آلینجا
قلعه آلینجا به عنوان نماد قدرت و استراتژی نظامی، منظره بسیار زیبایی را دارد که همین امر موجب جذب گردشگران خارجی میشود. به جرئت میتوان گفت که این قلعه یکی از قدیمیترین بناهای نخجوان است که قدمت آن به دو هزار سال پیش میرسد. پس از آن در سال ۲۰۱۴ میلادی طبق دستور رئیس مجلس نخجوان این بنا مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. ساخت قلعه به گونهای است که دیوارهای آن از دامنه کوه آلینجا شروع شده و تا قله کوه ادامه دارند. از این رو برای بازدید از قلعه آلینجا بهتر است صعود خود را از صبح زود آغاز نمایید. چرا که برای بازدید از این قلعه باید حدود ۳۰ دقیقه در شیبی تند کوهنوردی نمایید. پس از فتح قله، شما در یک پیچ و خم بدون سقف، چند ساختمان خالی را خواهید دید که این بنا نشاندهنده نوع قلعههای قرن هفتم میلادی است. همچنین فراموش نکنید که اگر میخواهید دید کاملی نسبت به قلعه داشته باشید، باید کمی از خود قلعه بالاتر رفته و عظمت آن را تماشا کنید. آنجاست که پی خواهید برد چرا آن را ماچوپیچوی آذربایجان مینامند.
آدرس
جمهوری آذربایجان، نخجوان، خیابان ممد قولوزاده.
غار نمکی دوزداغ
غار نمکی دوزداغ از دیگر جاهای دیدنی نخجوان است که در ارتفاع ۱۳۷۳ متری از سطح دریا قرار دارد. دیدن این غار برای افرادی که دارای بیماریهای تنفسی هستند بسیار موثر بوده و توصیه می شود. غار نمکی دوزداغ که از آن به عنوان مرکز درمانی زیرزمینی نیز یاد میشود در سال ۱۹۷۹ میلادی به وسعت ۳۰۰ متر در کوه احداث گردید. امروزه بسیاری از مبتلایان به آسم و برونشیت با استفاده از نمکدرمانی بهبود مییابند. بسیاری از بیماران برای بهبود آلرژی، خود را به غار نمکی دوزداغ میرسانند تا شبی را در آن سپری کنند. در هنگام ورود به غار شما در مسیر قدم خواهید برداشت که ۱۳۰ میلیون تن نمک طبیعی و خالص وجود دارد و دمای آن همیشه بین ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد است.
آدرس
جمهوری آذربایجان، ۱۴ کیلومتری شهر نخجوان.
غار اصحاب کهف
حتما تا به حال داستان اصحاب کهف را شنیدهاید و میدانید که نام آن در قرآن نیز ذکر شده است. در شهر نخجوان غاری قرار دارد که مردمان بومی و محلی، آن را غار اصحاب کهف میدانند. این غار اکنون به عنوان یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری نخجوان محسوب میشود. غار اصحاب کهف، غاری اسرارآمیز است که برای دسترسی به آن باید حدود ۲۰۰ پله را طی کنید. البته ناگفته نماند، زیبایی این غار به حدی است که چشم هر گردشگری را به خود مجذوب میکند. پس از ورود به غار شما سنگهایی را مشاهده خواهید کرد که روی یکدیگر قرار گرفته و هر کدام نمایانگر خواسته و مرادی هستند. در سال ۱۹۹۸ میلادی به دستور حیدر علی اف، غار اصحاب کهف مورد مرمت و ساخت و ساز قرار گرفت. همچنین دستور داده شد تا عملیات ساخت مسجد و جادهسازی نیز برای آن منطقه صورت گیرد. غار اصحاب کهف از آنجا که در پشت آن داستانی واقعی نهفته است، هر ساله دهها هزار نفر برای زیارت به نخجوان سفر میکنند. چرا که این غار نه تنها در بین مردم نخجوان و جمهوری آذربایجان، بلکه در میان کلیه مردم کشورهای خاورمیانه به عنوان مکانی مقدس شناخته شده است. در اطراف غار امکاناتی مانند آلاچیق، بوفه، چایخانه، و سرویس بهداشتی برای آسایش و راحتی گردشگران قرار دارد.
آدرس
جمهوری آذربایجان، ۱۸ کیلومتری شمال شهر نخجوان.
