سفر به گرگان، شهری با طبیعت بکر و فرهنگ غنی تجربه‌ای به یاد ماندنی است، اما خرید سوغاتی های خاص از این شهر، تجربه این سفر را لذت بخش تر خواهد کرد. سوغات گرگان تلفیقی از شیرینی‌های محلی که طعم بسیار خوشمزه‌ای دارند و صنایع‌دستی که نشان‌دهنده فرهنگ و هنر این منطقه هستند، است. در ادامه این مقاله از لحظه آخر، شما را با بهترین سوغات گرگان آشنا می کنیم تا با دست پر از این شهر زیبا بازگردید.
سوغات گرگان چیست؟ از نان‌های متنوع تا حلواهای خوش عطر
در خیابان‌ها و کوچه‌های گرگان که قدم بزنید، عطر دل‌انگیز شیرینی‌های سنتی شما را به سمت شیرینی‌فروشی‌های محلی می‌کشاند. در ادامه انواع شیرینی سوغات گرگان را معرفی می‌کنیم.
نان پادرازی؛ سنتی و خوش‌عطر
نان پادرازی یکی از سالم‌ترین و رژیمی‌ترین سوغات گرگان است که به دلیل کم‌شیرین بودن، گزینه‌ای مناسب برای افراد دیابتی محسوب می‌شود. این شیرینی سنتی با ترکیباتی مانند کره حیوانی، آرد گندم، مقدار کمی شکر و سیاه‌دانه تهیه می‌شود. وجود سیاه‌دانه در نان پادرازی، علاوه بر طعم دلپذیر، خواص دارویی بسیاری دارد و به پیشگیری از دیابت نوع ۲ و سردرد کمک می‌کند. در گذشته این نان با زحمت زیادی پخته می‌شد، اما امروزه با دستگاه‌های مکانیکی، تهیه آن راحت‌تر شده و یکی از محبوب‌ترین و بهترین سوغات گرگان است.
نان خرمایی؛ طعمی بی‌نظیر با عطر خرما
آب‌وهوای معتدل و گاهی سرد گرگان باعث شده مردم این منطقه شیرینی‌هایی با طبع گرم درست کنند. نان خرمایی یکی از خوشمزه‌ترین و مقوی‌ترین سوغات گرگان شیرینی است که با ترکیبی از خرما، آرد سفید، گردو، دارچین و پودر هل تهیه می‌شود. این نان سنتی به دلیل داشتن دارچین و هل، طبع گرمی دارد و برای تنظیم سردی بدن بسیار مناسب است. طعم دلپذیر این نان در کنار یک فنجان چای داغ، تجربه‌ای بی‌نظیر برای مسافران رقم می‌زند. اگر به گرگان سفر کردید، حتماً این سوغات شیرین و خوشمزه را امتحان کنید.
نان زنجبیلی؛ ترکیبی گرم و تند
نان زنجبیلی یکی از خوشمزه‌ترین و خاص‌ترین سوغات گرگان است که با ترکیبی از زنجبیل تازه، آرد گندم، شکر و روغن تهیه می‌شود. این نان با طعم ادویه‌ای و شیرین خود، گرما و انرژی خاصی به بدن می‌بخشد. شکل لوزی‌های کوچک و بافت ترد آن، نان زنجبیلی را به یک میان‌وعده عالی تبدیل کرده است. نان زنجبیلی به دلیل ماندگاری بالا، تا 3 ماه در جای خشک و خنک قابل‌نگهداری است و گزینه‌ای مناسب برای سوغات به شهرهای دیگر محسوب می‌شود.
نان شیرمال؛ پنبه‌ای و خوشمزه
نان شیرمال یکی از سوغات اصیل گرگان است. اگرچه این نان در شهرهای دیگر ایران هم پخته می‌شود، اما نان شیرمال گرگان با طعم خاص و متفاوتش شناخته می‌شود. این نان سنتی با ترکیبی از آرد، کشمش، تخم‌مرغ و شیر تهیه می‌شود و برخی افراد برای طعمی شیرین‌تر، خرما را نیز به آن اضافه می‌کنند. نان شیرمال گرگانی بافتی نرم و طعمی خوشمزه دارد که در کنار یک فنجان چای تازه، لذت آن دوچندان می‌شود.
