وقتی در سنت‌های قدیمی دقیق شویم، متوجه خواهیم شد که اکثر این سنت‌ها ریشه‌ای در فرهنگ ما دارند و نمادی از باورهایمان هستند. ایرانیان از گذشته تا کنون در ایام نوروز سفره هفت‌سین برپا می‌کنند و این سنت شیرین را به جا می‌آورند؛ ولی آیا تابه‌حال از خود پرسیده‌اید که علت انجام این سنت قدیمی چیست؟ هفت سین، نامی آشنا در گوش تمامی ایرانیان است. این نام تداعی کننده عید نوروز و روزهای شیرین جشن و خوشحالی است. این مقاله به معرفی هفت‌سین اختصاص دارد و قصد دارد تا به فلسفه این رسم قدیمی بپردازد، اگر از علاقه‌مندان به کسب اطلاعات در این زمینه هستید در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی در رابطه با هفت‌سین کسب نمایید.
عکس سفره هفت سین
سفره هفت سین ساده و شیک:
سفره هفت سین مینیمال:
سفره هفت سین لاکچری:
تاریخچه هفت‌سین
شاید با خود تصور کنید که برپا کردن سفره هفت‌سین یک سنت باستانی و دیرینه است؛ اما باید بدانید که بر اساس تحقیقات انجام شده، می‌توان گفت که هفت‌سین یک رسم نو محسوب می‌شود. با توجه به تمام شواهدی که در تاریخ از وجود سفره هفت‌سین دیده می‌شود، تا قرن بیستم میلادی هیچ‌گونه اثری از سبک و سیاق امروزی و اجزای تشکیل‌دهنده سفره هفت‌سین که با حرف «سین» آغاز می‌شوند، در هیچ کتاب تاریخی دیده نشده است. مطالعات و بررسی مورخان نشان می‌دهد که سفره‌های هفت‌شین، هفت‌چین و هفت‌میم قدمت بیشتری دارند و احتمال می‌رود که این سفره‌ها در طول زمان به هفت‌سین تبدیل شده‌اند. جالب است این را نیز بدانید که برخی از شواهد نشان می‌دهد که در گذشته سفره هفت‌میم شامل مرغ، ماهی، ماست، مویز و... وجود داشته است. امروزه در بوشهر در کنار سفره هفت‌سین، این سفره را نیز برپا می‌شود.
ریشه هفت‌سین
شاید برایتان سوال شده باشد که چرا هفت‌سین؟ چرا از اعداد دیگر استفاده نشده است؟ در این رابطه دو نظریه مختلف وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
- تقدس عدد هفت: عدد هفت به عنوان عددی مقدس در میان ایرانیان باستان جایگاه ویژه ای داشته است، جالب است بدانید که تقدس عدد هفت‌در واقع از آیین میترا یا همان آیین مهر گرفته شده است و به معنی جاودانگی و بی مرگی است.
- هفت‌دانه گیاه: باید بدانید که در گذشته برای تهیه سبزه عید از هفت‌دانه گیاه استفاده می‌شد؛ از این رو برخی از افراد معتقد هستند که عدد هفت‌در هفت‌سین نشان‌دهنده تعداد دانه گیاه‌های استفاده شده برای سبزه عید است. این گیاهان شامل جو، ماش، عدس، ارزن، نخود، لوبیا و گندم بوده‌اند و هرکدام برای ایرانیان آن دوان مفهوم خاصی داشته‌اند.
- نمادهایی از اهورا مزدا و وزیر هایش بر سر سفره هفت‌سین: اهورامزدا، آفریدگار دین زرتشتیان در زمان ایران باستان بوده است. ایرانی‌ها در آن زمان بر این اعتقاد بوده‌اند که اهورامزدا، شش وزیر به نام‌های وهومن، اردیبهشت، شهریور، سپندارمزد، خرداد، امرداد داشته است. در واقع هفت‌سین نمادی از اهورامزدا و وزیرانش است.
سین‌های هفت‌سین
امروزه سین‌های هفت‌سین، دستخوش تغییراتی شده است و مردم ایران در نوروز سفره‌هایی را برپا می‌کنند که اقلام زیر در آن به چشم می‌خورد. البته در نظر داشته باشید که این اقلام در نقاط مختلف ایران و جهان ممکن است متفاوت باشد.