مقبره حضرت نوح
از دیگر مکانهای مقدس در شهر نخجوان مقبره حضرت نوح است که قدمت آن به قرن هشتم میلادی باز میگردد. از آنجا که به مرور زمان بخش زیادی از مقبره از بین رفت، در سال ۲۰۰۶ میلادی مقبره جدیدی بر روی مقبره قدیمی بنا گردید. در حدود صد سال پیش یکی از نقاشان بزرگ نخجوان به نام بهروز کنگری با استفاده از رنگ روغن تصویری از مقبره نوح نبی را نقاشی کرده است. این اثر اکنون در موزه هنرهای ملی آذربایجان نگهداری میشود. در مورد این مقبره افسانههای زیادی بیان شده که گویا در زمان طوفان، کشتی ایشان در اراضی مقبره لنگر انداخته است. به همین خاطر آن منطقه را گمی قایا مینامند.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان
دریاچه باتابات
یکی از جاذبههای طبیعی شهر نخجوان که در مرز نخجوان و ارمنستان واقع شده، دریاچه باتابات است. این دریاچه در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا بوده که در وسط این دریاچه زیبا جزیرهای شناور قرار دارد. این جزیره که ساخته شده از چمن و ذغال سنگ نارس است، به ته دریاچه متصل نبوده به آرامی جابجا میشود. برای بازدید از دریاچه باتابات و گردش و تفریح در مکانی خوش آب و هوا شما میتوانید پس از طی یک ساعت و نیم از شهر نخجوان خود را به آنجا برسانید. پس از رسیدن به دریاچه فراموش نکنید که حتما چند جرعه از آب شیرین آن بنوشید. چرا که این آب برای بیماریهای معده و روده بسیار مفید است.
آدرس
جمهوری آذربایجان، شهر نخجوان، ۶۲ کیلومتری شمال شرقی کوههای قفقاز
آرامگاه قره باغلار
از دیگر آثار تاریخی شهر نخجوان که قدمت آن به قرن چهاردهم میلادی باز میگردد آرامگاه قره باغلار است. این مقبره دارای آرامگاه استوانی شکل بوده و حدود ۳۰ متر ارتفاع و دو مناره نیز دارد. روی نمای بیرونی و کاشیکاریهای آرامگاه قره باغلار تکرار عبارتهای لاالهالاالله و محمدرسولالله دیده میشود و نظر هر بینندهای را به خود جلب میکند.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان، روستای قره باغلار
مسجد جامع
مسجد جامع رسولالله در شهر نخجوان، یکی از جاذبههای تاریخی و مساجد اصلی شهر و متعلق به قرن دوازدهم میلادی است. در مورد این مسجد باید بدانید که ساخت آن کاملا متفاوت با دیگر مساجد بوده و نوع خاصی از معماری سنتی را در ساخت آن استفاده کردهاند. این مسجد را میتوان یک اثر هنری دانست. در نمای بیرونی آن آجرهایی قرمز رنگ با اشکال ظریف متعلق به ایران استفاده شده و به شکل یک هشت ضلعی است. علت هشت ضلعی بودن این مسجد را میتوان قداست عدد ۸ برای مردم نخجوان دانست. این مسجد دارای منارهای ۲۶ متری است که گنبد طلایی رنگ و محرابی با کاشیکاریهای هنر ایرانی اسلامی دارد.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان، شهرستان شاه بوز
موزه فرش
موزه دولتی فرش یکی از مناطق گردشگری در شهر نخجوان محسوب میشود که به وضوح ادغام تاریخ و هنر را در آن میتوان تماشا کرد. این بنا که ابتدا متعلق به پادشاه نخجوان به نام احسانخان بود و پس از بازسازی و مرمت به موزه فرش تبدیل گردید. در این موزه شما میتوانید چهار سبک اصلی فرش آذری و انواع گلیم و ابزار بافندگی را مشاهده کنید. همچنین انواع پارچه، کیف، چنده، خورجین و دستگاه بافندگی نیز برای بازدید عموم در این موزه به نمایش در آمده است. علاوه بر موارد گفته شده در بالا، موزه فرش نخجوان به عنوان مرکز فرهنگی هنری نیز شناخته میشود. از این رو در این مکان نمایشگاههای فرش کتاب و کنفرانسهای علمی را برگزار میکنند.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان، حیدر علیاف
قلعه یزدگرد
یکی از بزرگترین جاذبههای گردشگری شهر نخجوان که متاسفانه تعداد کمی از گردشگران به بازدید از این منطقه میروند قلعه یزدگرد است. ساخت این قلعه به دوره ساسانیان باز میگردد. نام یزگرد برگرفته از نام آخرین پادشاه ساسانی به نام یزدگرد سوم است. این قلعه دارای میدان بزرگی بوده که یک موزه در وسط آن قرار دارد و همگی توسط دیواری بزرگ احاطه شدهاند.
