سواحل مکران دارای نام های متعددی اعم از مِکْران، مَکْران، مُکْران دارد، البته به زبان خود بلوچی‌ها این جای شگفت‌انگیز مَکُّران نام دارد. سواحل مکران گنجینه طبیعی است که دارای جاذبه‌های توصیف نشدنی در خود جای داده است. این منطقه جز شگفتی‌های طبیعی محسوب می شود.
سواحل مکران یکی از سرزمین های ساحلی در جنوب شرقی ایران عزیز ما و جنوب غربی پاکستان واقع شده است. این ساحل در طول دریای عمان گسترده شده است. سواحل مکران علاوه بر داشتن زیبایی های طبیعی که باعث افزایش گردشگران در این منطقه شده است دارای موقعیت استراتژیکی از نظر جغرافیایی نیز منحصر به فرد می باشد.
معرفی سواحل مکران
این ساحل زیبا که به مکران معروف می باشد از جاذبه های گردشگری سیستان و بلوچستان به شمار می آید و در امتداد دریای عمان واقع شده است. سواحل مکران با دارا بودن سواحل ماسه‌ای و مرجانی بی نظیر، موقعیت عالی برای بازی‌های آبی، سواحل صخره‌ای، آثار تاریخی و باستانی یکی از بهترین فرصت ها برای گردشگری در این استان می باشد.
این ساحل به دلیل متصل بودن به اقیانوس باعث وجود کشتی های گردشگری از سراسر جهان شده است. این ساحل با داشتن جلوه های بی نظیر و دل فریب خود گردشگران را از سراسر دنیا به خود جذب می کند. لازم به ذکر است طلوع و غروب های این ساحل بی نظیر یکی از زیباترین چشم اندازهای آن محسوب می شود. یکی از برترین ویژگی این ساحل تلفیق بیابان و دریا در کنار یکدیگر می باشد که یک پدیده فوق جذاب را به وجود آورده است.
تاریخچه سواحل مکران
همان طور که در بالاتر به آن اشاره کردیم این منطقه دارای اسم های متفاوتی در خود می باشد مَکران، مُکران یا مکران نام هایی است که این ساحل را به آن می شناسند. از نظر تاریخی سواحل مکران در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان واقع شده است. این ساحل در طول خلیج عمان از راس الکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب غربی بلوچستان پاکستان گسترده شده است. برخی از منابع اروپایی در قرن های 16 الی 18 از مکران نام برده اند.
در دوره های مختلف این منطقه به صورت خودمختار بوده است و تحت اداره خوانین محلی اداره شده است که گاهی این خوانین خود را جزئی از ایرانیان خطاب کرده اند. در قرن 18 امپراتور بریتانیا این منطقه را جزئی از هند و زیر نظر بریتانیا نام برده است. لازم به ذکر است امروزه در کشورهای هند و پاکستان شهر هایی با نام مکران وجود دارد. مکران در برخی از دوره های تاریخی بخشی از ایران بوده است.
مکران در نوشته هایی اعم از: التقویم اقلیم دوم، مسالک و ممالک، کرمان تا رود مهران، ایندوس، سفرنامه مارکوپولو نامش آورده شده است. در برخی از نقشه های تاریخی در زمان های قدیم و تاریخ اروپایی و در برخی از نوشته های عربی، دریای عرب امروزی در کنار مکران بیان شده است. در سده های میانی این منطقه از آنچه اکنون وجود دارد حاصل خیز تر بوده است. برخی از جغرافی‌نویسان برخی از اسامی شهر های مکران را در کتاب های نوشته شده خود نام برده اند ولی هیچ کس به طور کامل و گسترده از شهر ها به صورت جزئی یاد نکرده اند. یکی از مهم ترین منبع درآمد این منطقه می توان به صادرات نیشکر و شکر سفید به نام پانیذ می باشد. در زمان ساسانیان این منطقه را به نام کوسون می شناختند.
جاهای دیدنی اطراف سواحل مکران
سواحل مکران دارای جاذبه های گردشگری بسیار می باشد که برخی از مهم ترین آن ها شامل موارد زیر می باشد:
کوه‌های مریخی چابهار: 40 الی 50 کیلومتر مانده به چابهار.
گورستان جن تیس: واقع در شهرستان چابهار در روستای تیس.
چشمه گل افشان بندر تنگ: 80 کیلومتر مانده به کنارک در روستای تنگ.
تالاب لیپار چابهار: ۱۵ کیلومتری شرق چابهار، در مسیر ساحلی چابهار به طرف گواتر می باشد که در نزدیکی روستای رمین است.
