ازبکستان به عنوان یکی از کشورهای زیبای آسیای مرکزی میتواند به مقصدی بسیاری جذاب و دوست داشتنی برای سفر آخر هفته شما تبدیل شود. راهنمای سفر به ازبکستان میتواند یک مطلب مفید و جامع برای کسانی باشد که قصد سفر به این کشور را دارند. ازبکستان در گذشته به عنوان قسمتی از جاده ابریشم شناخته میشد، با وجود اینکه امروزه دیگر سفر در طول جاده ابریشم به اندازه گذشته خاص و هیجانانگیز نیست! اما همچنان سفر به ازبکستان میتواند جذابیت خودش را داشته باشد.
معرفی ازبکستان
کشور ازبکستان از جمله کشورهای آسیای مرکزی است. این کشور با افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان و قزاقستان هم مرز هستند. ازبکستان از هیچ مسیری به دریا متصل نمیشود و هیچ یک از رودهای این کشور به دریا نمیریزند. پایتخت ازبکستان تاشکند است، از دیگر شهرهای معروف این کشور میتوان سمرقند، بخارا، خیوه و ترمذ اشاره کرد. جمعیت این کشور طبق آخرین سرشماری صورت گرفته نزدیک به 33 میلیون نفر برآورد شده است. از آن جایی ازبکستان در گذشته بخشی از خاک ایران بوده است عدهای از مردم در سمرقند و بخارا همچنان به زبان فارسی صحبت میکنند. تاریخ غنی این کشور و آبادانی و شکوه به جا مانده از رونق زمان جاده ابریشم همچنان در این کشور قابل مشاهده است.
بارندگی در ازبکستان در سطح کمی اتفاق میافتد و این کشور آب و هوای قارهای دارد یعنی زمستانها بسیار سرد و تابستانها معتدل است. مردم ازبکستان بسیار دوست داشتنی، خونگرم و مهماننواز هستند. توصیه میشود در طول سفر خود از جوانان و بومیان ازبکستان به عنوان راهنمای خود کمک بگیرید زیرا آنها بسیار علاقمند هستند به مسافران درباره شهر و دیار خود راهنمایی بدهند.
بهترین زمان برای بازدید از ازبکستان
اگر بخواهیم زمان مناسب برای سفر با تور به ازبکستان را از نظر آب و هوایی بررسی کنیم بهار و پاییز بهترین زمان است. دمای هوای ازبکستان در فصل بهار و پاییز کاملا معتدل بوده و خبری از سرمای شدید و گرمای طاقت فرسا نیست. بارش باران در این فصلها در کمترین میزان خود قرار دارد. جاذبههای طبیعی ازبکستان در فصل بهار و پاییز در زیباترین حالت خود دیده میشوند به همین دلیل این مکانهای گردشگری ازبکستان در فصلها به عنوان شلوغترین روزهای سال شناخته میشود.
اگر قصد دارید مناسبترین زمان برای سفر به ازبکستان از نظر هزینهای را انتخاب کنید بدون شک تابستان است. چرا که تابستانها به علت گرمای بیش از حد هوا، کمتر کسی قصد سفر به ازبکستان را میکند. هزینه بلیط، هتلها و اقامتگاهها در این فصل در کمترین حالت خود قرار دارند. سفر در فصل تابستان تنها به کسانی توصیه میشود که با گرمای هوا مشکلی ندارند و میتواند گرمای خورشید را تحمل کند.
البته فصل زمستان هم در ازبکستان با جذابیتهای خاص خودش همراه است. جذابیتهایی مانند ورزشهای زمستانی که با صرف هزینهای بسیار کم میتوانید از آنها استفاده و دیدن کنید. کمهزینه بودن ورزشهای زمستانی در ازبکستان باعث شده تا این ورزشها علاقمندان زیادی را به خصوص در میان جوانان ایرانی به خود جذب کنند. سرمای هوا در فصل زمستان میتواند بسیار اذیت کننده باشد به همین دلیل بهتر است لباس گرم مناسب و کافی همراه داشته باشید.
تاریخچه کشور ازبکستان
تاریخ ازبکستان همواره پر از فراز و نشیبهای گوناگون بوده است. این کشور در سده دهم میلادی بخشی از قلمرو بزرگ سامانی بود، اما بعد از آن حکومتهای دیگر در این سرزمین به قدرت رسیدند. بعد از سلسله سامانیان به ترتیب سلسلههای غزنوی، سلجوقی، خوارزمشاهی، مغول، تیموری و شیبانیان در این منطقه حکومت کردند. این تحولات در کشور ازبکستان به نحوی ادامه یافت که در زمان صفویه ازبکان تبدیل به یکی از بزرگترین دشمنان ایران شدند.