آدرس
جمهوری آذربایجان، نخجوان، خیابان محمد قولوزاده
کاخ خان جوان
یکی از آثار تاریخی که نباید گردشگران بازدید آن را از دست بدهند، کاخ خان جوان است که پیش از آن به عنوان موزه فرش استفاده میگردید. این کاخ فضای داخلی بسیار زیبایی دارد که سبک نفیس و شرقی آن با زمینی نارنجی رنگ در هم آمیخته شده است. همچنین کاخ خان جوان مکتب معماری قرن هجدهم نخجوان را نشان میدهد. کاخ خان جوان در اواخر قرن ۱۸ میلادی به دستور کلب علیخان کنگرلی بنا شد که تا اوایل قرن بیستم میلادی نیز مورد استفاده قرار میگرفت.
آدرس
جمهوری آذربایجان، محله قدیمی نخجوان، نزدیک به مقبره مومنه خاتون
موزه قوچ های سنگی
در بیرون از مقبره مومنه خاتون و در فضای باز، موزه قوچهای سنگی قرار دارد. به عقیده گذشتگان آذربایجان، این قوچها قدرت و باروری را برای افراد به ارمغان میآوردند. به همین دلیل آنها بر این باور بودند که نصب قوچها بر سر مزار درگذشتگان میتواند ارواح شیطانی را از آنان دور کند. همچنین در این موزه آثار سنگی باستانی، مجسمهها و متون مقدس مربوط به دورههای مختلف نیز دیده میشود. اگر به شهر نخجوان سفر کردید فراموش نکنید که حتما به موزه قوچهای سنگی بروید. همچنین در کنار بازدید از این موزه میتوانید از مقبره مومنه خاتون و چشمانداز زیبای کوه آرارات نیز لذت ببرید.
آدرس
جمهوری آذربایجان، شهر نخجوان، محله پلدشت
مقبره حسین جاوید
در کشور آذربایجان حسین راثیزاده ملقب به حسین جاوید، شاعری است که جایگاهی ویژه در تاریخ دارد. همین امر موجب گشته تا مقبره این شاعر با معماری جذاب و دیدنی خود، به عنوان یکی از جاهای دیدنی نخجوان شناخته شود. به همین خاطر مقبره حسین جاوید علاوه بر ارزش معنوی، ارزش معماری نیز دارد. علاوه بر این ساخته شدن مقبره به سبک عربی موجب گشته تا بسیاری از گردشگران برای دیدن این اثر تاریخی به نخجوان سفر کنند. در این مقبره همچنین همسر و دختر حسین جاوید نیز دفن شدهاند. مقبره حسین جاوید در سال ۱۹۹۶ میلادی با حمایت حیدر علیاف بنا گردید. برای معماری و نقاشی آن نیز از راسیم علیاف و عمرالداراف کمک گرفته شد.
آدرس
نخجوان، خیابان حسین جاوید ۴
آرامگاه یوسف بن قیصر
در سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۲ میلادی در نخجوان آرامگاهی برای یوسفبنقیصر توسط عجمیبنابوبکر نخجوانی ساخته شد. این اثر که متناسب با دوره سلجوقی است، در دو طبقه به صورت هشت ضلعی با آجر بنا گردید. یکی از زیباترین بخشهای این مقبره گنبدی با نقش و نگارهایی به شکل هندسی بوده که با استفاده از آجر روی آن طراحی شده است. دیوارهای مقبره نیز دارای نقوشی از خطوط کوفی و نوشتههایی از قرآن هستند. در هنگام ورود به آرامگاه یوسفبنقیصر کتیبهای را به خط کوفی در ضلع سمت چپ مدخل مشاهده خواهید کرد. همچنین در بالای سردر نیز کتیبهای وجود دارد که به خط کوفی نوشته شده و در آن نام بانی و تاریخ ساخت مقبره نیز ذکر شده است. در داخل مقبره هشت ضلعی دو بخش وجود داشته که در یک بخش مقبره و بخشی دیگر تالار تشریفات آن قرار دارد. ساخت تالار نیز رویکردی بدیع در زمان خود به حساب میآمد، چرا که به شکل گنبد کروی از آجر ساخته شده بود. همچنین در وسط سقف تالار نیز آینهای قرار داده دارد که علت تعبیه آن انعکاس نور به داخل دخمه بوده است.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان
موزه بهروز کنگرلی
