آیا تا به حال اسم کتله خور را شنیده اید؟ یکی از جاذبه‌‌های طبیعی و گردشگری استان زنجان، غار شگفت‌انگیز کتله خور است. این غار آهکی بهشتِ پنهان در دل کوههای زنجان است، که به‌طور کامل نیز کشف نشده است. اگر شما جزء افرادِ علاقه‌مند به بازدید از غار یا اهلِ غارنوردی هستید؛ پیشنهاد می‌کنیم با سفر به زنجان از این غار زیبا و مناظر بکر دیدن کنید. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با ویژگی‌های این غار آشنا شوید.
درباره غار کتله خور
در دل کوه ساقیزلو در استان زنجان غاری به نام غار کَتَله خور واقع شده است. این غارِ آهکی از نوع غارهای خشکی-آبی بوده و دهانه‌ی ورودی آن بصورت طاقی مثلث شکل با قطر 70 سانتیمتر است. این غار زیبا به دلیل وسعت، قدمت و همچنین قندیل‌های متنوعی که دارد یکی از غارهای منحصربه‌فرد ایران محسوب میشود. این غار آهکی در سال ۱۳۰۰ کشف شد و سپس در سال ۱۳۳۱ توسط یکی از غارنوردان زبده به نام سید اسدالله جمالی به ثبت ملی رسید. در سال ۶۵ وسیع‌ترین بازدید از این غار توسط غارنوردان حرفه‌ای، صورت گرفت. جالب است بدانید غار کتله خور، دومین غار وسیع جهان است که با وجود اکتشافات صورت گرفته، هنوز بخش‌هایی از این غار مانده که کشف نشده‌اند.
علت نام گذاری این غار
در گویش ترکی کلمه‌‌ی "کتله" به معنای پستی و کوه کم ارتفاع و کلمه‌‌ی "خور" به معنای خورشید است. ازآنجاکه خورشید از پشتِ کوهی کم ارتفاع طلوع می‌کند، به این غار" کتله خور" گفته میشود. مردم این منطقه به این غار لقب "کتل کوتول" داده‌اند.
غار کتله خور کجاست؟
غار زیبا کتله خور در دلِ کوههای آهکی جنوب روستای گرماب از توابع شهرستان خدابنده واقع شده است. اگر قصد دارید از تهران به سمت کتله خور حرکت کنید، بهترین مسیر انتخاب اتوبان قزوین-زنجان است. بعد از طی کردن مسافتی و عبور از شهرستان ابهر و سپس شهرستان خدابنده، به روستای گرماب می‌رسید.
زمان سفر به غار کتله خور
پیشنهاد می‌کنیم برای سفر به زنجان و بازدید از این جاذبه‌ی دیدنی، فصل بهار را انتخاب کنید. فصلی که هوا نه خیلی گرم و نه خیلی سرد است. در فصل شکوفه‌ها از تماشای غار و تنفس هوایی تازه لذت ببرید و خاطره به یادماندنی از این سفر داشته باشید.
از ویژگی‌های غار کتله خور
غارها اولین مکان برای زندگی انسان‌ها شناخته می‌شوند بهطوریکه علائمی از زندگی انسان‌های اولیه در این محیط‌ها وجود دارد. جالب است بدانید در غار کتلهخور حدود ۸۰ اسکلت از انسان‌های نخستین کشف شده‌است. تعدد طبقات غار کتلهخور یکی از عجایب شگفت‌انگیز است. این غار دارای هفت طبقه بوده که تنها سه طبقه‌اش تا به حال کشف شده‌است. این غار آهکی حدودا ۱۷۰۰متر از سطح دریا ارتفاع دارد، که دربعضی از نقاط آن خاک رُس و اکسیدآهن دیده میشود. در بخش ورودی آن یک دهلیز 4000 متری با سقفی کوتاه و چند دهلیز فرعی وجود دارد. بر اثر چکیدن آب بر روی دیواره‌ها و کفِ غار، سنگ‌هایی تشکیل شده‌اند که به آن چکنده و چکیده می‌گویند.