ساحل و اسکله بریس: در 60 کیلومتری شرقی بندر چابهار، جاده چابهار به سمت گواتر، در روستای بریس واقع شده است.
غارهای بان مسیتی: واقع در 5 کیلومتری شمال غربی روستای تیس می باشد. در دامنه کوه شهبازبند.
کوه‌های باشکوه مریخی، جزو عجایب جنوب ایران
کوه های مریخی در این منطقه با نام کوه های مینیاتوری نیز شناخته می شوند. این کوه ها یکی از جاذبه های گردشگری شهر همیشه بهاری چابهار می باشد. چابهار یکی از شهر های استان سیستان و بلوچستان به حساب می آید. لازم به ذکر است تاکنون هیچ توجهی به این منطقه نشده است و این منطقه بر آثار طبیعی ژئو پارک ملی در سطح جهانی ثبت نشده است.
ساختار کوه‌های باشکوه مریخی
این کوه ها از نوعی رسوب تشکیل شده اند و بر اساس گفته های کارشناسان در گذشته این کوه ها زیر تلی از خاک ها مدفون شده سودند که در گذشت زمان و بارش های مکرر از زیر این خاک ها بیرون آمده اند. از جمله دلایل شکل گیری این کوه ها به این شکل می توان به فرایند تکتونیکی به دلیل فرورانش های پوسته عمان به زیر مکران و همچنین فرسایش آبی و بادی اشاره کرد. نام مینیاتوری در این کوه ها به دلیل وجود شیارهای ریز و یکدست بر روی این کوه ها می باشد و این کوه ها را به شکل فرازمینی در آمده است. عمر این کوه ها طبق گفته کارشناسان به میلیون سال تخمین زده شده است. فسیل های ماهی و آبزیان زیادی در این کوه ها یافت شده است که نشان دهنده زیر آب بودن این کوه ها در گذشته را به ما خبر می دهد. لازم به ذکر است به دلیل نزدیک بودن این کوه ها به دریا نمی توان اثرات جزر و مد را بر روی این کوه ها از نظر دور کرد.
موقعیت کوه های مریخی یا مینیاتوری
هنگامی که شما به سمت چابهار حرکت کنید و به سمت شرق آن که به جاده بندر گواتر منتهی می شود وارد شوید. بعد از طی 50 کیلومتر در این مسیر در سمت چپ شما کوه های مریخی چابهار را می توان مشاهده کرد. لازم به ذکر است جاده یکی از زیبا ترین جاده های ایران به حساب می آید شما علاوه بر دیدن این کوه ها می توانید دریاچه لیپار و دریای عمان را نیز تماشا کنید.
تپه های گل افشان که زیبایی آن در قالب کلمات نمی گنجد
یکی دیگر از پدیده های طبیعی که در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است تپه های گل افشان چابهار می باشد.تپه های گل افشان در شمال غربی چابهار واقع شده است که در دشت گسترده ای به نام کهیر وجود دارد. این پدیده با پرتاب کردن گل از اعماق زمین به وجود می آید. لازم به ذکر است این پرتاب گل را متصاعد شدن گاز از اعماق زمین همراه می باشد. این پدیده یکی از پدیده هایی می باشد که گردشگران بسیار زیادی به خود جذب می کند. لازم به ذکر است این پدیده در نقاط دیگر دنیا نیز وجود دارد اما این پدیده با داشتن منابع نفت و گاز آن را بسیار جذاب تر از بقیه کرده است. این پدیده عوارض زمین شناسی و ژئومورفولوژی از کوه های گل افشان می باشد.
این پدیده از 1 الی چند دهانه آتشفشان تشکیل شده است که به صورت مدام گل ها را به بیرون پرتاب می کند و با انباشته شدن آن ها بر روی همدیگر مخروط های کوچک و بزرگ را تشکیل می دهند. افکار عمومی بر این باور می باشند که این پدیده بر اثر فعالیت های آتشفشان بر زیر زمین می باشد که اثرات آن را به این گونه بیرون پرتاب می کند. اما برخی دیگر نیز بر این باور می باشند که این پدیده زیبا درباره آتشفشان نمی باشد. اما اصل این قضیه به عوامل زمین شناختی بر میگردد و بیانگر فعالیت های زمین شناسی می باشد. این پدیده در سال های زیادی با پرتاب گل به بیرون باعث به وجود آمدن تپه های گلی شده است که هیچ نوع گیاهی در آن ها رشد نمی کند.