موزه بهروز کنگرلی نیز جزء آن دسته از موزههای نخجوان است که طرفداران بسیاری دارد. این موزه در سال ۲۰۰۲ به یاد نقاش مشهور آذربایجانی به نام بهروز کنگرلی در خیابان آتاتورک نخجوان تاسیس شد. در این موزه حدود ۳۵۰ اثر هنری قرار دارد که ۵۸ اثر آن متعلق به بهروز کنگرلی است. همچنین علاوه بر آثار این هنرمند، وسایل شخصی و اسناد مربوط به خانواده و زندگی او نیز در این موزه نگهداری میشود. در سال ۲۰۱۲ میلادی به مناسبت جشن ۱۲۰ سالگی بهروز کنگرلی، الهام علیاف رئیس جمهور آذربایجان فرمانی را امضا کرد. در این فرمان میبایست دیگر نسخههای بهروز کنگرلی که در صندوق موزه هنر ملی آذربایجان قرار دارد، به موزه کنگرلی منتقل شود. از این رو اکنون در موزه بهروز کنگرلی بیش از ۹۰۰ اثر از میراث او به نمایش گذاشته شده است.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان، خیابان آتاتورک
موزه تاریخ و مردم شناسی
همان طور که میدانید موزهها یکی از بهترین آثار دیدنی هر کشور به حساب میآیند. چرا که میتوانند در زمان کوتاه جریانات سیر و تحول هر شهر یا کشوری را به ما نشان دهند. در موزه تاریخ و مردم شناسی نخجوان، مجموعهای از اشیا، کتیبهها، سکهها و ابزارآلات قدیمی وجود دارد. این موزه در سال ۱۹۲۴ تاسیس شده است و وسایل موجود در آن، تاریخ پنجاه ساله شهر را به مردم نشان میدهند.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان
برج ساعت نخجوان
یکی از جاهای دیدنی نخجوان و آثار تاریخی آن برج ساعت است که با ارتفاع ۲۱ متر در میدان شهر قرار دارد. همچنین در کنار این برج هتلی با همین نام قرار گرفته تا گردشگران بتوانند با اقامت در هتلی مشرف به برج ساعت اقامت به یاد ماندنی را تجربه کنند.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان، مرکز شهر
یادبود دده قورقود
در سال ۱۹۹۹ مجسمهای به عنوان یادبود دده قورقود در شهر نخجوان توسط هنرمند مشهور المان جعفراف ساخته شد. این مجسمه که نماد اسطوره تکرار نشدنی در تاریخ جمهوری آذربایجان است، مجسمهای سه و نیم متری بوده که روی چهار زانو نشسته و در تفکر به سر میبرد.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان، بزرگراه حیدر علیاف
چشمه سیراب
یکی از مناطق بسیار خوش آب و هوای نخجوان که در شمالشرقی شهر قرار دارد چشمه سیراب است. البته ناگفته نماند که افراد محلی روستای سیراب با استفاده از این چشمه به درآمدزایی بسیاری رسیدهاند. چرا که چشمه سیراب، کارخانه آب معدنی که در سال ۱۹۵۱ با نام سیراب افتتاح شده است را تامین میکند. در سال ۲۰۰۳ این چشمه مجهز به تکنولوژی روز دنیا گردید و همچنان نیز به فعالیت خود ادامه داده است.
آدرس
کشور آذربایجان، نخجوان شهر بابک روستای سیراب
برج آلینجا
برج آلینجا از دیگر مناطق دیدنی شهر نخجوان بوده که به خاطر معماری غربی که دارد از دیگر آثار شهر متمایز شده است. این برج در ارتفاعات کوهستان قرار گرفته و حدود ۱۸۱۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. از این رو بازدید از برج آلینجا مناسب افرادی است که علاقه بسیاری به کوهنوردی دارند و میتوانند با حدود نیم ساعت پیادهروی خود را به بالای این برج برسانند.
آدرس
کشور آذربایجان، شهر نخجوان، غرب روستای خانقاه
سخن پایانی
در مطالب بالا سعی بر آن داشتیم تا شما را با جاهای دیدنی نخجوان آشنا کنیم. از این رو اگر تا به حال به این شهر سفر نکردهاید، به شما پیشنهاد میکنیم حتما در تعطیلات خود برنامه سفر به نخجوان را بچینید. همچنین فراموش نکنید که از مکانهای دیدنی که به آن اشاره کردیم، حتما دیدن نمایید تا خاطرهای خوش از سفر برایتان به یادگار بماند.