طبق بررسی‌های انجام شده غارِکتله خور را متصل و هم دوره‌ی غارِ علیصدر استان همدان می‌دانند؛ با این تفاوت که غار علیصدر غاری آبی بوده و کتله خور در حالِ حاضر بیشتر شکلی خاکی دارد. هرچند این غار در ابتدا غاری آبی بوده؛ اما بر اثر تشکیل طبقات متعدد و نفوذ آب به طبقات زیرین آن، به غارِ خشکی تبدیل شده‌است.
اطلاعاتی از شرایط درون غار
غار۱۲۰میلیون ساله‌ی کتلهخور، در طول سالیان دستخوش تغییراتی شده است. از عواملی که باعث ایجاد این تغییرات شده است، می‌توان به لغزش‌ها و گسل‌خوردگی‌ها و شکستگی‌ها بعد از زمین‌لرزه اشاره کرد. به‌دلیل عدم نور کافی جانوری به‌غیر از خفاش درون این غار زندگی نمی‌کند. آب و هوای در بخش‌های مختلف غار با یکدیگر متفاوت است، بهطوریکه در بخش‌های داخلی غار رطوبتِ هوا بیشتر شده و به حدود ۹۰ % می‌رسد.
قندیل های غار کتله خور
با ورود به غارِ زیبای کتله خور، بلورها، چکیده‌ها، چکنده‌ها وقندیل‌های زیادی در طبقات به چشم می‌‌خورد. در این غار آهکی، اجتماعی زیبا از استالاگمیت‌ها "چکیده‌ها" توجه هر بازدیدکننده‌ای را جالب میکنند. خلوص بالای آهک در قندیل‌ها باعث زیبایی خاص و تنوع در آنها شده است که در جهان کم‌نظیرند. درون این غار زیبا می‌توانید قندیل‌های مخروطی‌شکل با رنگ‌های متنوع ببینید. قندیل‌هایی نیز در سقف این غار وجود دارد که به‌دلیل شفاف بودن، مانند ستاره می‌درخشند.
با اتصال استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌ها، ستون‌هایی عظیم شکل گرفته‌اند و جالب است بدانید که همین ستون‌های آهکی نقشِ نگهدارنده برای این غار داشته و از فروریختن سقف غار جلوگیری میکنند.
رسومات غار کلته خور
یکی از مراسم جالبی که از سالیان دور تاکنون در غار جذاب کلته خور اجرا میشود مراسم "عروس گردانی" در این غار است. این رسوم در تالار عروس کتله خور و به صورت پایکوبی مختصر برگزار میشود. مردم این روستا معتقدند که برگزاری مراسم عروس گردانی، خوش‌یُمن است و باعث ایجاد خیر و برکت در زندگی زوج میشود.
زمان بازدید و قیمت بلیت غار کتله خور
در حال حاضر بهای بلیت جهت بازدید از غار کَتَله خور به ازای هر فرد پانزده‌هزار تومان می‌باشد. زمان بازدید از ۱۰ صبح تا ۶ عصر و مدت زمان بازدید حدود ۱ ساعت است، بازدیدکنندگان درگروه‌های 20 تا 30 نفری همراه با راهنما به داخل غار وارد می‌شوند. درهنگام بازدید از این غار، از مسیرهای مشخص شده به هیچ عنوان خارج نشوید و حتما به توصیه‌هایی که راهنما اعلام می‌کند توجه کنید.
سخن پایانی
بدون شک غارِکلته‌خوریکی از جاذبه‌‌های گردشگری زیبا و اعجاب‌آور است. اگر شما جزء افرادِ علاقه‌مندان به بازدید از غار یا اهلِ غارنوردی هستید؛ پیشنهاد می‌کنیم با سفر به زنجان از این غار زیبا و مناظر بکر دیدن کنید.
