معنی دقیق نام ورزقان مشخص نیست، اما برخی معتقدند که از کلمه "ورز" به معنای "مبارزه" یا "جنگ" گرفته شده است. شهرستان ورزقان بیشتر از هر چیز به مردم خون‌گرم خود شهرت دارد. اما جاذبه‌های طبیعی و تاریخی آن نیز، مانند مناطقی مانند کلیر به شهرت زیادی دست پیدا کرده است. به همین دلیل هم سالانه برخی از مسافران، قصد سفر به این شهر را دارند. اما قبل از سفر به این شهر باید بدانید که شهرستان ورزقان کجاست؟
شهرستان ورزقان در کدام استان قرار دارد؟
ورزقان یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی با وسعت 2368 کیلومتری است که در میان جنگل‌های ارسباران، 40 کیلومتری غرب اهر و 78 کیلومتری شمال تبریز قرار دارد. همچنین این شهرستان در جنوب کلیر نیز قرار گرفته است. طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان ورزقان روی نقشه به دو بخش مرکزی و خارونا تقسیم شد. این دو بخش دارای 7 دهستان و دو نقطه‌ی شهری هستند. دلیل وسعت نسبتا زیاد این شهرستان تازه شناخته شده، وجود چندین روستای بزرگ و کوچک در آن است.
بیش از 150 روستا در شهرستانی با طبیعت ناب
ورزقان چند روستا دارد؟ در پاسخ به این سوال بایستی بگوییم که این شهرستان دارای 164 روستا است. برخی از معروف‌ترین روستاهای آن عبارت‌اند از:
- آغبلاغ: این روستا در بخش مرکزی شهرستان ورزقان واقع شده است و به دلیل آب و هوای خنک و کوهستانی، محلی تفرجگاهی است.
- آتان: این روستا در بخش خاروانا شهرستان ورزقان واقع شده است و به دلیل بافت تاریخی و معماری سنتی، جذابیت خاصی دارد.
- اندریان: این روستا در بخش مرکزی شهرستان ورزقان واقع شده است و به دلیل وجود چشمه‌های آب معدنی و شالیزارها، معروف است.
- خاروانا: این روستا در بخش خاروانا شهرستان ورزقان واقع شده است و مرکز این بخش است.
- دیزمار: این روستا در بخش خاروانا شهرستان ورزقان واقع شده است و به دلیل قدمت تاریخی و وجود قلعه‌های قدیمی، از اهمیت زیادی برخوردار است.
علاوه بر این روستاها، روستاهای دیگری نیز در شهرستان ورزقان وجود دارند که هر کدام جاذبه‌های خاص خود را دارند.
آب‌وهوای ورزقان؛ در این ماه‌ها به این شهرستان نروید!
شهرستان ورزقان به دلیل موقعیت کوهستانی خود، از آب و هوایی کوهستانی، سرد و خشک برخوردار است. زمستان‌های این منطقه طولانی و سرد و تابستان‌ها کوتاه و خنک هستند. میانگین دمای سالانه در ورزقان حدود 10 درجه سانتی‌گراد بوده و بارش سالانه به طور متوسط 300 میلی‌متر است که بیشتر به صورت باران و برف در فصل‌های بهار و پاییز به زمین می‌نشیند. در ارتفاعات بالاتر، هوا سردتر و مرطوب‌تر می‌شود و یخبندان در طول سال پدیده ای رایج به شمار می‌رود. ناگفته نماند که به دلیل ماهیت کوهستانی، تنوع آب و هوایی در نقاط مختلف ورزقان مشهود است؛ به طوری که دره‌ها و دامنه‌های کوه‌ها به طور معمول گرم‌تر و خشک‌تر از قله‌ها هستند.
بهترین زمان سفر به ورزقان در فصل بهار و تابستان است که هوا خنک و دلپذیر است. باتوجه‌به آب و هوای ورزقان، نباید در فصل سرد سال مانند زمستان به این شهر سفر کنید.
ورزقان با قدمتی حدودا 900 ساله در آذربایجان شرقی
شهرستان ورزقان که در حال حاضر به عنوان یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی شناخته می‌شود، از دیرباز مهد تمدن‌ها و فرهنگ‌های مختلف بوده است. قدمت تاریخی این منطقه به دوران پیش از اسلام می‌رسد و آثار باستانی متعددی از آن دوره در نقاط مختلف شهرستان کشف شده است.