سرانجام در قرن نوزدهم میلادی غرب و شمال ازبکستان تحت سلطه خانات خوارزم، و جنوب ازبکستان زیر نظر خانات بخارا قرار گرفت. خانات خارزم و بخارا در سال 1866 تحت سلطه روسیه درآمدند. انقلاب اکتبر سال 1924 باعث تشکیل جمهوری ازبکستان به عنوان زیر مجموعهای از اتحاد جماهیر شوروی شد. عاقبت با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 ازبکستان تبدیل به یک کشور مستقل شد.
جاهای دیدنی ازبکستان
ازبکستان یک کشور چهار فصل با جاذبههای دیدنی طبیعی و تاریخی بیشمار است. چهار بنا در ازبکستان هستند که در لیست سازمان میراث جهانی یونسکو قرار دارند، نزدیک به سی مکان دیگر نیز در این کشور وجود دارند که در انتظار ثبت در این سازمان هستند. به همین علت است که از ازبکستان به عنوان کشوری زیبا با معماری بینظیر و بازارهای دیدنی یاد میکنیم. در ادامه به معرفی برخی از زیباترین جاهای دیدنی ازبکستان میپردازیم.
مناره کالیان
مناره کالیان نماد اصلی شهر بخارا است و زمانی این مناره بلندترین مناره در آسیای میانه شناخته میشد. این مناره در قرن دوازدهم میلادی و توسط خاندان آل افراسیاب ساخته شده؛ مناره کالیان ابتدا برای گفتن اذان مورد استفاده قرار میگرفت که در روز پنج بار در آن اذان گفته میشد. بعد ها کاربری آن تغییر کرد و به عنوان یک فانوس برای نشان دادن مسیر بخارا به کاروانیان استفاده شد. زمانی که چنگیزخان مغول به بخارا حمله کرد با وجود اینکه تمام اطراف برج را ویران کرده بود چنان تحت تاثیر زیبایی این برج قرار گرفت که به سربازانش اجازه تخریب آن را نداد.
داخل مناره کالیان یک پلکان مارپیچی آجری قرار دارد که به دور یک ستون میچرخد. پایه و دیوارههای برج توسط آجرهایی به شکل میلهای یا مورب تزئین شده، در این برج شما میتوانید کتیبههای که با لعاب آبی بر آنها نوشته شده است ببینید. مناره کالیان را عدهای به عنوان مناره مرگ میشناسند زیرا سالیان سال از این مناره برای اعدام جنایتکاران استفاده میکردند و آنها را از بالای برج به پایین پرتاب میکردند.
ارگ بخارا
ارگ بخارا که در مرکز شهر بخارا بنا شده است یکی از دیدنیترین جاذبههای بخارا بشمار میرود. این ارگ تا قبل از سقوطش در سال 1920 به عنوان قلعه استفاده میشد. در افسانهها آمده این قلعه به دست سیاوش برای همسرش که دختر افراسیاب بود بر محیطی محصور در پوست یک گاو ساخته شده است. ارگ طرحی ذوذنقه دارد و ورودی آن با دو ستون خشتی زیبا تزئین شده است. ارگ بخارا مساحتی حدود 3.9 هکتار را در بر گرفته است و داخل آن بناهای دیدنی زیادی نظیر چهل دختر وجود دارد.
مسجد بیبی خانم سمرقند
این بنا در حدود 600 سال پیش توسط تیمور گورکانی برای یادبود همسرش بیبی خانم بنا شده است. مسجد بیبی خانم که به عنوان سرای ملک خانم نیز شناخته میشود در غرب میدان ریگستان قرار دارد. این مسجد در زمان خودش یکی از بزرگترین مساجد جهان بوده است. تیمور بعد از لشکرکشی به هندوستان تصمیم به ساخت این بنا گرفت و ساختن آن را به معماران زبر دست ایرانی و هندی سپرد. ساخت مسجد بیبی خانم شش سال به طول انجامید و بعد از آن نیز تغییرات زیادی به دستور تیمور در آن صورت گرفت.
درب ورودی این مسجد که حدود سی و پنج متر ارتفاع دارد از دیدنیهای جذاب اين مسجد به شمار میرود. قلب مسجد بیبی با قرآن بزرگی از جنس مرمر تزئین شده است که بدون شک یکی از زیباترین چیزهایی است که در این سفر خواهید دید. گنبد مسجد بیبی نیز بیش از چهل متر ارتفاع دارد.
