بیستون کرمانشاه یکی از مهم ترین اماکن تاریخی کشورمان است که در طول سال های طولانی در جوار کوهی با همین نام در شرق استان کرمانشاه واقع شده و شهرتی جهانی کسب نموده است. شهرت این مکان تاریخی و زیبا به سنگ نوشته های ارزشمند داریوش بزرگ می باشد که در سال 1385 در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده و سالانه توریست های بسیاری را از اقصی نقاط جهان راهی شهر کرمانشاه می کند. محوطه تاریخی بیستون که دارای طول 5 کیلومتر و عرض 3 کیلومتر می باشد، دارای آثاری ارزشمندی از دوره های مختلف تاریخ از دوران پیش از تاریخ اسلام تا قرن بیستم را در خود جای داده است. وجود مجموعه آثار گرانبهایی از قبیل: کتیبه جهانی داریوش، بقایای سد و پل ساسانی، تندیس هرکول، سراب بیستون، بناهای صفوی، بناهای ایلخانی، غارهای تاریخی، نقش برجسته های بلاش و گودرز دوم، فرهاد تراش، کاروانسرای بیستون، پل خسرو و گوردخمه برناج در این مکان، مجموعه ای بی نظیر و متفاوت را به نمایش گذاشته است.
این مجموعه تاریخی، فرهنگی و طبیعی در سال 1381 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تاریخچه بیستون
داریوش که در جنگ با گئومات مغ به پیروزی رسیده بود، دستور به ساخت سنگ نوشته و ایجاد نقوش برجسته در بیستون داد؛ این کار با تلاش های فراوان صورت گرفت اما در طول سده های مختلف به فراموشی سپرده شد و حتی کاروان هایی که از کنار کوه بیستون عبور می کردند و یا در آن جا استراحت می کردند بی تفاوت از کنار این کتیبه و نقش ها عبور می کردند. تا این که در سال 1835 میلادی یک شرق شناس بریتانیایی با نام راولینسون در سفر خود به این منطقه متوجه وجود کتیبه داریوش شد و کنجکاوی های او دلیلی شد که با مشقت های زیاد خود را به محل کتیبه در ارتفاع 100 متری برساند و ضمن تمیز کردن آن ها، به نسخه برداری از سنگ نوشته ها بپردازد. کند و کاوهای او تا یک سال به طول انجامید و در این مدت او موفق شد از قسمت فارسی باستان کتیبه به طور کامل نسخه برداری کند. اما کنجکاوی های او به همین جا بسنده نکرد و یک بار دیگر در سال 1844 به مکان مورد نظر رفت تا بخش دیگر کتیبه را (بخش بابلی) بررسی کند که این کار تا سه سال ادامه پیدا کرد. راولینسون در سال های 1849 الی 1851 موفق به نوشتن کتابی با نام کتیبه های میخی فارسی در بیستون شد. این کتاب که ارزش والایی دارد، راهنمایی برای کشف خطوط بابلی و عیلامی کتیبه داریوش به حساب می آید.
در سال 1903 میلادی شخص دیگری با نام ویلیام جکسون تصمیم گرفته به بیستون سفر کند و خود به خواندن کتیبه بپردازند؛ او توانست برخی از خطاهای راولینسون را اصلاح کند. در سال 1904 تیمی به سرپرستی لئورنارد ویلیام کینگ و رگینالد کمپل تامپسون راهی کوه های بیستون شدند و توانستند به بخش های دیگری دسترسی پیدا کنند و به اصلاح متن راولینسون بپردازند اما آن ها نتوانستند از روی سنگ نوشته نسخه برداری کنند. اما 44 سال بعد یک زبان شناس و تاریخ شناس آمریکایی توانست با ایجاد راهی از قسمت پایین کوه به بخش مورد نظر برود و از کلیه کتیبه ها نسخه برداری کند و همچنین نسخه عیلامی را که تا آن زمان کسی نخوانده بود را رونویسی نمود. در سال 1950 یک ویراستار با نام رولاند به ویرایش متن فارسی باستان پرداخت و افزون بر نوشتن متن، برای آن ترجمه ای با زبان انگلیسی، گرامر و واژه نامه نیز در نظر گرفت. تاکنون نسخه های ویرایش شده زیادی از متن های کتیبه منتشر شده که علاقه مندان می توانند آن ها را بخوانند.
