افرادی که ساکن تهران هستند در صورت تمایل به رفتن به مکان مناسب تفریحی و گردشگری میتوانند استان مرکزی را انتخاب کنند. این استان حدود 4 ساعت با تهران فاصله دارد و به دلیل داشتن جاذبههای تفریحی فراوان به عنوان یکی از استانهای خوش آب و هوا شناخته میشود. مرکز استان مرکزی اراک است. داخل شهر اراک فرودگاهی دارد که مسافران و ساکنین این شهر میتوانند از طریق راه هوایی تور کیش از اراک را تهیه کنند. در این مطلب قصد داریم در مورد دیدنیهای اراک صحبت کنیم. اراک به دلیل داشتن جاذبههای گردشگری و تاریخی شهری مناسب برای سفر و بازدید است. در ادامه مقاله با سایت لحظه آخر همراه باشید.
شهر اراک
کمی بیش از دو قرن پیش در نزدیکی روستای کوررود هشت یا 10 قلعه وجود داشت که یکی از آنها قلعه نظامی به نام سلطان آباد بود. بین اهالی این قلعهها همیشه جنگ و نزاع در جریان بود تا اینکه شخصی به نام «یوسف خان گرجی معروف به سپهدار» که از خانهای قاجار بود به دستور فتحعلی شاه قاجار قلعهها را ویران و شهری بنا کرد که اکنون به نام اراک در استان مرکزی شناخته میشود. در شهر کلیه تأسیسات شهری از قبیل: قنات، حمام، سقاخانه، ارگ و بازار ساخته شد و به مرور زمان با توسعه اقتصادی شهر و عبور راهآهن سراسری مهاجرت به آن افزایش یافت. بسیاری از دیدنیهای اراک که امروزه برای ما جذاب هستند به همین دوران برمیگردد. اراک با بیش از 500 هزار نفر جمعیت و حضور صنایع مادر در آن، این روزها مرکز استان مرکزی و پایتخت صنعتی ایران است. اگرچه زمستانهای اراک سرد و تابستانها گرم و خشک است، اما با وجود تابستانها و روستاهای سرسبز و کوههای اطراف، تالاب میقان و دشت فراهان، طبیعتی مطلوب دارد. ترخینه، باسلوق، کشمش سبز و سوغاتیهای خوشمزه اراک هستند. صنایع دستی این شهرستان نیز قالی بافی، گلیم بافی، سفالگری، تحریر و نگارگری و … است. اگر چه بازار سنتی این شهر یکی از زیباترین دیدنیهای اراک است که خرید آن لذت خاصی دارد، اما مرکز خرید خاتم، پاساژ اسلامی و مرکز خرید گلستان نیز از مراکز خرید خوب این شهر هستند که میتوانید برای خرید به آنها مراجعه کنید.
جاذبه های دیدنی اراک
شهر اراک به عنوان مرکز استان مرکزی با داشتن دیدنیهای تاریخی و طبیعی متنوع گزینهای مناسب برای سفر و بازدید به شمار میرود . در زیر به مهمترین دیدنیهای اراک اشاره میکنیم.
قنات ابراهیمآباد
قناتها یکی از نمونههای نبوغ ایرانی در مدیریت آب به ویژه در مناطق کم بارش و خشک هستند که قرنها وجود آنها حکایت از غنای فکری و فرهنگی و اصالت تمدن ایرانی دارد. قنات ابراهیم آباد یکی از قدیمیترین قناتهای ایران و از دیدنیهای اراک است که در مسیر قم به اراک قرار دارد. طول آن 11 کیلومتر است و از کوههای هفتاد قله سرچشمه میگیرد و تا روستای ابراهیم آباد ادامه مییابد و در سال 1372 در فهرست آثار تاریخی ملی کشور به ثبت رسید. معمولاً حفار برای حفر چاه قنات، بیل نیم متری را برمیدارند و دایره ای به شعاع یک متر میسازند. سپس این دایره تا پایین ادامه میدهند. اما این چاه مخروطی است. یعنی هر چه چاه کمتر باشد بازتر میشود. قطر دهانه میله حدود یک متر و قطر اتصال میله به کوره حدود 10 حلقه میباشد. میلههای بعدی بعد از مادر چاه که تعداد حلقه ها به 40 حلقه میرسد، هر کدام حدود 100 متر عمق دارند و عمق چاه مادر حدود 110 ذراع است.
