جماران نام یکی از محله های تهران است که از توابع شمیرانات می باشد. محله جماران بخشی از منطقه یک تهران است که از غرب به محله نخجوان، از شرق به محله نیاوران و خیابان فیضیه، از شمال به حصارک و از جنوب به محله دزاشیب منتهی می شود. این محله یکی از قدیمی ترین محله های تهران است که به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوه از آب و هوای خوشی برخوردار است. طبق گفته اهالی به دلیل وجود مار و حضور مارگیران در این محله، اسم این محله، جماران نام گرفت که جماران مخفف "جمع ماران" می باشد. محله جماران در گذشته محل زندگی افراد بزرگی همچون امام خمینی و آیت الله جمارانی بوده است. خانه امام خمینی در این محله قرار دارد و خانه ایشان مصداق بارز تواضع و ساده زیستی امام است. اما این روزها این خانه در محله جماران به حسینیه ای تبدیل شده و مورد توجه ایرانی ها و خارجی ها گرفته است، که آن را قبله گاه سیاحان خارجی می نامند.
جماران کجاست؟
محله جماران یک محله قدیمی در شمیرانات تهران است که در پایین رشته کوه البرز قرار دارد. در گذشته های دور از دهات های شمال شهر تهران به شمار می آمد، اسم این محله را در کتب قرن سوم آورنده اند و این می تواند بیانگر قدمت تاریخی این بنا باشد. درست است که امروزه جماران به دلیل شهرسازی ها و ساخت و ساز ها رنگ عوض کرده و دچار تغییر شده است، ولی هنوز هم می توان در کوچه های جماران قدم زد و آثاری از گذشته را در آن دید. با قدم زدن در کوچه های محله، کاملا قدمت منطه زیبای جماران را میتوان حس کرد.
محله جماران تهران، در گذشته و دوران قاجار یک روستای آباد و باصفا بوده که تنها 2 کیلومتر از امامزاده صالح (ع) فاصله داشته است، در سمت شمالی این محله امامزاده قاسم واقع شده بود، شمال این محله هم اکنون محله دزاشیب می باشد. روستای جماران دارای جمعیت 700 نفری بوده است که اکثر آن ها در جماران به باغداری و کشاورزی می پرداختند. این محله در دوران پهلوی گسترش یافت. در این مقطع تاریخی جماران یک ده بود که در اطراف آن مساجد قدیم و تکیه ها و چنارهای کهن‌سال قرار داشت. در زمان پهلوی مساجد زیادی در این محل بنا شد، یکی از قدیمی ترین مسجدهای محله جماران وسط محله بود و نزدیک کوچه نیایش قرار داشت. می توان گفت چهره امروزی جماران در زمان پهلوی شکل گرفت.
امام خمینی در سال 1359 با سکونت خود باعث معروف شدن محله جماران شد به طوری که این محله پس از سکونت امام، جهانی شد تا حدی که نام جماران یاد امام را به ذهن مردم می آورد. پس از سکونت ایشان در محله جماران این محله، شروع به رشد کرد و افراد بزرگ دیگری نظیر آیت الله رفسنجانی و آیت الله جمارانی نیز در جماران زندگی می کردند. از دلایل نامگذاری محله هم همانطور که پیشتر گفتیم، به دلیل وجود مارهای زیاد در آن اشاره کرد که منجر شد محله به جمع ماران و بعد به جماران معروف شود. البته به عقیده عده ای دیگر جماران از واژه "جمهران ری" گرفته شده است که در گذشته محل دفن یکی از امامزاده ها به نام امامزاده ادریس بوده است. از طرفی قدیمی ها جماران را «جاموران» نیز نامیده اند.
امکانات رفاهی جماران تهران
محله جماران به خاطر آب و هوای مناسب و بی نظیر خود، دارای امکانات رفاهی و تفریحی زیادی نیز می باشد که برخی از این موارد به شرح زیر است:
مجموعه فرهنگی ورزشی و تفریحی پارسیان جماران: این مجموعه در محله جماران قرار دارد و وسعت آن 156 هکتار می باشد که امکاناتی نظیر چمن مصنوعی، استخر روباز، استخر سرپوشیده، باشگاه ورزشی، سالن های بدنسازی و فیتنس و تی آر ایکس، زمین اسکیت، بسکتبال و والیبال ساحلی، باشگاه پینت بال و پیاده راه می باشد. این مجموعه در شمال تهران و در جای مناسب دارای دسترسی مناسب است و در دامنه کوه قرار دارد.
باشگاه پارسیان بهاران یا همان مجموعه توریستی جماران: این مجموعه در شمال تهران قرار دارد و دارای امکاناتی نظیر زمین پینت بال، زمین اسکیت، مسیر پیاده روی و راهپیمایی، رستوران با ظرفیت 100 نفر، کافی شاپ، چایخانه سنتی، مراکز فرهنگی، استخر و سونا و زمین تنیس می باشد و وسعتی 156 هکتاری دارد که مناسب تفریح و وقت گذرانی است.
محله جماران دارای چندین پارک به نام های زیر می باشد:
- پارک خسروشاهی
- پارک شهدای شیرازی‌ها
- پارک فیضیه
- پارک امیر سلیمانی
این محله بیمارستان قلب و بیمارستان بقیه الله را در خود جای داده است. همچنین دارای مساجدی نظیر مسجد جامع جماران، مسجد جامع حصارک شمیران و تکیه پایین می باشد. این محل دارای اماکن تاریخی بسیاری نظیر موارد زیر می باشد:
- خانه موزه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی
- حسینیه جماران
- منزل امام خمینی (ره)
- خانه سلامت محله جماران
- سرای محله جماران
- فرهنگسرای امام
- امکانات دیگر محله جماران مدارس و مراکز آموزشی
- متوسط دوره اول دخترانه دهخدا (دولتی)
- ابتدایی پسرانه حبیب ابن مظاهر
آب و هوای منطقه جماران تهران
منطقه جماران در شمال تهران قرار دارد و یکی از مناطق خوش آب و هوای شهر تهران محسوب می شود. آب و هوای جماران به دلیل قرار گیری در کوهپایه های البرز، بسیار مناسب و خوب است، در کنار این آب و هوای خوب و دلپذیر امکانات رفاهی و اقامتی خوبی نیز در محله جماران قرار دارد که موجب می شود شهروندان تهرانی دوست داشته باشند در این محله سکونت یابند. به همین خاطر، قیمت ملک در محله جماران بالا می باشد و این محله دسترسی های خوبی به مترو دارد. امکانات رفاهی، اقامتی، آموزشی و درمانی خوبی را در خود جای داده است.
خیابان های مهم محله جماران تهران
جماران مملو از پارک ها و بوستان ها است و علاوه بر قدمت و بافت تاریخی آن مملو از فضای سبز و کوچه ها و خیابان های سرسبز و زیبا می باشد. از خیابان های مهم محله جماران تهران می توان به خیابان معروف یاسر که حسینیه جماران در آن قرار گرفته است، اشاره کرد. محله جماران دارای خیابان های مهم دیگری نظیر خیابان امیدوار، خیابان جماران، خیابان فیضیه و خیابان صادق قمی می باشد، امیدوار خیابانی پرتردد و شلوغ است و پارک جمشیدیه در این خیابان قرار دارد. این خیابان ها از نظر اقامتی و سکونت جاهای خوبی محسوب می شوند، بیشتر خانه های خیابان امیدوار ویلایی هستند اما به دلیل آب و هوای خوش، قیمت ساختمان در این محله ها گران است.