پدیده گل افشان به صورت تپه های خاکستری رنگ می باشند و به شکل مخروط می باشند که به دلیل مسطح بودن زمین آن منطقه از دور نیز قابل دیدن می باشد.
خواص و مواد معدنی گل افشان
مواد معدنی موجود در این پدیده برای بیماری هایی اعم از انقباض عروق، درمان درد کمر، بیماری های پوستی، تنگی عضلانی، دردهای مفصلی برای تمامی این بیماری ها مؤثر می باشد و از آن برای درمان استفاده می کنند. همچنین از این گل ها برای ساخت انواع سفال و گل بازی برای کودکان مورد استفاده قرار می گیرد.
امکانات رفاهی گل افشان
یکی از امکانات این پدیده وجود کوه ها در گسل می باشد که پوسته آن منطقه از زمین را بسیار خاص کرده است. لازم به ذکر است این گسل موجود امکان زلزله را در این منطقه بیشتر کرده است. به همین دلیل این منطقه دارای امکانات رفاهی زیاد و خاصی نمی باشد. بهتر است مجهز به این منطقه رفته و لوازم ضروری را به همراه خود برده باشید.
جاده ساحلی چابهار به بندر گواتر
بندر گواتر به انتهای جاده در ایران شهرت پیدا کرده است. این منطقه در جنوب شرقی ایران و هم مرز با پاکستان می باشد و یکی از منطقه های استان سیستان و بلوچستان به حساب می آید. منطقه گواتر کاملاً شبیه به مریخ می باشد. از ابتدای این جاده به تمامی افراد حس عجیبی دست خواهد داد. اگر در طول روز به این جاده بروید مبهوت زیبایی و سکوت آن خواهید شد و این یک تجربه بسیار زیبا و عالی برای شما خواهد بود .
موقعیت بندر گواتر
همان طور که در بالاتر به آن اشاره کردیم این بندر در 95 کیلومتری مانده به چابهار می باشد و هم مرز با پاکستان می باشد. تمامی قایقران ها در این بندر مراقب آن هستند که وارد مرز های پاکستان نشوند. لازم به ذکر است شنا در این قسمت ممنوع می باشد. نزدیکی این منطقه به آب های اقیانوس هند که سومین اقیانوس بزرگ در جهان به شمار می رود باعث شده است تا گواتر دارای کاملاً متفاوت با خزر و خلیج فارس باشد. این منطقه بدون واسطه به قطب جنوب متصل می باشد. منطقه آبی در این بندر در واقع دهانه اقیانوس می باشد که تمامی ویژگی های سواحل اقیانوسی را دارد. لازم به ذکر است این منطقه از گونه های گیاهی و جانوری که ویژه اقیانوس می باشد مستثنی است.
صخره‌ها و موج شکن‌های طبیعی در گواتر
این ساحل به دلیل وجود صخره ها و موج شکن های طبیعی در آن از دیگر ساحل ها بسیار متمایز می باشد. با برخورد آب به این صخره و موج شکن ها ارتفاع آب تا 5 متر تشکیل خواهد شد. لازم به ذکر است هنگام برخورد آب با این صخره ها و سوراخ های موجود در آن فواره های آب بسیار زیبایی را تشکیل خواهد داد که به آن موج فشان گفته می شود.
جاده چابهار به سمت گواتر
هنگام افتادن در جاده چابهار به سمت گواتر در سمت راست شما به صورت مکرر پر از کوه هی خاص و متفاوت می باشد که اغلب به رنگ خاکستری می باشد. این کوه هایی که شاهد آن هستید همان کوه های مریخی و مینیاتوری هستند.
در فاصله 10 کیلومتری چابهار به سمت گواتر شما به منطقه ای به نام رمین خواهید رسید. روستای واقع در دهستان کمبل سلیمان بخش کوچی از چابهار بوده که اسکله آرام و موج شکن های زیبای پر صدف را در خود جای داده است. یکی از دلایل معروفیت این منطقه به دلیل وجود انجیر های معابر می باشد که ساختار درختان آن با هر نوع دیگر آن بسیار متفاوت است. ریشه های این درختان به جای فرو رفتن در داخل زمین به سمت آسمان رشد کرده اند.