آب قنات حدود 96 هکتار زمین زیر کشت دارد. رفتن به این قنات کار سختی است. کسانی که از سال 1318 تا 1378 (به مدت 60 سال) رفتند تنها دو نفر از مردم محلی توانستند وارد چاه مادر این قنات شوند که یکی از آنها مقنی و دیگری صاحبان روستا بودند. آنها میگويند دیوارهای چاه را سنگفرش کرده و سنگ ها را با ملات به هم چسباندند. سر چاهها در صخره کنده شده و دیوارهها همه پر آب است و در مورد مادر چاه میگويند که دیوارهها پر آب است و با صدای عجیبی به ته چاه میریزد. ترس از این چاه به دلیل شکل مخروطی آن است که در آن تپهها بدون دسترسی به دیوارهها فقط معلق هستند و جز صداهای مهیب آب و تاریکی چیزی نمیبینند. قنات ابراهیم آباد که با دانش بومیان و دانش آنها از تکنولوژی قنات ایرانی ایجاد شده است، هم اکنون یکی از دیدنیهای استان مرکزی است و از زمان شکلگیری آن نقش مهمی در تامین آب کشاورزی و شرب روستای باستانی داشته است. این قنات به عنوان یک عنصر تاریخی با ارزش فعلی، زنده است و به حیات خود ادامه میدهد. حدود 100 هکتار از اراضی روستای ابراهیم آباد به صورت دورهای از طریق این قنات آبیاری میشود. این بنای تاریخی و فرهنگی در قرن پنجم و ششم شکل گرفت.
حمام چهار فصل
در دوران حکومت 50 ساله ناصرالدین شاه قاجار که ایران از امنیت نسبی برخوردار بود، اراک شکوفا شد و حاکمان محلی، به ویژه برادر امیرکبیر (میرزا حسن خان)، مصطفی الممالک و نمایندگانشان به رفتار با رعایای خود پرداختند. مردم به همین دلیل 85 خانواده یهودی از سنجان و روستاهای اطراف به اراک که در آن زمان به سلطان آباد معروف بود مهاجرت کردند. آنها در شمال شرقی خیابان سپهداری و ضلع شرقی خیابان محسنی زندگی میکنند. این گروه که به تجارت پارچه میپرداختند دارای امکاناتی از قبیل قبرستان، مدرسه و... بودند اما حمام نداشتند. تا اینکه نمایندگانشان به حاج محمدابراهیم خوانساری مراجعه کردند و به او یادآوری کردند که اقلیتهای صاحب کتاب که در سرزمین مسلمانان زندگی میکنند، مورد حمایت آنها و حکومت اسلامی هستند و حاکم شرع متعهد به حفظ جان آنهاست.
در همان زمان حاج ابراهیم دستور داد جلوی قلعه شخصی خود حمامی بسازند که پیروان همه مذاهب بتوانند از آن استفاده کنند. این حمام که ساخت آن حدود 38 ماه به طول انجامید، همان حمام چهار فصل اراک است که تنها حمام ایرانی با بخش مجزا برای اقلیتهای مذهبی است. هر یک از حمامهای این مجموعه به طبقه خاصی تعلق داشتند، به طوری که حمامهای خصوصی در اختیار تجار و بازرگانان، حمام مردانه برای مردان، حمام برای اقلیتهای مذهبی به دلیل حضور روزانه اقلیتهای مذهبی مسیحی و یهودی و حمام زنان در دسترس بود. حمام برای مراسم در کنار حمامها زنان مختلفی از جمله خواستگاری و حنابندان ساخته شده است که پس از تبدیل شدن به موزه، دیوارهای بین این حمام ها برداشته شده و به سه حمام تبدیل شده است.
حمام چهار فصل پس از اتمام عملیات مرمت در سال 1373 به عنوان موزه باستان شناسی و مردم شناسی اراک بازگشایی شد. همچنین در سال 1380 مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. بدین ترتیب آثار باستانی پیش از اسلام مانند سکههای دورههای مختلف تاریخی، قراردادهای دوره قاجاریه، کتاب ها و نسخههایخطی، ظروف مسی و حکاکی، کوزههایسفالی، ظروف ریسندگی، حمامهای عتیقه و دهها چهرههای مردم شناسی در حمام موزه چهار فصل اراک نگهداری میشود. همچنین در این موزه آثاری از کاوشهای منطقه باستانی ذلف آباد فراهان و اسکلت انسانی 7500 ساله در دره تپه هاردی شازند یافت شده است.
بازار اراک
مجموعه سرپوشیده بازار تاریخی اراک در بخش قدیم و مرکزی شهر در اوایل دوره قاجاریه در زمان فتحعلی شاه توسط محمد یوسف خان گرجی سپهدار در سال ۱۲۲۸ هجری قمری بنا نهاده شد. این بازار از دیرباز به عنوان مرکز اقتصادی و تجاری شهر و همچنین مرکز تجارت فرش در مرکز (فرش ساروق) و غرب کشور و همچنین محصولات کشاورزی به شمار میرفت. بازار اراک دارای مغازههای خرید و فروش کالا، خانه و تیمچه، مساجد، حمام، آب انبار، پاساژ و کاروانسرا است و مدرسه تاریخی سپهداری (حوزه علمیه امام خمینی) در آن قرار دارد. بازار معماری جالبی دارد و طاقهای گنبدی شکل آن از آجر ساخته شده است که به صورت ضربدری ساخته شده است.
