در آذربایجان شرقی، از کلیبر تا رود ارس، طبیعت بکری را پیدا خواهید کرد که هیچ مرزی نمی‌توان برایش متصور شد؛ این طبیعت ترکیبی از کوهستان‌ها و جنگل است، که بخش جنگلی آن، منطقه حفاظت شده محسوب میشود. جنگل ارسباران را باید از مهمترین مناطق طبیعتی ایران دانست که هم از نظر طبیعی و هم از نظر سیاسی و تاریخی اهمیت زیادی دارد. در ادامه این مقاله از لحظه آخر قصد داریم تا به سوال جنگل ارسباران تبریز کجاست پاسخ دهیم و جاهای دیدنی آن را به شما معرفی کنیم.
طبیعتی بکر؛ جنگل ارسباران کجاست؟
جنگل ارسباران قره‌داغ یا قاراداغ (به زبان آذری)، در یک منطقه کوهستانی در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این منطقه شامل شهرستان‌های اهر، کلیبر، هوراند، آبش احمد، خدا آفرین، اصلاندوز، ورزقان و هریس میشود و به‌طورکلی حدود 16 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. این منطقه از شرق با شهرستان پارس آباد و از جنوب با شهرستان‌های سراب، بستان‌آباد و تبریز همسایه است. جنگل ارسباران آذربایجان شرقی به دلیل نزدیکی به منطقه قفقاز از نظر اقلیمی بسیار شبیه به طبیعت این منطقه است. در ادامه می‌توانید جنگل های ارسباران را روی نقشه مشاهده کنید.
- ادرس جنگل ارسباران تبریز: استان آذربایجان شرقی، 46 کیلومتری کلیبر
سفر به بهشت گمشده؛ چگونه خود را به جنگل ارسباران برسانیم؟
برای رسیدن به جنگل ارسباران، دو مسیر اصلی پیش روی شماست: مسیر اردبیل و مسیر آذربایجان شرقی. که باتوجه‌به مبدأ حرکت و شرایط خودتان، می‌توانید هر کدام را انتخاب کنید. اگر بخواهید مسیر شمال ارسباران را طی کنید، باید وارد جاده مرزی جلفا به پارس‌آباد شوید و در صورتی که بخواهید مسیر شرقی را طی نمایید، باید خود را به جاده کلیبر - عاشقلو برسانید. البته باید این نکته را بدانید که مسیر اصلی جاده ارسباران، یک مسیر اتوبوس یا تاکسی خور نیست و بیشتر باید آن را برای کوهپیمایی و کمپینگ مناسب دانست. اگر فرصت زیادی برای بازدید از همه جای ارسباران ندارید، توصیه میشود جاده عاشقلو به کلیبر را انتخاب کنید تا بتوانید جالب‌ترین بخش‌های جنگل‌های ارسباران را از نزدیک ببینید. همچنین اگر سفر هوایی یا ریلی انتخاب شما برای بازدید از این جاذبه است باید برای قطار یا هواپیما بلیط شهر تبریز را تهیه کنید و سپس از آنجا با کرایه خودرو به جنگل برسید.
آشنایی با جاهای دیدنی جنگل ارسباران؛ از قلعه تاریخی تا دره‌های سرسبز
از قلعه‌های تاریخی گرفته تا دره‌های سرسبز و آبشارهای خروشان، در دل جنگل ارسباران ورزقان، جاذبه‌های متعددی وجود دارد که هر کدام به نوبه خود، داستانی از زیبایی و تاریخ را روایت می‌کنند.