حلوای اوماج سوغات گرگان؛ دسری سنتی
حلوای اوماج یکی از خوراکی‌های محبوب و سوغات گرگان است که در مراسم‌های مذهبی مانند ماه رمضان و محرم به‌عنوان نذری تهیه می‌شود. این حلوا در شهرهایی مانند تبریز، اردبیل و ارومیه نیز پخت می شود. ترکیبات اصلی حلوا اوماج شامل آرد، زردچوبه، شیر، روغن مایع، شکر، گلاب و آب است که در برخی دستورهای امروزی، زعفران نیز به آن اضافه می‌شود. عطر و طعم خاص حلوای اوماج، همراه با لطافت و شیرینی دلپذیرش، آن را به یکی از محبوب‌ترین سوغاتی‌های استان گلستان تبدیل کرده است.
سرغبیلی سوغات گرگان؛ شیرینی خاص گرگان
سرغبیلی یکی از متفاوت‌ترین سوغات شهر گرگان است که شاید بسیاری از افراد نام آن را نشنیده باشند. این شیرینی کوچک و خوشمزه از ترکیب مایه خمیر، آرد، شیر، شکر، پودر هل و پودر قند تهیه می‌شود و ظاهری شبیه به تخم‌مرغ کوچک دارد. تفاوت اصلی سرغبیلی خانگی و قنادی در روش پخت آن است؛ سرغبیلی‌های قنادی معمولاً در فر یا تنور پخته می‌شوند، درحالی‌که نوع خانگی آن را در روغن سرخ می‌کنند.
جز حلوا؛ بدون آرد!
جز حلوا، که با نام حلوای گردویی نیز شناخته می‌شود، یکی از خاص‌ترین سوغات گرگان است. این حلوا برخلاف حلواهای دیگر، بدون آرد و با مغز گردو و برنج نیم‌دانه تهیه می‌شود. رنگ قهوه‌ای تیره آن حاصل پخت طولانی روی شعله کم است که عطر دلپذیری در فضا پخش می کند. جز حلوا در مراسم‌های خاص مانند عید نوروز یا عزاداری‌ها پخته می‌شود و به دلیل داشتن ماندگاری بالا، گزینه‌ای عالی برای سوغاتی دادن است.
پشت زیک (حلوا کنجدی)؛ خوشمزه و مقوی
پشت زیک که در برخی مناطق به آن پشت دیگ نیز گفته می‌شود، یکی از سوغات خوشمزه و مقوی گرگان است. این شیرینی سنتی با ترکیبی از کنجد، مغز گردو، مغز پسته، عسل یا شیره و زعفران تهیه می‌شود. طعم شیرین آن، همراه با بافت برشته و نازک، تجربه‌ای دلچسب را برای دوستداران خوراکی‌های سنتی رقم می‌زند. پشت زیک سرشار از فسفر و پروتئین است و برای کودکان، انتخابی مقوی محسوب می‌شود.
سوغات و صنایع دستی استان گلستان؛ از جاجیم تا زیورآلات
سوغات گرگان فقط به خوراکی‌های خوشمزه محدود نمی‌شود، بلکه صنایع دستی این شهر با طرح‌ها و رنگ‌های خاص، می‌توانند بهترین یادگاری برای مسافران این شهر باشند.
جاجیم‌بافی؛ ترکیبی از مهارت و ذوق
جاجیم‌بافی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی و سوغات گرگان محسوب می‌شود که بیشتر در روستاهای اطراف این شهر رواج دارد. این هنر سنتی شباهت زیادی به گلیم دارد اما برخلاف آن، از 2 رویه قابل استفاده تشکیل شده است. جاجیم‌ها معمولاً از پشم یا کرک، در رنگ‌ها و طرح‌های متنوعی بافته می‌شوند. مردم محلی از جاجیم برای تهیه پشتی، سجاده، روانداز، رختخواب پیچ و حتی کیف‌های سنتی استفاده می‌کنند.
جوراب‌بافی؛ هنری ماندگار از نخ‌های رنگی
جوراب‌بافی یکی از صنایع دستی اصیل و سوغات گرگان به شمار می‌رود که به دلیل سرمای هوای این منطقه، از گذشته تا امروز مورد توجه مردم بوده است. این جوراب‌های دستبافت از پشم گوسفند تهیه شده و به دلیل جنس طبیعی خود، گرمای فوق‌العاده‌ای دارند. جوراب‌های سنتی گرگان در مدل‌های مختلفی از جمله جوراب چکمه‌ای، گردن بلند و گردن کوتاه بافته می‌شوند و هرکدام برای مصارف خاصی مناسب هستند.