سقف بازار گنبدی و پوشیده از کاه گل و سطح داخلی گنبد رسمی و آجری است. در محل تلاقی دو ردیف بازار، دو چهار ضلعی زیبا قرار دارد که گنبد چهارطاقی بلندترین و بزرگترین گنبد این سقف است. در مرکز هر گنبد دریچه ای وجود دارد که وظیفه روشنایی و تهویه هوای هر خانه را بر عهده دارد. خانه نوذری، کتابفروشی و خانه کاشانی از مهم ترین خانههای این بازار هستند. ساختمان دو طبقه خانه نوذری که زیباترین خانه بازار اراک است به فرش فروشان اختصاص دارد. خانه کتابفروشی نیز از یک تیمچه تشکیل شده است و خانه دو طبقه از ابعاد و معماری جالبی برخوردار است.
موزه مفاخر اراک
موزه مفاخر اراک یکی از جاذبههای فرهنگی و گنجینه کوچک بزرگان این استان است. این موزه در عمارت حاج حسین خاکباز محسنی (اراکی) دایر شده است. این عمارت در اواخر دوره قاجاریه توسط سید حسین خاکباز از فرزندان حاج آقا محسن اراکی ساخته شده است. این ساختمان در خیابان شهید بهشتی اراک واقع شده است. فرهنگ و هنر ایران اسلامی به موزه مشاهیر تبدیل شده است. ساخت موزه مفاخر استان مرکزی از اواخر دوره قاجار آغاز شد و نقشه این بنا توسط یک مهندس روسی تهیه شد. این اثر توسط استاد مراد چمنی اراکی اجرا شده است. ساخت آن 4 سال به طول انجامید که در سال 1308 هجری قمری به پایان رسید. این بنا توسط مرحوم حاج حسین خاکباز ساخته شده است. حاج حسین خاکباز کوچکترین فرزند حاج آقا محسن در سال 1315 شمسی برابر با 1276 هجری قمری متولد شد و در سال 1374 شمسی چشم از جهان فروبست.
قلعه حاج وکیل
قلعه حاج وکیل معروف به عمارت کلاه فرنگی یکی از جاذبههای گردشگری اراک مربوط به دوره قاجاریه است و به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است. این قلعه توسط انگلیسیها ساخته شد، سپس توسط شخصی به نام حاج محمد حسین میثمی وکیل خریداری شد و بعدها به قلعه حاج وکیل معروف شد. شهر اراک در زمان ناصرالدین شاه قاجار اولین شهر خرید و فروش فرش صدر بود. درحال حاضر قسمت کوچکی از بنا باقی مانده و قسمت اعظم آن را ساختمانهایمسکونی اشغال کردهاند، بنای آن شامل صحن، ایوان، شبستان، طبقه همکف و زیر شیروانی است که مساحتی در حدود 900 متر مربع و مساحتی به مساحت دارد. 3800 متر مربع واقع شده است. قسمتهایی از نمای بیرونی و ستون ها با کاشی تزیین شده است.
روستای هزاوه
روستای زیبای هزاوه با قدمتی پنج هزار ساله یکی از جاذبههای دیدنی است که همه ساله گردشگران زیادی را به سوی خود میکشاند. این روستا در استان مرکزی و در 18 کیلومتری غرب شهر اراک و 25 کیلومتری فرهامین از توابع شهرستان قرار دارد. با گذشت زمان عوامل مختلفی در نامگذاری این روستا نقش بسزایی داشته است، از جمله وجود چشمههای فراوانی که در فصل بهار به حداکثر خود میرسد، به همین دلیل در گذشته به آن (هزار آب) میگفتند اما با گذشت زمان و افزایش جمعیت و افزایش جمعیت محل کامل روستا در دامنه کوه هزاوه نامگذاری شد. هزاوه در لغت به معنای (دره خوب) است که نشان دهنده ویژگیهای منحصر به فرد و سازنده روستا است. روستای هزاوه به صورت پلکانی در دامنه کوه ساخته شده و تمام خانه ها از سنگ و گل و چوب با سقفهایمسطح ساخته شدهاند. این روستا به دلیل مجاورت با کوههای اطراف آب و هوای کوهستانی دارد و آب فراوانی دارد. این آبها در سرسبزی و شکل گیری روستا تاثیر بسزایی داشتهاند. این روستا به دلیل شرایط مساعد برای پرورش درختان انگور یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انگور و شیره انگور است. از این رو بیشتر مردم روستا به باغداری میپردازند و بیشتر اقتصاد به مزارع انگور وابسته است.