قلعه بابک خرمدین؛ یادگاری از دوران اشکانی و ساسانی
قلعه بابک یک اثر باستانی با ساختما‌ن‌های رازآلود و طبیعتی شگفت‌انگیز است که در جنگل های ارساباران قرار دارد. این دژ، محل زندگی و مبارزه‌ی سرداری به نام بابک خرمدین بوده که به مدت 20 سال در این قلعه با خلفای عباسی مبارزه کرده و مهاجمان عرب را در کوه‌های اطراف به عقب‌نشینی مجبور کرد. قلعه بابک در ارتفاع ۲۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد، اما اگر قصد بالا رفتن از آن را دارید نگران این ارتفاع نباشید؛ چراکه طی کردن بخشی از مسیر با ماشین امکان‌پذیر است و بقیه راه نیز با پلکانی سیمانی پوشیده شده تا برای همه قابل استفاده باشد. معماری قلعه بابک بی‌نظیر است و در ذهن گردشگران این سوال را به وجود می‌آورد که چگونه این همه مصالح امروزی را در آن زمان برای ساخت قلعه بالا برده‌اند؟
مجتمع تفریحی و آب‌درمانی متاللی؛ بزرگترین مجتمع آب درمانی کشور
مجموعه آب‌درمانی متالی که آن را با نام مجموعه آب‌درمانی متعلق نیز می‌شناسند، با 12870 متر مربع وسعت، یکی از بزرگترین مجتمع‌های آب‌درمانی کشور به شمار می‌آید که در جنگل ارسباران آذربایجان شرقی قرار دارد. استفاده از آب‌گرم این مجموعه برای درمان بیماری‌های پوستی، مفصلی، روماتیسمی و عضلانی، سنگ کلیه و ناراحتی‌های معده توصیه میشود.
ییلاقات ارسباران؛ مناظری چشم‌نواز
در قسمت‌هایی از جنگل های ارسباران ورزقان، ییلاق‌های متعددی وجود دارند که علاوه‌بر مناظر زیبا و چشم‌نواز، بستری مناسب برای آشنایی با فرهنگ مردم عشایر را ایجاد کرده است. این ییلاق‌ها به دلیل داشتن ارتفاع زیاد، در گرم‌ترین روزهای سال هم هوای بسیار خنکی دارند و برای شب ماندن در این مکان‌ها باید پتو و لباس‌های گرم داشته باشید. ییلاق ایل بسطاملو( یکی از این ییلاقات به حساب می‌آید که در حد فاصل مراتع روستاهای شجاع‌آباد و قلعه بابک قرار دارد.) همچنین از دیگر ییلاقات می‌توان به کوه‌های روستای علی‌آباد یا کلیبر، چپرلی و آقداش اشاره کرد که بسیار تماشایی و زیبا هستند.
دره و پارک جنگلی مکیدی؛ کشف گیاهان دارویی
پس از اینکه از قلعه بابک بازدید کردید، می‌توانید از جاده‌ای که قلعه در آن قرار دارد، به سمت قلعه دره سی بروید و این مسیر را تا جنگل مکیدی ادامه دهید. این جنگل که در روستایی به همین نام واقع شده، بسیار بکر و زیباست و به همین دلیل به یک تفریحگاه مهم در منطقه آذربایجان تبدیل شده است. اگر علاقه‌مند به پیدا کردن گیاهان دارویی هستید، حتماً باید از این جاذبه دیدن کنید؛ چراکه در این پارک جنگلی انواع گیاهان دارویی همچون بابونه، شیرین بیان و آویشن را پیدا می‌شوند.
آرامگاه مادر تیمور لنگ؛ قدرتمندترین امپراتور تاریخ
آرامگاه مادر تیمور لنگ، یکی از جاذبه‌های کمتر شناخته شده و بسیار مهم جنگل های ارسباران تبریز است. این آرامگاه در روستای خواجه نصیرالدین طوسی واقع شده و به گفته برخی مورخان، محل دفن بی‌بی صفا، مادر تیمور لنگ است. تیمور لنگ یکی از قدرتمندترین امپراتورهای تاریخ بوده و طبیعی است که هر چیزی که به او مرتبط باشد، توجه بسیاری را به خود جلب کند. هرچند تاکنون مستندات تاریخی دقیقی مبنی بر اینکه این آرامگاه متعلق به مادر تیمور لنگ است، پیدا نشده!