ابریشم‌بافی؛ شکوه تار و پودهای لطیف
ابریشم‌بافی یکی از هنرهای اصیل و ارزشمند گرگان است. این هنر با تولید محصولاتی نظیر لباس، روسری، شال، دستمال و چادر، یکی از مهم‌ترین سوغات گرگان محسوب می‌شود. لباس‌های ابریشمی گرگان با وجود ظاهر ساده، از ارزش بالایی برخوردارند و بافت آن‌ها نیازمند مهارت زیادی است. لباس سنتی ترکمن‌ها، معروف به (کونیک)، نمونه‌ای از لباس‌های زیبای ابریشمی این منطقه است که معمولا در مراسم خاص پوشیده می‌شود.
قالی و قالیچه ترکمن؛ شاهکاری دست بافت
قالی و قالیچه ترکمن یکی از زیباترین و ارزشمندترین صنایع دستی استان گلستان و از محبوب‌ترین سوغات گرگان به شمار می‌رود. رنگ‌های مورد استفاده در این فرش‌ها (قرمز، زیتونی، سیاه و طوسی) از مواد گیاهی مانند پوست انار، برگ مو و پوست گردو استخراج می‌شوند که موجب دوام بالای آن‌ها می‌شود. نقوش قالیچه‌های ترکمن شامل طرح‌های هندسی و نمادهای فرهنگی این قوم هستند که هرکدام بیانگر داستانی از زندگی و اعتقادات مردم عشایر است. این قالیچه‌ها علاوه بر زیبایی، سبک و قابل‌حمل بوده و یادگاری ارزشمند از گرگان محسوب می‌شوند.
نمازلیق بافی؛ زیبایی در در سجاده‌های سنتی
نمازلیق یا جانماز ترکمنی، یکی از زیباترین صنایع دستی و سوغات گرگان است که توسط هنرمندان محلی بافته می‌شود. این سجاده‌های سنتی معمولا از جنس گلیم یا نمد تهیه شده و در ابعاد استاندارد ۸۰ در ۱۲۰ سانتی‌متر یا ۹۰ در ۱۳۰ سانتی‌متر تولید می‌شوند. نقوش به‌کاررفته در نمازلیق شامل طرح‌های نمادین مانند درخت توت، نقش جای پای شتر (ماری‌گل) و کعبه است که همگی دارای مفاهیم معنوی و فرهنگی عمیقی هستند.
روسری‌های ترکمنی؛ طرح‌های بی‌نظیر
روسری ترکمنی یکی از اصیل‌ترین صنایع دستی و سوغات استان گلستان گرگان بوده که نشانه‌ای از هویت و فرهنگ غنی مردم ترکمن‌صحرا و گرگان است. این روسری‌ها که در میان زنان ترکمن جایگاه ویژه‌ای دارند، به دلیل طرح‌های منحصربه‌فرد و رنگ‌های شاد خود، در بین گردشگران نیز بسیار محبوب هستند. گل‌های زیبای به‌کاررفته در این روسری‌ها، جلوه‌ای خاص به آن‌ها بخشیده و هنر ظریف بافندگان محلی را به نمایش می‌گذارد. روسری‌های ترکمنی معمولا از پنبه و ابریشم بافته می‌شوند که علاوه بر لطافت، دوام بالایی دارند. حاشیه‌های این روسری‌ها که به آن «پورچیک» گفته می‌شود، از ویژگی‌های خاص آن‌ها به شمار می‌رود. استفاده از رنگ‌های سرزنده‌ای همچون قرمز، آبی و زرد، این روسری‌ها را به گزینه‌ای زیبا و جذاب برای سوغات تبدیل کرده است.