بازار سیاب
بازار سیاب که بازار مرکزی سمرقند شناخته میشود از جاذبههای دیدنی این شهر است. بازار سیاب از آن بازارهای شلوغ محلی است که در آن همه چیز پیدا میکنید. عطر ادویههای مختلف پیچیده در فضا از خصوصیات بارز آن است. بازار سیاب از خوراکیهای مختلف محلی نظیر نان و شیرینی گرفته تا انواع میوههای خشک شده را در خود جای داده است.
مقبره گور امیر
آرامگاه تیمور گورکانی شخصی که سلسله تیموریان را تاسیس کرد از دیگر جاذبههای ازبکستان است. تیمور یک شخص خشن بود که به کشت و کشتار و لشکرکشی علاقه زیادی داشت با این وجود اهالی ازبکستان به وی علاقه زیادی دارند. پس از مرگ تیمور در سال 807 میلادی مقبره او به دست معمار زبر دست ایرانی عبدالظریف محمد ابن محمود اصفهانی و به سبک آذری ساخته شد. این بنا با کاشیکاری های ظریف ایرانی و گنبد آبی رنگ خود به عنوان نماد شهر سمرقند شناخته میشود
مدرسه باراک خان
این بنا در قرن شانزدهم میلادی و به دستور نوروز احمد خان حاکم وقت تاشکند ساخته شد. دوران حکومت نوروز احمد خان به حدی برای مردم تاشکند سرشار از خیر و برکت بود که مردم نام این مدرسه را باراک خان گذاشتند. باراک خان در زبان ازبکی معنای خوش شانس بودن میدهد. این مدرسه در زمان خودش اداره معنوی برای آموزش مسلمان آسیای میانه شناخته میشد. کتابخانه این مدرسه پر از نسخ خطی تاریخی است. از جمله آثار موجود در این کتابخانه یک جلد قرآن خطی منسوب به عثمان خلیفه سنیها را میتوان نام برد. گفته میشود که عثمان در حالی کشته شده که در حال خواندن این قرآن بوده و قطرات خون هنوز در بین صفحات این قرآن که از جنس پوست گوزن است دیده میشود.
بازار چارسو
بازار چهارسو که در حقیقت چورسو بازار نام دارد را خیلیها بزرگترین و قدیمی ترین بازار آسیای میانه میدانند. ساخت بنای اولیه این بازار به قرن نهم هجری باز میگردد اما از زمان ساخت تا کنون همواره درحال تغییر بوده است. آخرین تغییرات در زمان شووری رخ داد که چندین فروشگاه زنجیرهای در آن احداث شدند. قطر گنبد میانی این بازار بیش از سیصد متر است و زیباترین قسمت آن بشمار میرود. این بازار مثل تمام بازارهای سر پوشیده آسیای میانی پر شده از رنگ و عطر ادویههای مختلف که حال آدم را خوب میکند. هر قسمت از این بازار به فروش محصولات خاصی اختصاص داده شده است که این هم از ویژگی بارز این نوع بازاریها است.
رصدخانه الغ بیگ
این رصد خانه زیبا و دیدنی توسط ستاره شناس مشهور الغ بیگ امیر تیموری ساخته شده است. الغ بیگ فرزند گوهرشاد آغا سازنده مسجد گوهرشاد در مشهد و پدرش نیز شاهرخ فرزند تیمور پادشاه ایرانی بود. این رصدخانه در زمان خودش یکی از بهترین رصدخانههای جهان اسلام و بزرگترین آنها در آسیای میانه بوده است. علاوه بر الغ بیگ ستارهشناسان مشهوری همچون قاضی زاده رومی، غیاثالدین جمشید کاشانی و علی قوشچی در این رصدخانه به تحقیق پرداختند.
باغ گیاه شناسی تاشکند
شاید خیلیها باغ گیاه شناسی تاشکند را با درخت آرزوهایش بشناسند. درختی که خیلی از زوجهای جوانی که جشن ازدواج خود را در این باغ برگذار میکنند برای رسیدن به رویاهای خود روبانی قرمز بر آن میبندند. در این باغ بیش از پنجاه هزار نوع گونه گیاهی وجود دارد. دانشجویان و دانشآموزان زیادی برای تحقیقی بر روی گیاهان به این باغ میآیند. خانوادهها هم ترجیح میدهند تعطیلات آخر هفته را در باغ گیاهشناسی بگذرانند.
لب حوض
حوض لیابی به میدانی گفته میشود که توسط فردی به نام دیوان بیگ در اطرف یک حوض در بخارا ساخته شده است. با وجود اینکه این میدان در سال 1620 میلادی ساخته شده اما همچنان بافت سنتی و قدیمی خود را حفظ کرده است. این مکان فضایی کاملا دنج و آرام دارد و سایه درختان توت تمام سطح حوض را پوشانده و شما میتوانید مردان مسن ازبک را دور تا دور آن ببینید. این افراد در سایه درختان مینشینند و همچنان که نوشیدنی میخورند شطرنج هم بازی میکنند.