پیست اسکی پاکل شازند
پیست اسکی شازند (پاکل) با فاصله حدود 25 کیلومتری شهر شازند و 55 کیلومتری اراک مکانی مناسب و جذاب برای اسکی و تفریحات زمستانی است. این پیست در ارتفاعات پلنگ در روستای پاکل و نزدیک آن قرار دارد. این منطقه به دلیل ارتفاع مناسب دارای اوایل زمستان و بارش برف سنگین است. وجود پیست اسکی به طول 600 متر با سه تله اسکی، رستوران، تجهیزات برف روبی و ساختمان اداری فضای ورزشی و تفریحی مناسبی را ایجاد کرده است. این پیست در ارتفاع 2760 متری از سطح دریا واقع شده و طبیعت بکر مناطق و روستاهای اطراف، فرصت استثنایی برای تماشای طبیعت را در اختیار گردشگران قرار میدهد. این پیست در حال حاضر (در فصل زمستان و بهار) فعال بوده و مورد استفاده علاقه مندان قرار میگیرد. این تفرجگاه ورزشی در روزهای هفته به ویژه روزهای پنجشنبه و جمعه پذیرای هزاران نفر از علاقه مندان به اسکی است. موقعیت خوب طبیعی و جغرافیایی پیست اسکی پاکل باعث شده است که علاوه بر مردم استان مرکزی، علاقه مندان به ورزش اسکی از استانهای همجوار مانند همدان و لرستان و حتی سایر نقاط کشور به شهر آستانه سفر کرده و از امکانات آن استفاده کنند.
روستای تاریخی انجدان
انجدان روستایی تاریخی و باستانی در 37 کیلومتری شهر اراک است که میتوان آن را یکی از محبوبترین جاذبههای گردشگری معرفی کرد. این روستا که یکی از جاذبههای گردشگری اراک است در منطقه ای کوهستانی قرار دارد و در اطراف آن کوه برف شاه و کوه چشمه و چندین غار را میتوان دید. آب و هوای خوب و وجود چشمه ها این روستا را به مکانی عالی برای تفریح و استراحت تبدیل کرده است به طوری که مردم بسیاری از شهرهای اطراف آخر هفته خود را در این روستا با آب و هوای خوب میگذرانند.
این روستا 2000 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. علت نامگذاری این روستا به نام انجدان نیز جالب توجه است. در این روستا صمغ گیاهی انگدان تولید و به کشورهای دیگر صادر میشود به همین دلیل به این روستا انجدان میگویند. درواقع این گیاه که ماده اینگرود یا آنگورا از آن گرفته شده است در اطراف این روستا زیاد میروید و نام روستا نیز از همین گیاه گرفته شده است. به گفته منابع، استفاده از واژه انجدان پس از اقامت امامان اسماعیلیه در این مکان رایج شد.
چشمه چپقلی
چشمه چپقلی یکی از چشمههای دیدنی استان مرکزی است که در 28 کیلومتری جنوب غربی شهر اراک در استان مرکزی و 13 کیلومتری اتوبان اراک - شازند در جنوب تقاطع اراک - ملایر - شازند در روستای رباط آسیاب در دامنه شمالی قرار دارد. از ارتفاعات بالا رفیع در «باغ خورشید» قرار دارد. این تفرجگاه سرسبز با فضای جنگلی و هوایی مطبوع به ویژه در فصل بهار همه روزه میزبان تعدادی از گردشگران خارجی و داخلی است. آب و هوای مطبوع و مطبوع کوهها و چشمهها با آب بسیار خنک و گوارا با خواص درمانی تعدادی از دوستداران طبیعت را به خود جذب کرده است. در محل چشمه محوطه ای است که پلکانی است و درختانی در آن دیده میشود. این منطقه دارای آب و هوای سرد با زمستانهای معتدل، بهار و پاییز معتدل و تابستانهای مطبوع است. وسعت 500 هکتاری کوه سفید خانی اراک گنجینه ای ارزشمند از 40 تا 50 گونه گیاهی مرتعی مانند آویشن، کنگر، استپی، گون، قدومه، اروانه، جوهوشی، مرزنجوش و زنبق دره است. تاج سرخ لالههایواژگون بر سر و در قسمت مراتع تابلویی از هزار نقش رنگ و طراوت به روی بیننده گشوده شده است. آب چشمه چپقلی خواص درمانی دارد که زبانزد عام و خاص است. چشمه چپقلی با خواص درمانی گوناگون، داروخانههایی طبیعی برای درمان بیماری هاست که همه روزه پذیرای خیل عظیمی از هموطنان است. بر اساس مطالعات آزمایشگاهی مرکز تحقیقات دانشگاه تهران، آب معدنی چپقلی از دسته آب منیزیم کربنات کلسیم و آهن، عاری از آلودگی میکروبی است که جزو آبهای سرد و سبک است و نوشیدن آن اثرات درمانی شگفت انگیزی بر روی پوست دارد.
منطقه حفاظت شده هفتاد قله
در چند کیلومتری شهر اراک منطقه حفاظت شدهای به نام هفتاد قله قرار دارد که با ویژگیهای جغرافیایی و زیست محیطی چشمگیر خود به زیستگاه جانوران و گیاهان مختلف تبدیل شده است. به غیر از کسانی که در زمینه علوم طبیعی و دامی تحقیق میکنند، هر ساله گردشگران زیادی برای دیدن مناظر و گونههایجانوری به این منطقه میآیند. منطقهای که مانند یک موزه طبیعی به روی دید شما از طبیعت اطراف باز میشود. منطقه حفاظت شده هفتاد قله منطقه وسیعی به وسعت 97407 هکتار است که در 25 کیلومتری شمال شرقی اراک بین شهرهای اراک، محلات و خمین قرار دارد. این منطقه در بین تمامی مناطق حفاظت شده ایران، منطقه ای خاص و منتخب به شمار میرود و نام آن برگرفته از وجود کوه قله هفتاد در آن است.