این سنگ تراشه ها که حدود 2500 سال قبل بر دامنه جنوبی کوه بیستون نقش بسته اند، بر روی سنگ های آهکی حک شده و همین امر مهم ترین دلیل برای ماندگاری آثار می باشد. البته در طول سالیان دراز، این سنگ ها با مواد مختلف دیگر مخلوط شده اند و سبب تغییراتی در رنگ آثار شده اند.
كتيبه داريوش
یکی از ارزنده ترین آثار بیستون کتیبه داریوش است که از سندهای تاریخی معتبر جهان به حساب می آید. این کتیبه که بیانگر پیروزی داریوش بر گئومات می باشد، در جوار نقش برجسته داریوش اول در دل کوه های بیستون دیده می شود. در واقع این کتیبه تاریخی سختی هایی که داریوش در مسیر به قدرت رسیدن متحمل شده را به 3 زبان فارسی باستان، اکدی و عیلامی روایت می کند. طول سنگ نوشته داریوش 22 متر و عرض آن 8.7 متر است که متن فارسی باستان در 414 سطر بر روی کتیبه ای با طول حدود 9.25 و عرض حدود 3.65 نوشته شده است. بر روی تمامی ستون ها نقش اهورامزدا دیده می شود که بیانگر یکتاپرستی داریوش می باشد. متن اکدی در یک ستون با 112 سطر نوشته شده که در واقع ترجمه بخشی از متن فارسی باستان است. متن عیلامی نیز دارای 593 سطر است که بر روی 8 ستون نوشته شده؛ طول این کتیبه 5.60 و عرض آن 3.70 متر می باشد. همچنین کتیبه های کوچکی نیز در این قسمت دیده می شود که به داریوش و دشمنانی که توسط او اسیر شده اند مربوط است. نقش برجسته داریوش با ارتفاع حدودی 1.80 متری در کنار کتیبه وجود دارد که در آن داریوش لباسی پارسی به تن دارد و تاجی کنگره دار بر روی سرش دیده می شود.
تنديس هركول
کلمه هرکول برای بسیاری از ما آشنا می باشد؛ این کلمه برگرفته از مجسمه ای مشهور در فضای بیستون است. مجسمه هرکول با طول 1.47 سانتی متر، نمایانگر فردی درشت اندام و قوی بوده که بر پهلوی چپ خودش تکیه داده و در حالی که دست چپش را بر روی پای خود قرار داده، در دست راستش پیاله ای از شراب را نگه داشته است. یک سنگ نوشته مربوط به دوره سلوکیان نیز در پشت این تندیس قرار دارد. جالب است بدانید که این تندیس زمانی که کارگران مشغول کَندن راه مشخص شده برای جاده همدان به کرمانشاه بودند، نمود پیدا کرده است.
سراب بيستون
هنگام ورود به فضای بیستون، دریاچه کوچکی که روح و جلوه ای خاص به فضا بخشیده، توجه شما را به خود جلب می کند. این دریاچه در اثر وجود چشمه ای که به سراب بیستون شهرت دارد، ایجاد شده و فضای سبز دل انگیزی در اطراف خود به وجود آورده که توریست های تور داخلی و خارجی می توانند در گرمای تابستان زیر سایه سار این درختان به استراحت بپردازند و نفسی تازه کنند. بخش قابل توجهی از آثار مجموعه بیستون کرمانشاه در پیرامون این دریاچه قرار دارند.
غارهاى بيستون
گوردخمه برناج
نقش بلاش
پل خسرو
فرهاد تراش
پل بيستون
كاروانسراى بيستون
كاخ ناتمام ساسانى و كاروانسراى ايلخانى
نقش برجسته بهرام دوم و گودرز دوم و كتيبه شيخ على خان
هزینه بازدید از بیستون
گردشگران تور کرمانشاه می توانند در ساعات 8 الی 20 از این محوطه باستانی و بی مثال دیدن کنند. هزینه بازدید از این مکان برای اتباع ایرانی به ازای هر نفر 3 هزار تومان و برای اتباع خارجی به ازای هر نفر 20 هزار تومان می باشد.
آدرس بیستون
کرمانشاه/ شهر بیستون
شماره تماس بیستون
083134218892
نکته: این محتوا در حال به روزرسانی می باشد.