منطقه حفاظت شده آینالو؛ محل زندگی گوزن‌های بومی
آینالو یکی از مناطق حفاظت شده ارسباران است که در روستایی به همین نام قرار دارد. یک عمارت قدیمی در این منطقه وجود دارد که اهالی می‌گویند نام آینالو را به دلیل سقف فلزی این عمارت که مانند یک آینه عمل می‌کند، برای منطقه انتخاب کرده‌اند. آینالو را باید محل تکثیر گوزن‌های بومی نیز دانست که این مسئله جذابیت منطقه را چندین برابر کرده است. همچنین در منطقه حفاظت شده آینالو یک کلیسای قدیمی هم وجود دارد که می‌توانید در طول سفرتان از آن نیز دیدن کنید. برای بازدید از این کلیسا هیچ جاده ماشین رویی وجود ندارد و تنها راه رسیدن به آن پیاده‌روی است.
بهترین زمان سفر به ارسباران؛ حتماً لباس گرم بپوشید!
به‌طور کلی آب و هوای جنگل ارسباران در اکثر مواقع بسیار سرد می‌باشد. بهترین زمان سفر به جنگل های ارسباران، اواسط بهار تا اواخر تابستان است. به دلیل قرار گرفتن این جنگل در ارتفاعات، نگران گرمای هوا نباشید و از هوای خنک و سالم لذت ببرید. در ادامه می‌توانید عکسهای جنگل ارسباران را مشاهده کنید.
گونه‌های گیاهی و جانوری ارسباران؛ زیستگاهی همانند بهشت
جنگل ارسباران ورزقان دارای پوشش گیاهی متنوعی از جمله درختان بلوط، فندق، ممرز، گردو، زبان گنجشک، گیلاس وحشی، آلوچه و انواع درختچه‌ها و گیاهان علفی است. برخی از گونه‌های گیاهی این منطقه، بومی و منحصر به‌فرد هستند و در هیچ جای دیگری یافت نمی‌شوند. همچنین این منطقه به عنوان یکی از مهمترین زیستگاه‌های حیات وحش ایران شناخته میشود و از گونه‌های نادری از جمله خروس سیاه، بز کوهی، قره قشلاق و خرس قهوه‌ای، دراج، گراز و … میزبانی می‌کند.
اقامت در جنگل ارسباران؛ لذت ماندن در طبیعتی بکر
کمپینگ یکی از بهترین راه‌های اقامت در جنگل ارسباران است؛ گرچه توصیه میشود که برای کمپینگ، عضویت در گروه‌های حرفه‌ای طبیعت‌گردی را مدنظر قرار دهید. علاوه‌بر این، در شهر‌ها و روستاهای مختلف منطقه ارسباران هتل‌های گوناگونی وجود دارد که گردشگران برای اقامت می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. هتل پارادایس، هتل آپارتمان آنزا و اقامتگاه بوم‌گردی گلوسنگ از جمله برترین اقامتگاه‌های شهر کلیبر در نزدیکی ارسباران هستند.
در نهایت تجربه‌ای بی‌نظیر و فراموش نشدنی با بازدید از جنگل‌های ارسباران
جنگل ارسباران تبریز با قرار داشتن در ارتفاعات و طبیعت بکر، آب و هوای مطبوع و جاذبه‌های متنوع، مقصدی جذاب برای تمام مسافران است. این منطقه که یکی از زیباترین جنگل‌های ایران به حساب می‌آید را از این جهت باید در لیست بازدیدهای خود قرار دهید که هم با تاریخ آذربایجان و تبریز آشنا شوید، هم نادرترین گونه‌های گیاهی و جانوری را از نزدیک ببینید و هم از طبیعت بکر اطراف ارس لذت ببرید. البته فراموش نکنید که در فصل و زمان مناسب به این منطقه بروید تا نهایت استفاده از طبیعت و آرامش ارسباران را تجربه کنید.