اگر همیشه دوست داشتید در جایی در مورد طبیعت و حیوانات مختلف تحقیق و مطالعه کنید، به منطقه حفاظت شده هفتاد قله بروید، زیرا اینجا به زیستگاه انواع گیاهان و جانوران تبدیل شده است و مانند یک موزه طبیعی به نمایش گذاشته میشود. بیدلیل نیست که همه ساله محققین و علاقهمندان زیادی به این منطقه میآیند تا در زمینههای مختلف از جمله کشاورزی، محیط زیست، منابع طبیعی و ... مطالب جدید بیاموزند.
مجتمع تجاری اطلس
مجتمع تجاری اطلس (بازار و مرکز خرید) در همسایگی شهرک صنعتی اراک و خیابان خیبر واقع شده است. این مجموعه یکی از دو بازار و مرکز خرید در همسایگی شهرک صنعتی اراک است و از نظر جغرافیایی در مجاورت بازار عرب و همچنین فرهنگسرای شهر، داروخانه دکتر اسماعیلیان، مسجد امام صادق، امور مشتریان و مارسل موبایل واقع شده است.
مجتمع تجاری طلا
پاساژ طلا (بازار و مرکز خرید) در اراک و بلوار امام خمینی، حاج رئیس و از نظر جغرافیایی نزدیک به مراکز مهمی چون باغ ملی (میدان شهدا)، حمام تاریخی چهارفصل (موزه باستان شناسی و مردم شناسی) و بازار سرپوشیده اراک همچنین رستوران سمیعی، سرویس ADSL مخابرات اراک، پاساژ امیرکبیر، مرکز خدمات ایرانسل اراک گنجانده شده است.
مجتمع تجاری آسمان
پاساژ آسمان (بازار و مرکز خرید) در محله مصطفی خمینی اراک و خیابان صارمی واقع شده است. این مجموعه یکی از دو بازار و مرکز خرید در محله مصطفی خمینی اراک است و از نظر جغرافیایی در نزدیکی لالالند و همچنین کافه ساران، فست فود خورشید خانم، آتش نشانی شهرک مصطفی خمینی، شرکت دیرگز و فروشگاه لبنیات دامپرور واقع شده است. همچنین با توجه به نظراتی که کاربران درباره این مکان داده اند، میتوان گفت که این مجموعه یکی از مراکز خرید خوب در این منطقه است.
مرکز خرید خاتم
مجتمع تجاری خاتم (بازار و مرکز خرید) در اراک و بلوار امام خمینی واقع شده است و همچنین پاساژ طلا، رستوران سمیعی، مسجد ساعت، مرکز خدمات ایرانسل اراک را شامل میشود.
مرکز تجاری گلستان
مجتمع تجاری گلستان در محله الکه اراک و در خیابان شریعتی، خیابان عباس آباد، خیابان سنایی واقع شده است. این مکان از نظر موقعیت جغرافیایی در مجاورت مراکزی مانند جایگاه سوخت شریعتی در اراک و بازار سرپوشیده اراک و رستوران سمیعی و دکوراسیون داخلی دکورا و بازار تاریخی اراک واقع شده است.
باغ وحش باهنر
یکی از جاذبههای گردشگری و تفریحی اراک باغ وحش و پارک جنگلی شهید باهنر اراک است. این پارک جنگلی در قسمت ابتدایی جاده تهران قرار دارد. پارک جنگلی شهید باهنر در سال 1362 تاسیس شد؛ عملیات جنگل کاری این پارک تا سال 1372 ادامه داشت. این پارک جنگلی حدود 183 هکتار وسعت دارد و به همین دلیل یکی از بزرگترین پارکهای جنگلی دست کاشت کشور است. برای تامین آب مورد نیاز این پارک دو حلقه چاه عمیق حفر شده است. شبکه انتقال آب پارک تقریباً 14 کیلومتر و ظرفیت استخر ذخیره آب آن 1181 متر مکعب است. در سال 1384 مدیریت بهره برداری از این پارک جنگلی به شهرداری اراک واگذار شد. همه روزه به خصوص در ایام تعطیلات، گردشگران و دوستداران طبیعت زیادی به این پارک جنگلی میآیند تا اوقات خوشی را در کنار عزیزان خود سپری کنند. ورود به پارک جنگلی شهید باهنر برای عموم آزاد و رایگان است. در انتهای پارک تپهای تقریبا بلند وجود دارد که میتوانید از آن بالا بروید و غروب زیبای خورشید را تماشا کنید. از امکانات تفریحی و رفاهی این پارک جنگلی میتوان به آلاچیق و سکوها، وسایل بازی کودکان، غرفههایغذاخوری، سرویس بهداشتی و ... اشاره کرد. پارک جنگلی شهید باهنر در استان مرکزی در جنوب شرقی اراک قرار دارد.
