قطر یکی از کشورهای ثروتمند عربی در امتداد جزیره عربستان است که واحد پول آن ریال قطر می‌باشد. نماد واحد پول قطر QAR می‌باشد که از 100 درهم تشکیل شده است. این واحد پول که به صورت مخفف QR نیز شناخته می‌شود. تمام اسکناس‌ها و سکه‌های قطری توسط بانک مرکزی این کشور صادر می‌شود که هدف از این کار نظارت بر ارز کشور و ایجاد ثبات پولی می‌باشد.
ریال قطر چیست؟
ریال قطر در سال 1973 جایگزین واحد پول مشترک قطر و دبی شد. در این زمان قطر جداگانه ریال را به بازار عرضه کرد. ریال مخصوص قطر و دبی بنابر دلایلی در سال 1996 توسط دولت لازم الاجرا محسوب شد. در زمان استفاده از ارز قبلی که روپیه هند نام داشت، به دلیل کاهش ارزش پول هند، ضررهای زیادی به این کشور وارد شد. درهم (یکای پول کسری) که در کشور قطر استفاده شده است زیر واحد پول قطر می‌باشد.
تاریخچه ریال قطر
تا سال 1966 میلادی کشور قطر از روپیه به عنوان ارز خود استفاده می‌کرد. زمانی که هند در سال 1966 روپیه را فاقد ارزش اعلام کرد. قطر و دیگر کشورهایی که پول رسمی آن‌ها روپیه بود تصمیم گرفتند ارز خود را معرفی کنند. قبل از این اقدام، کشور قطر و دبی در مارس 1966، ریال قطر و دبی را شناساند. پیش از این اقدام کشور قطر به صورن موقت از ریال سعود به عنوان پول رسمی خود استفاده می‌کرد. ریال سعود مقابل روپیه 1.065 ارزش داشت. پس از پیوستن دبی به امارات متحده عربی، قطر در 19 می 1973 میلادی ریال قطر را از ریال دبی جدا و به این ترتیب پول قطر متولد شد. در پی استقلال مالی، قطر ریال خود را به ارزهای موجود در جهان معرفی کرد. امروزه ریال این کشور به علت جریانات دیپلماتیک قیمت ثابت را تجربه می‌کند به گونه‌‌ای که بعضی از کشورها حتی از مبادله این ارز امتناع می‌ورزند. در حال حاضر ریال قطر یکی از ارزهای ثابت جهانی وابسته به دلار می‌باشد.
سکه های ریال قطر
در سال 1966 میلادی سکه‌هایی با ارزش 1، 5، 10، 25، 50 درهم معرفی شدند، که در سال 1973 سری جدید از سکه‌ها در اندازه‌ها و ارزش‌های شبیه به سکه‌های قبلی اما با نام قطر ضرب شد. تفاوت بارز در میان سکه‌های جدید و قدیم به نام قطر مرتبط بوده و در واقع نام دبی از سکه‌ها حذف و سکه مستقل ریال در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گرفت.
اسکناس قطر
در 18 سپتامبر 1966 میلادی هیئت ارزی قطر و دبی اسکناس‌های 1، 5، 10، 25، 50، 100 ریالی را معرفی کردند. در مه 1973 این اسکناس‌ها، با اسکناس آژانس پولی قطر 1، 5، 10، 100 ریالی جایگزین و سکه 50 ریالی قطر در سال 1976 صادر شد. قطر بانک مرکزی را با فرمانی به اسم فرمان 15 در سال 1973 تاسیس کرد. پیش از تاسیس همه سکه و اسکناس‌های منتشر شده توسط آژانس پولی قطر به مالکیت بانک مرکزی درآمد.
چرا نرخ ارز واحد پول قطر ثابت است؟
ریال قطر با نرخ ارز ثابت 1 دلار =QR 3.64 به دلار آمریکا گره خورده است. این نرخ با صدور فرمان سلطنتی شماره 34 در سال 2001 میلادی امضا و وارد قانون کشور شد. در ماده شمار (1) این قانون آمده که نرخ ریال قطر در برابر دلار آمریکا 3.64 است. این ماده محدویت‌هایی برای خرید و فروش ارز با قیمت بالاتر و کم تر از QR3.6415 و QR3.6385 (که در میان بانک‌های مستقر در قطر و بانک مرکزی انجام می شود، ) تعیین می کند. در ماده شماره (2) این پیمان، بانک مرکزی قطر برای مشخص کردن زمان فروش و تعیین فروش دلار آمریکا در بازار و شرایط مرتبط اینگونه رفتار می کند. ماده شماره (3) این فرمان، فرمان سلطنتی شماره 60 امیر قطر در سال 1975 میلادی است که در طی آن ریال قطر رسما به حق برداشت صندوق های بین المللی (IMF) ارزش گذاری شد.
بانک مرکزی قطر
پول قطر در کنترل بانک مرکزی این کشور است. بانک مرکزی در ابتدا آژانس پولی قطر نام داشت که خود به عنوان هیئت ارزی قطر انتخاب کرد. این بانک در 13 مه 1973 تاسیس شد و خود را از سیاست پولی انگلیس جدا کرد. آژانس پولی قطر وظایف یک بانک مرکزی را به عهده داشت. در سال 1973 میلادی فرمان سلطنتی شماره 24 امیر قطر اجازه انتشار ریال قطر را صادر کرد. بانک مرکزی قطر در طول تاریخ خود به طور فزاینده در همکاری با سایر بانک های مرکزی کشورهای بزرگ برای رسیدن به ارز پایدار کوشش و مساهدت بسیاری انجام داد.
بحران 2017 پول قطر
در پی بحرانی که در سال 2017 میلادی بین کشورهای عربی و قطر انجام شد. بانک‌های کشورهای عربی تمام مراودت های مالی و تجاری خود را با این کشور متوقف کردند. این امر منجر به سقوط ارزش پول قطر شده، تا جایی که در اواخر ژوئن سال 2017 برای خرید 1 دلار آمریکا 3.81 ریال قطر لازم بود. با این حال ذخیره ارزی 300 میلیارد دلاری قطر توانست با این بحران مقابله کند. هر ریال قطر به 100 درهم تقسیم می شود. ریال قطر در عربی به صورت (رق) نوشته می شود.
نوسانات ارزی ریال قطر
در سال 2017، ارزش ریال در بازار خارج از دبی، پس از قطع ارتباط با برخی از کشورهای خارجی دچار مشکلاتی با بانک قطر شد. این تغییر به دلیل کمبود نقدینگی ارزی صورت گرفت. در طی مدتی که نقدینگی رو به نزول بود، نرخ دلار آمریکا برابر 3.64 ریال قطر بود. دوره مذکور را به عنوان بحران دیپلماتیک می نامند که طی آن اجازه استفاده از حریم هوایی و مسیرهای دریایی برای قطر مقدر نبود زیراکه ادعا شده بود قطر از تروریست حمایت می‌کند. این امر باعث شد که تجارت اسکناس قطر در خارج از این کشور متوقف شود. جالب است بدانید در داخل قطر بانک مرکزی این کشور به خرید و فروش دلار با نرخ ثابت پرداخت.