در طول دوران اسلامی، ورزقان جزئی از آران و آذربایجان بود و در دوره‌های مختلف تحت حاکمیت سلسله‌های مختلف از جمله سلجوقیان، ایلخانیان، صفویان و قاجاریان قرار داشت. مردم ورزقان در طول تاریخ از قومیت‌ها و اقوام مختلف بوده‌اند، اما اکثریت قریب به اتفاق آنها ترک آذربایجانی هستند. شغل اصلی مردم ورزقان کشاورزی و دامپروری است و از جمله محصولات کشاورزی مهم این منطقه می‌توان به گندم، جو، سیب، انگور و گردو اشاره کرد. ورزقان در طول جنگ ایران و عراق به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، مورد حمله هوایی رژیم بعث عراق قرار گرفت و خسارات زیادی به آن وارد شد. با وجود این، مردم ورزقان با مقاومت و ایثار خود در برابر دشمن ایستادگی کردند.
مروری برجذاب‌ترین جاذبه‌های ورزقان؛ از تاریخ تا طبیعت
شهرستان ورزقان در استان آذربایجان شرقی، با داشتن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان، به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در ایران تبدیل شده است. طبیعت بکر و کوهستانی این شهرستان، شامل قله‌های مرتفع، دره‌های عمیق، رودخانه‌های خروشان و چشمه‌های آب معدنی، منظره‌ای چشم‌نواز را به وجود آورده است. از جمله جاذبه‌های طبیعی ورزقان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کوه سهند: بلندترین قله استان آذربایجان شرقی که در تمام فصول سال پوشیده از برف است.
- رودخانه آراز: پر آب‌ترین رودخانه ایران که از مرز ایران و جمهوری آذربایجان عبور می‌کند.
- منطقه حفاظت شده ارسباران: به دلیل تنوع زیستی بالا، از جمله مهم‌ترین مناطق حفاظت شده ایران است.
- آبگرم قلعه کندی: به دلیل خواص درمانی، مورد استقبال گردشگران زیادی قرار می‌گیرد.
علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، ورزقان دارای تاریخ و فرهنگ غنی نیز می‌باشد. این شهرستان در طول تاریخ محل زندگی اقوام مختلفی بوده و آثار باستانی متعددی از دوران‌های مختلف در آن به جا مانده است. از جمله آثار باستانی ورزقان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قلعه کندی: در دوران ساسانیان ساخته شده و یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی شهرستان ورزقان است.
- مقبره امامزاده سید ابراهیم: در روستای آغبلاغ واقع شده و مورد احترام مردم محلی است.
- مسجد جامع ورزقان: این مسجد در دوران صفویه ساخته شده و یکی از زیباترین مساجد شهرستان ورزقان است.
جنگل‌های نزدیک به ورزقان؛ تجربه تفریح در طبیعت
در نزدیکی شهرستان ورزقان، جنگل‌های متعددی وجود دارد که هر کدام زیبایی و ویژگی‌های خاص خود را دارند. اما مهم‌ترین جنگل ورزقان کجاست؟
از جمله معروف‌ترین این جنگل‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جنگل ارسباران: این جنگل بزرگترین جنگل کوهستانی ایران است و در شمال استان آذربایجان شرقی واقع شده است. جنگل ارسباران به دلیل تنوع زیستی بالا، از جمله مهم‌ترین مناطق حفاظت شده ایران به شمار می‌رود. در این جنگل گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری از جمله درختان بلوط، راش، ممرز، فندق، پلنگ، خرس قهوه‌ای، گرگ و روباه زندگی می‌کنند.
- جنگل‌های سهند: این جنگل‌ها در دامنه‌های کوه سهند واقع شده‌اند و از جمله زیباترین جنگل‌های ایران هستند. در این جنگل‌ها درختان مختلفی از جمله بلوط، ارغوان، توسکا و افرا وجود دارد. همچنین در جنگل‌های سهند چشمه‌ها و آبشارهای متعددی نیز به چشم می‌خورد.
- جنگل‌های کندوان: این جنگل‌ها در روستای کندوان واقع شده‌اند و به دلیل خانه‌های کندویی شکل خود مشهور هستند. خانه‌های کندوان در دل صخره‌ها تراشیده شده‌اند و قدمت آنها به دوران قبل از اسلام می‌رسد. در اطراف روستای کندوان جنگل‌های سرسبزی وجود دارد که محل زندگی گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است.
چند نفر در شهرستان ورزقان زندگی می‌کنند؟
در دهه چهل ورزقان قصبه‌ای (آبادی بزرگ) بود که حدود 1395 نفر در آن زندگی می‌کردند. اما طبق آخرین آمارگیری در سال 1390 این شهر با 6140 نفر جمعیت، ششمین شهر شلوغ آذربایجان شرقی محسوب می‌شد.