کلیسای مسروپ مقدس
یکی از جاذبههای گردشگری و تاریخی اراک، کلیسای مسروپ مقدس است. این کلیسا که در خیابان شهید چمران (نیسانیان) قرار دارد مربوط به دوره قاجاریه است. در بالای ورودی کلیسا کتیبه ای وجود دارد که روی آن به زبان ارمنی این جمله نوشته شده است: کلیسای مقبره در سال 1914 در سال 1914 با کمک ارامنه کزاز (شازند)، کمره هفت جامپلغ و بور ساخته شد. با توجه به سالی که در کتیبه نوشته شده، میتوان دریافت که کلیسا مربوط به دوره قاجاریه است. کلیسای مسروپ مقدس اراک در سال 1914 با پایتخت ارامنه ساخته شد. این بنای تاریخی شامل 5 بخش است: خانه کشیش، مدرسه (ویژه ارامنه)، سالن اجتماعات، کلیسا و سرایدار.
ساختمان اصلی کلیسا نیز دارای 3 قسمت مسکونی، یک محراب و دو اتاق (در مجاورت محراب) است. محراب کلیسا در داخل یک طاق ساده و بزرگ قرار دارد. این قسمت که مانند ایوان است از کف کلیسا حدود یک متر ارتفاع دارد. این کلیسا دارای پلانی صلیبی (بازیلیکا) و مستطیل شکل است و ابعاد آن 24.6 در 15.6 متر است. کلیسای مقبره مقدس از شرق به غرب ساخته شده است. به منظور استحکام بنا در داخل ستونها و دیوارهای کلیسا تیرهای چوبی قرار داده شده است. همچنین نمای بیرونی این بنا با آجرهای سفالی تزئین شده است. در چهار طرف کلیسا نورگیرهای مختلفی وجود دارد. این کلیسا دارای دو ورودی در قسمتهای غربی و جنوبی است. برج ناقوس خانه مقابل در ورودی غربی قرار دارد. سقف کلیسا بر چهار ستون است. این ستونها با طاق نما و به دیوارهای جانبی به یکدیگر متصل میشوند. کلیسای مسروپ مقدس اراک در اسفند 1379 با شماره 3533 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
تالاب میقان
تالاب زیبای میقان یکی از جاذبههای استان مرکزی است که در 8 کیلومتری شمال شرقی شهر اراک و جنوب غربی داوود آباد قرار دارد. این تالاب که از سه جزیره در وسط دریاچه تشکیل شده است، میلیونها سال پیش ایجاد شده و نامهای متعددی از جمله نمکزارهای فراهان، چگانآور و توزلوگل داشته است، اما به دلیل تبخیر آب فراوانش به کویر میقان معروف است. شوری بودن تالاب که یکی از ویژگیهای آن است، منجر به تشکیل گنبدهای نمکی در زیر آب شده است. علاوه بر این، این تالاب منبع بزرگی از سولفات سدیم است و به دلیل ویژگیهایی که دارد از سایر تالاب ها متمایز شده است. تالاب پرطرفدار میقان که یکی از مهمترین جاذبههای استان مرکزی است، یکی از مراکز پرنده نگری، طبیعت گردی و گردشگری روستایی است که هر ساله بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب میکند.
غار سفید خانی
غار سفیدخانی یکی از غارهای زیبا و دیدنی استان مرکزی است که در ۱۸ کیلومتری جنوب شهر اراک و در کوه سفیدخانی قرار دارد. نام آن از برف فراوان این کوه گرفته شده است که در تابستان در برخی نقاط سایه دار آن دیده میشود. در دامنه این رشته کوه چشمههای فراوانی وجود دارد که معروفترین آنها چشمه چپقلی است. یکی از زیباییهای غار سفیدخانی وجود دود جن است که در دهانه غار به صورت تنور باز دیده میشود. استالاکتیتهای فراوان و زیبا نیز از دیگر جاذبههای غار سفیدخانی است. غارهای این منطقه که در جنوب شرقی روستای سفید خانی قرار دارد شامل دو غار است که ورود به یکی از آنها فقط با ابزار فنی امکان پذیر است زیرا این غار یک یا دو چاه طبیعی دارد که می توان داخل آن فرود آمد.
این غار که نزدیک به محل معروف به دودکش جن است بدون استفاده از ابزار فنی قابل دسترسی است اما پس از ورود به خصوص در فصل بهار مراقب باشید اشتباهی وارد آب نشوید زیرا در این مکان مقداری آب جمع میشود. در گودال حدود 1.5 متر است، اما به طور ناگهانی در عمق افزایش مییابد. دسترسی به این غار از طریق روستای رباط آسیاب و روستای خانه میران امکانپذیر است.