زیور آالات؛ هنر اصلیل مردم گرگان
زیورآلات سنتی ترکمنی از دیگر سوغاتی گرگان هستند که زیبایی و اصالت را در کنار هم دارند. این زیورآلات که اغلب از نقره و گاهی از طلا ساخته می‌شوند، با سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی همچون عقیق، فیروزه و یاقوت تزیین شده و به هنر نقره‌کاری نیز شهرت دارند. طراحی آن‌ها برگرفته از طبیعت و باورهای مردم ترکمن است و به لباس‌های سنتی آن‌ها جلوه‌ای خاص می‌بخشد. زیورآلات ترکمنی شامل گردنبندهای سینه‌ریز، گوشواره‌های آویز، سربندها، پیشانی‌بندهای ظریف، جواهرات مخصوص مو، بازوبند، النگو، انگشتر و کمربندهای زیبا است که علاوه بر جنبه زینتی، نشان‌دهنده جایگاه اجتماعی و سن بانوان ترکمن نیز بوده‌اند.
سوغات گرگان از کجا بخریم؟
اگر قصد خرید سوغات گرگان را دارید، انتخاب‌های متنوعی پیش روی شماست. از بازارهای قدیمی و سنتی گرفته تا مراکز خرید مدرن، همه جا می‌توانید شیرینی‌های خوشمزه و صنایع دستی بی‌نظیر گرگان را پیدا کنید. در ادامه 10 مورد از بهترین مغازه سوغات گرگان را به شما معرفی می‌کنیم.
فروشگاه سوغات گرگان | سوغات گرگان | ساعت کاری | آدرس |
بازار نعلبندان | صنایع‌دستی، شیرینی‌های محلی، محصولات کشاورزی | ۹:۰۰ تا ۲۱:۰۰ | بافت تاریخی گرگان سه راه میر کریم و میدان قیصریه |
چهارشنبه بازار گرگان | محصولات کشاورزی، صنایع‌دستی، لباس‌های محلی | فقط چهارشنبه‌ها ۷:۰۰ تا ۱۴:۰۰ | بلوار غدیر |
بازار هفتگی آق‌قلا | صنایع‌دستی ترکمن، زیورآلات، فرش و قالیچه ترکمنی | دوشنبه‌ها ۸:۰۰ تا ۱۵:۰۰ | شهرستان آق‌قلا |
بازار هفتگی بندر ترکمن | زیورآلات ترکمن، پارچه‌های سنتی، محصولات محلی | یکشنبه‌ها ۸:۰۰ تا ۱۵:۰۰ | بندر ترکمن |
سوغات گرگان جان و دل | شیرینی‌های سنتی گرگان (نان پادرازی، نان خرمایی و...) | ۸:۰۰ تا ۲۲:۰۰ | خیابان امام خمینی گرگان |
سوغات گرگان عطایی | قطاب، نان زنجبیلی، سرغبیلی و دیگر شیرینی‌های سنتی | ۹:۰۰ تا ۲۳:۰۰ | خیابان ملل گرگان |
خانه امیر لطفی | صنایع‌دستی، جاجیم، گلیم، سفال و روسری ترکمنی | ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰ | موزه صنایع‌دستی گرگان |
مرکز خرید سیلوانا | پوشاک، کیف و کفش، سوغات عمومی | ۱۰:۰۰ تا ۲۲:۰۰ | بلوار ناهارخوران |
مرکز خرید مرسل | پوشاک، محصولات محلی، شیرینی‌های سنتی | ۹:۰۰ تا ۲۲:۰۰ | خیابان ولیعصر گرگان |
مرکز خرید وارکانا | انواع محصولات، کافی‌شاپ، پارک تفریحی | ۱۰:۰۰ تا ۲۳:۰۰ | بلوار صیاد شیرازی گرگان |
سوغات گرگان؛ هدیه‌ای به‌یاد ماندنی از شمال ایران
در این مقاله بهترین سوغات‌های گرگان را معرفی کرده‌ایم تا هنگام سفر به این شهر، یادگاری‌های خوشمزه و ارزشمندی را برای عزیزانتان همراه ببرید. گرگان با ترکیبی از سوغات خوراکی و صنایع‌دستی، مقصدی جذاب برای گردشگران است. از شیرینی‌های لذیذ مانند نان خرمایی، جز حلوا و سرغبیلی گرفته تا صنایع‌دستی ارزشمندی همچون جاجیم‌بافی، قالی ترکمن و زیورآلات سنتی، هرکدام جلوه‌ای از فرهنگ این شهر را نشان می‌دهند و بازارهای محلی مانند نعلبندان و چهارشنبه‌بازار، بهترین مکان‌ها برای خرید این محصولات هستند.