با دیدن تابلوی 55 کیلومتر مانده به گواتر شما در سمت راست خود متوجه مسیر خیلی باریک و ریز خاکی خواهید بود که به دریاچه صورتی یا همان لیپار خواهد رسید. لازم به ذکر است این جاده زیاد طولانی نمی باشد و شما می توانید خودرو خود را در اتوبان پارک کرده و این مسیر را در حدود 5 دقیقه پیاده روی کنید. شاید در این منطقه شما شاهد خانم های بلوط باشید که در حال جمع نمک برای مصارف خانگی خود می باشند را باشید.
ساحل های موجود در کنار این جاده یکی از بهترین ساحل هایی می باشد که برای شنا کردن و ورزش ای آبی مناسب هستند. لازم به ذکر است ورزش های زیر ابی مانند غواصی و اسنورکلینگ در این مسیر وجود ندارد.
در 55 کیلومتری گواتر یک بندر کوچک ماهیگیری وجود دارد به دلیل داشتن مناظر بسیار زیبا مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. زیبا ترین بخش این بندر صخره های بلند آن در کنار ساحل می باشد.
هنگامی که شما به بندر پسابندر رسیده باشید دیگر مسیری تا گواتر نخواهید داشت. این بندر در عین سادگی خود دارای لنج هایی با رنگ های مختلف است که به آن منطقه شادی را آورده است. مردم محلی در این منطقه با این لنج ها برای تجارت و صید به صورت مکرر بین مرز های ایران و پاکستان در حال رفت و آمد می باشند.
بهترین زمان سفر به ساحل مکران
این ساحل در خط ساحلی ایران و در محدوده دریای عمان می باشد. این خط ساحلی در استان سیستان و بلوچستان است. از اهمیت های ساحل مکران در بندر اقیانوس ایران در چابهار قرار گرفته است. نام این خط های ساحلی در کتاب های تاریخی بسیار قدیمی آمده است. بهترین زمان برای سفر به استان های سیستان و بلوچستان و بندر چابهار در اواخر فصل پاییز، زمستان، اوایل بهار می باشد. این مناطق به دلیل داشتن آب و هوای گرم بهتر است در فصل های خنک سال به آن سفر کنید.
چطور به ساحل مکران برویم
سواحل مکران در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است و این ساحل تنها بندر اقیانوسی در کشور ما می باشد.
اقامت در سواحل مکران
شما راه های زیادی برای اقامت در این سواحل مکران جلوی پای خود دارید. اگر شما به سبک زندگی بومی در این منطقه علاقه مند می باشید بهتر است در اقامتگاه های بوم گردی و یا در روستای منطقه شب را سپری کنید و تجربه بومی به دست آورید. اگر شما علاقه دارید در طبیعت به سر کنید بهتر است در محوطه هایی که برای کمپینگ به وجود آمده است کمپ بزنید و لذت ببرید. لازم به ذکر است شما می توانید در هتل های موجود در چابهار اتاق رزرو کنید و اقامت داشته باشید.
سخن پایانی
سواحل مکران با دارا بودن جذابیت های طبیعی در دل خود می تواند به یکی از قطب های اکوتوریسم در ایران تبدیل شود. این منطقه به دلیل داشتن ویژگی های بی نظیر طبیعی که دارد بسیار منطقه متفاوتی در ایران می باشد. سفر به این منطقه برای شما یک تجربه لذت بخش را به همراه خواهد داشت. مردمان و بومی های این منطقه با داشتن مهمان نوازی بسیار زیاد این تجربه برای شما شیرین تر خواهد کرد. برخی از نکاتی که باید توجه بکنید قبل از سفر به این مکان عبارت اند از:
- بهتر است برای سفر به سیستان و بلوچستان از لباس های نخی و راحت همراه خود ببرید. دیدن مناطق جذاب این منطقه نیازمند به پیاده روی می باشد که با توجه به آب و هوای آن نیازمند به تعویض لباس ها خواهید شد.
- به دلیل طولانی بودن مسافت بین مناطق سواحل مکران بهتر است با ماشین به تردد در این مناطق بپردازید و از پر بودن باک بنزین خود اطمینان حاصل کنید. آب آشامیدنی و مواد غذایی با خودتان داشته باشید.
- حتما به همراه خود کیسه های زباله همراه داشته باشید تا زباله های خود را در آن بریزید.
- مناطق طبیعی این مناطق به دلیل خشک بودن آن ها بسیار شکننده و آسیب پذیر می باشند پس بهتر است در صورت روشن کردن آتش از خاموشی کامل آن اطمینان حاصل کنید.
- به فرهنگ و رسوم مردم احترام گذاشت. سعی کنید تا جایی که امکان دارد خودتان را به فرهنگ منطقه همرنگ کنید.