مقبره شاه غریب
در 37 کیلومتری شهر اراک و در روستای انجدان این شهر زیارتگاهی متعلق به میرزا عباس بن عبدالسلام وجود دارد که در بین مردم اراک به شاه غریب معروف است. این آرامگاه باستانی یکی از بناهای قرن ششم هجری قمری است و گفته میشود متعلق به سران فرقه اسماعیلیه است و امروزه یکی از جاذبههای گردشگری تاریخی اراک است.
بنای یاد شده بقعه ای هشت ضلعی است که به سبک ساختمانهای چهار اتاقه ساخته شده و در دو طبقه تشکیل شده است. طبقه همکف سردابه ای است که ارتفاع فعلی آن یک متر کمتر از محوطه باغ است. پلان داخلی طبقه اول به صورت مربع است. ورودی اصلی بقعه ایوانی است که در ضلع شرقی ساخته شده است و در سه سمت دیگر جهان اصلی دهانهها و گذرگاههایی کم ارتفاع قرار دارد که در حال حاضر صعب العبور هستند. این بنا دارای چهار گوشواره به ارتفاع شش متر است که گنبد کوچکی بر روی آن کار گذاشته شده است. در سه ضلع جنوب شرقی، جنوب غربی و شمال غربی طاقهایکم عمقی ایجاد شده است تا نمای بیرونی بنا را از یکنواختی خارج کند. در قسمت شمال شرقی بقعه به جای طاق پلکانی قرار داده شده است که با سقف ارتباط دارد. ایوان ورودی اصلی در ضلع شرقی با گچ بری تزئین شده است. این آرامگاه در تاریخ 19/7/1378 به شماره 2453 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امام زاده ابراهیم
مردم منطقه امامزاده ابراهیم (علیه السلام) او را از نوادگان حضرت قمر بنی هاشم اباالفضل العباس (علیه السلام) میدانند. در کتاب بحرالانساب محمدکاظم استرآبادی که در سال 1232 بازنویسی شده نام نوده و شهادت امامزاده ابراهیم در آنجا به صراحت آمده است. برخی درباره نسب او مینویسند: امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) فرزند امامزاده فضل (علیه السلام) است و نسب آن بزرگوار با شش واسطه به حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام) و با هفت واسطه به حضرت علی (علیه السلام) منتهی میشود. پدرش امامزاده فضل (علیه السلام) و جدش امامزاده جعفر (علیه السلام) در آستانه شازند مدفون هستند. در زمان خلافت بنی عباس که علویان به دلیل بیان حق از سوی حکومت ظالم به شدت تحت فشار قرار گرفتند، آقا امامزاده ابراهیم (علیه السلام) با حرم رسول خدا (ص) و ائمه بقیع و جدش وداع کردند. در راه استان ری، در مسیر نزدیک نوده شعر، دشمنان راه یافتند و سربازان خود را که به ابلق سواران معروف بودند، به دنبال بزرگان فرستادند. در همان مناطق سواره نظام ابلق به امامزادگان رسید و کار به درگیری انجامید. در این نبرد امامزاده شاهزاده ابراهیم (علیه السلام) به شدت مجروح شد اما با چابکی توانست از شر آنها خلاص شود و به روستای نوده برسد. در نسخه نسبی به خط محمدکاظم استرآبادی در وصف فرزندان ائمه اطهار آمده است: چون شاهزاده ابراهیم (علیه السلام) به مقام نوده رسید، چهل روز وارد خانه سلیمان بقال شدند. او به سمت راست متصل است.
مدرسه سپهداری
مدرسه سپهداری اراک مدرسهای تاریخی مربوط به دوره قاجاریه است. این مدرسه که در بافت قدیمی اراک قرار دارد در سال ۱۱۹۲ هجری قمری از معماری دوره صفوی اقتباس شده و به دستور یوسف خان گرجی ساخته شده است. از تزئینات این مدرسه میتوان به کاشی کاری زیبایی اشاره کرد که از قدیم الایام برای ما به یادگار مانده است. در این مسجد چهار ایوان، دو ایوان شمالی و جنوبی نسبت به سایر ایوان ها بلندتر است. استخری زیبا و فیروزهای رنگ در وسط حیاط مدرسه قرار گرفته است به طوری که زیبایی خاصی به مجموعه میبخشد و آب این نماد پاکی، روح انسان را جلا می دهد. گنبد کاهگلی مجموعه هنوز پابرجاست و 25 اتاق حوض را به عنوان یک جواهر نگه داشته و به خوبی از آنها مراقبت میشود. آب انبار مدرسه یکی دیگر از قسمتهای این مجموعه است که زمانی آبرسانی میکرد. مدرسه سپهداری در سال 1294 هجری قمری توسط آیت الله حائری یزدی به یکی از بزرگترین حوزههای علمیه تبدیل شد که کاربری جدید خود را حفظ کرده و به حوزه علمیه امام خمینی شهرت یافته است. برای بازدید از مدرسه سپهداری باید به خیابان محسنی اراک مراجعه کنید.