سیر | نماد اهورا مزدا
سماق | نماد باران و الهه بهمن
سرکه | نماد بی‌مرگی و الهه امرداد
سبزه | نماد رویش و فرشته اردیبهشت
سیب | نماد پاکی و زن بارور
سنجد | نماد عشق و فرشته خرداد
سمنو | نماد خواربار و فرشته شهریور
مشخصات سین‌های سفره هفت‌سین
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم اقلام موجود در سفره‌های هفت‌سین مردم ایران و جهان ممکن است متفاوت باشد؛ اما باید بدانید که عناصر سفره هفت‌سین در تمام دنیا دارای ویژگی‌ها و مشخصات مشترکی هستند که در ادامه به بررسی آن‌ها پرداختیم.
نام عنصر باید یک‌بخشی باشد، یعنی نام‌های ترکیبی ندارند.
باید قابل خوردن باشند.
نام تمامی عناصر موجود بر روی سفره هفت‌سین باید پارسی باشد، عناصر با نام‌های عربی، انگلیسی و غیره جایی بر روی سفره هفت‌سین ندارند.
سین‌های هفت‌سین باید ریشه گیاهی داشته باشند.
واضح‌ترین ویژگی عناصر هفت‌سین، شروع نام آن‌ها با حرف سین است.
با توجه به ویژگی‌های بالا در می‌یابیم که برخی از اقلام نظیر سکه، سمبل و غیره جایی در سفره هفت‌سین ندارند.
سایر وسایل در سفره هفت‌سین
بی شک تا کنون بارها بر سر سفره هفت‌سین نشسته‌اید، ما ایرانی‌ها علاوه بر عناصر اصلی سفره هفت‌سین، اقلام دیگری را نیز بر سر سفره قرار می‌دهیم. این اقلام شامل آیینه، قرآن، کتاب حافظ، تخم‌مرغ، نان، آب، شمعدان، شیرینی، آجیل و میوه و است نیز که هر یک از آن‌ها به منظور خاصی در سفره قرار می‌گیرند به طور مثال آینه نمادی از جهان، شمع‌ها نماد روشنایی، آب نمادی از سفره رحمت الهی هستند.
ماهی قرمز، سنتی غلط در رابطه با سفره هفت‌سین
بیش از 5 هزار ماهی قرمز در سال قربانی رسم غلط ما ایرانیان می‌شوند، قرار دادن ماهی قرمز بر سر سفره هفت‌سین اساساٌ هیچ ریشه سنتی ای ندارد، بهتر است به جای ماهی قرمز انار یا یک سیب را در داخل آب قرار دهیم تا علاوه بر حفظ جان ماهی‌ها از سنت‌های دیرینه و تاریخی خود پیروی کنیم.
هفت‌سین در سایر نقاط دنیا
به نظر شما سفره هفت‌سین فقط مخصوص ایران است یا می‌توان در کشورهای دیگر هم شاهد این رسم کهن بود؟ جشن نوروز و برپایی سفره هفت‌سین، جشن اصیل ما ایرانی‌ها به شمار می‌آید اما خانواده‌های بسیاری در کشورهای مختلف دنیا وجود دارند که شیفته سنت‌های ایرانی هستند. این افراد همه ساله با شروع بهار، جشن نوروز را برگزار و سفره هفت‌سین را بر پا می‌کنند، البته در نظر داشته باشید همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم هفت‌سین در کشورهای مختلف کمی متفاوت است. به طور مثال در کشور افغانستان به جای سفره هفت‌سین، سفره هفت‌میوه برپا می‌شود.
سفره هفت‌سین؛ فرصتی برای نو شدن
انداختن سفره در شروع سال جدید، آن‌قدر در تار و پود فرهنگمان گره‌خورده که ما آن را به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از رسوم کشورمان انجام می‌دهیم. مهم نیست که سفره هفت‌سین بیندازیم یا سال نو خود را به شکل متفاوت‌تری جشن بگیریم؛ بلکه سال جدید مانند فرصتی جدید، بهانه‌ای است تا با آغاز بهاری دیگر، شروعی دوباره داشته باشیم. امیدواریم در این مقاله از سایت لحظه آخر اطلاعاتی کاملی در رابطه با هفت‌سین، این سنت دیرینه ایرانی کسب کرده باشید. اگر در رابطه با سفره هفت‌سین یا دیگر سفرهای رایج در نقاط مختلف جهان اطلاعاتی دارید، می‌توانید در قسمت نظرات ما را نیز از این موضوع مطلع کنید.