بهترین غذاهای ازبکستان
حتما در سفر خود به ازبکستان زمانی را صرف چشیدن غذاهای اصیل این کشور کنید. در لیست مواد اولیه غذاهای این کشور مرغ و ماهی آخر از همه قرار دارند که این به معنای تفاوت بالای رژیم غذای آنها با ما ایرانیها است. غذاهای این کشور یادگاری بجا مانده از دل تاریخ پر فراز و نشیب آن است که از سبک زندگی و آداب و رسوم گذشتگان خبر میدهد.
سوپ لاجمان
این غذا از خوراکیهای پر طرفدار بین ازبکیها و گردشگران است. سوپ لاجمان با گوشت گوسفندی، رشته فرنگی و انواع سبزیجات مقوی طبخ میشود. این سوپ خوشمز به همراه برنج هم سرو میشود که طرفداران غذای پلویی میتوانند از آن میل کنند.
سوپ چوچوارا
این سوپ خوشمزه با شکم پرهایی که از قبل در آب و نمک خوابانده شدند درست میشود. شکم پرها را در نوعی شیر ترش به نام سوسما همراه با فلفل، پیاز، رب گوجه فرنگی و خامه میپزند تا این سوپ خوشمزه بدست آید.
سامسا
سامسا در واقع نام نوعی کیک مثلتی است که در تنور پخته میشود. سامسا را هم به شکل نان و هم شیرینی طبخ میکنند که در هر دو حالت بافت نرم و خوشمزهای دارد. معمولا داخل این خوراکی خوشمزه را با کدو پر میکنند که هر کس میتواند به سلیقه خودش داخل آن را با مواد دیگری هم پر کند.
سالاد آچیچوک
سالاد آچیچوک را میتوان به عنوان یک غذای گیاهخواری هم معرفی کرد. این سالاد خوشمزه که از دستور پخت سادهای هم برخوردار است یکی از پر طرفدارترین غذاهای ازبکستان است. تهیه این سالاد با استفاده از گوجه فرنگی ورقهای، پیاز و ادویه ترشی انجام میشود.
ناین
این غذای مقدس در بین ازبکها یک یادگاری از تاجر مشهور آنها است. تهیه این غذای ساده اما خوشمزه با رشته فرنگی فراوان، گوشت چرخ کرده و فلفل خرد شده انجام میشود. در طرز تهیه اصلی این غذا به شکل سنتی از گوشت اسب استفاده میشود که البته امروزه چندان مرسوم نیست.
تفریحات ازبکستان
از تفریحاتی که میتوانید در ازبکستان انجام دهید مترو گردی است. ایستگاههای مترو در ازبکستان از معماری ظریفی برخوردار هستند طاقهای سفید زیبا با لوسترهای بزرگ که دیدن آنها بسیار لذت بخش است. تمام شهرهای بخارا و تاشکند پر شده از دیوار نوشتههای زیبا که با گشت و کذلر در خیابان میتوانید از آنها لذت ببرید. خوردن نانهای محلی ازبکها هم خارج از لطف نیست مخصوصا در کنار پارکهای بزرگ که سایه درختان خنکی خاصی به آن بخشید است. دیدن جاذبههای تاریخی این کشور هم که دیگر نیازی به توضیح بیشتر ندارد.
حمل و نقل در ازبکستان
برای حمل و نقل در ازبکستان میتوانید از خطوط مترو در شهرهای بزرگ این شهر استفاده کنید. استفاده از مترو در کنار آسان بودن بسیار ارزان و بصرفه نیز هست. شما میتوانید برای حمل و نقل خود در ازبکستان اتومبیل نیز کرایه کنید که البته کرایه اتومبیل شرایط خاصی دارد. افرادی که زیر بیست و سه سال سن داشته باشند امکان کرایه اتومبیل را ندارند. سمت چپ بودن فرمان اتومبیلها و قوانین سرعت سختگیرانه ممکن است کمی برای شما کار را مشکل کند. برای افرادی که رانندگی در یک کشور غریبه برایشان سخت است امکان گرایه اتومبیل با راننده هم وجود دارد.
جمع بندی
سفر به ازبکستان میتواند یک تفریح به یاد ماندنی برای تمام اعضای خانواده باشد. سفر به این کشور را به نوعی میتواند سفر به قلب تاریخ کهن ایران زمین دانست زمانی که ازبکستان جزئی از امپراتوری بزرگ پارسی، اولین امپراتوری جهان بوده است. دیدن جاذبههای تاریخی و طبیعی ازبکها میتواند خاطرات بیادماندنی در تمام عمرتان را رقم بزند.