مقبره نورالدین
آرامگاه تاریخی آقانورالدین عراقی یکی از بناهای مذهبی و تاریخی است که در ضلع شمالی قبرستان تاریخی اراک قرار دارد و با دیوارها و حصارهای آجری از قسمت جنوبی قبرستان جدا شده است. این بنا به صورت چند ضلعی متعادل ساخته شده و از یک ایوان ورودی، حرم و نمازخانه تشکیل شده است. آرامگاه این شخصیت ارزشمند در 100 متری شمال غربی مصلای اراک قرار دارد. این اثر که یکی از جاذبههای مذهبی اراک است، در ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۴۷۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مقبره شاه قلندر
این بنا متعلق به شاه عبدالاسلام معروف به شاه قلندر پسر شاه مستنصر نزد الله دوم شاه غریب است که پس از مرگ پدرش رئیس فرقه اسماعیلیه بوده و متعلق به اوایل قرن هفتم هجری قمری است. این بنا دارای پلانی هشت ضلعی است که ورودیهای آن در چهار طرف قرار گرفته اند. در چهار ضلع داخلی بقعه طاقهایبلندی کار شده که فضای معماری داخلی را از یکنواختی خارج کرده است. گنبد بقعه با دو آجر پوشیده شده و پوشش بیرونی آن به شکل هرم شانزده ترک است. این اثر در تاریخ 19 مهر 1378 با شماره ثبت 2452 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برج شیشه
برج شیشهای و عمارت ارگ قدیمی مربوط به دوره قاجاریه و در زمان حاکم بزرگ اراک ساخته شده است. خانه سپهدار همزمان با برج نزدیک خود ساخته شده که دارای باغ و فضای بسیار بزرگ و مصفا بوده و سردابه ای زیبا دارد که سقف آن با کاشیهایگل و گیاه به شکل خورشید تزئین شده است و دارای دخمهای زیبا که سقف آن با کاشی پوشانده شده است. گلها و گیاهان به صورت آفتابه تزئین شده و دارای قوس دو پوسته هستند. ارگ یا مقر حکومتی در بافت قدیم اراک خارج از فضای اصلی شهر و در قسمت شمالی آن قرار داشت. این فضای اداری، دولتی یا محوطه وسیع آن دارای فضاهای مختلفی بوده است. بنای ارگ حکومتی متشکل از قسمت اداری و خانه سپهدار که امروزه اثری از بنای اصلی آن باقی نمانده است به سال 1231 هجری قمری نسبت داده میشود. مساحت این ارگ بر اساس سالنامه معارف عراق معادل 1.5 قبر (قطعه زمین) یا 1.5 برابر یک قطعه زمین واقع در بافت قدیمی بوده است. خانه سپهدار در این مجموعه در قسمت شرقی، محل برج شیشهای و شمال ژاندارمری سابق قرار داشت. مجموعه ارگ حکومتی دارای تالار آینه کاری، برج دژ، اندرون امیر، حوض خانه، دربار، تالار کرناخانه، خانه وزیر، مسجد ارگ، سرتویله، دروازه ارگ بالا، میدان ارگ بالا و یک حمام سبک ساخت تمامی نوآوریهای ارگ حکومتی بر اساس معماری دوران قاجار بوده و این مجموعه به شکلی بسیار زیبا و باشکوه شکل گرفته است. محوطه ارگ حکومتی در سفر ناصرالدین شاه به اراک توسط حکیم الممالک (حاکم وقت عراق) تعمیر و پاکسازی شد.
کاروانسرای شاه عباسی
این کاروانسرا در روستای کاروانسرا در حاشیه غربی و رشته کوه هفتاد قله و نوک جنوب شرقی دشت فراهان قرار دارد. این روستا از یک سو با دشت باستانی فراهانی در شمال غربی و از سوی دیگر با نقاط تاریخی منطقه خمین مرتبط است. آنها به جاده باستانی که در بالا ذکر شد میرسند. از آثار به جا مانده در این مسیر میتوان به کاروانسرای تخریب شده روستای ابراهیم آباد اشاره کرد. با توجه به سبک تزئینات و نوع مصالح ساختمانی استفاده شده؛ این بنا مربوط به دوران طلایی کاروانسرا در ایران و متعلق به دوران صفویه است. شکل کلی کاروانسرا مربع با چهار ایوان در جهتهای اصلی و حیاط مرکزی است.
سخن پایانی
سرتاسر کشور ایران مملو از جاذبههای جذاب و دیدنی است. به تمام گردشگران و توریستانی که قصد دارند استانهای کشور ایران را ببینند و داخل آنها گشت و گار کنند پیشنهاد میکنم شهر دیدنی و خوش آب و هوای اراک را از قلم نیاندازند. امیدواریم این مطلب از سایت لحظه آخر برای شما مفید بوده باشد.