امروزه خانه های قدیمی بجای مانده از دوره های مختلف تاریخی، از اهمیت بالایی برخوردارند. خانه ملک مشهد بهترین خانه سنتی باقی مانده از دوره قاجاریه در شهر مشهد است. حاج حسین ملک بزرگترین واقف ایران و یکی از میلیاردر های دوره قاجاریه بود و این خانه یادگاری به جای مانده از او می باشد. خانه ملک از زیباترین جاذبه های تاریخی شهر مشهد به شمار می رود و در عصر حاضر تبدیل به موزه شده است.
بیوگرافی حاج حسین ملک سازنده خانه تاریخی حاجملک
حاج حسین ملک در سال 1251 شمسی متولد شد. تحصیلات خود را در محضر مرحوم میرزا ابوالحسن فرا گرفت. در سال 1284 شمسی مسئولیت اداره املاک پدر را به عهده گرفت و در سال 1316 شمسی وقف اموال خود را شروع کرد. از میان وقف های بیشمار او می توان به کتابخانه ملی ملک و دو بیمارستان رضوی و سجادیه اشاره کرد. علاوه بر این ها حاج حسین ملک در سال 1338 هجری شمسی به فرد فرهنگی در مشهد 510 متر زمین وقف کرد که مجموع آن ها به 200 هکتار می رسد. وی در سال 1348، باغ وکیل آباد را وقف مردم مشهد کرد و تولیت آن را به شهرداری مشهد سپرد.
بررسی خانه تاریخی ملک مشهد
عمر خانه تاریخی ملک به اواخر دوره قاجاریه بر می گردد. در آن روز ها حاج حسین ملک یکی از ثروتمندان ایران محسوب می شد. وی در سال 1284 از تهران به مشهد نقل مکان کرد و اداره املاک پدرش را بر عهده گرفت. حاج حسین شم اقتصادی خوبی داشت و موفق به افزایش ثروتش گشت؛ اما این ثروت باعث نشد تا او محرومان را فراموش کند. او پس از 20 سال وقف کردن اموالش برای امور خیریه را آغاز کرد و به بزرگترین وقف کننده ایران تبدیل شد. سر انجام در سال 1351 دار فانی را وداع گفت و در حریم مطهر امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
معماری خانه ملک
منزل حاج حسین ملک در ضلع شرقی خیابان امام خمینی (ره)، مقابل ساختمان دارایی قرار دارد. این خانه تاریخی 600 متری در زمینی به مساحت ۱۶۵۹ متر مربع قرار گرفته و در اوایل قرن چهاردهم ساخته شده است. خانه ملک در گذشته وسیع تر بوده و آنچه که امروزه به عنوان خانه ملک شهرت یافته فقط بخش بیرونی این مکان است. خانه در سال 1377 با شماره ثبت ۲۱۱۵ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفت و در سال 1379 مرمت شد. معماری این بنا ترکیبی از سنتی و اروپایی است؛ به صورتی که در نمای خانه از معماری سنتی و در پلان ها از بک اروپایی استفاده شده است. طبقه بالایی به عنوان موزه استفاده می شود و در آن ویترین‌هایی از اشیا، تابلوها و سازه‌هایی است که توسط هنرمندانی که در کارگاه های این بنا آموزش دیده و کار می کنند ساخته شده است. خانه تاریخی ملک دارای دو طبقه بوده و پذیرایی وسیع با سقفی چوبی و منبت کاری شده و شومینه زیبای گچبری شده از زیبایی های این خانه تاریخی به شمار می آید. تنها نمونه حمام تاریخی خصوصی مشهد در این خانه قرار دارد و ابتدا زیر تلی از خاک مدفون شده و با حفاری طبق گمانه زنی های باستان شناسان،کشف گردید. مساحت این حمام 127 متر می باشد و با معماری جذاب و خاص اسلامی تزیین شده است. این حمام قسمت های میان در، گرمخانه، سرویس بهداشتی، نمازخانه، آتشدان و محل انبار چوب و مواد سوختنی را داراست.
ساعات بازدید از خانه ملک مشهد
برای بازدید از خانه ملک مشهد، نیازی به پرداخت هزینه ندارید و بازدید از آن برای عموم آزاد است؛ فقط کافی است بین ساعت هشت صبح تا شش عصر خود را به خیابان امام خمینی برسانید و از این یادگار زیبای معماری قاجار، دیدن نمایید. موقعیت عالی این مکان باعث شده تا دسترسی به آن برای مسافران و گردشگران بسیار راحت باشد.
قیمت بلیط خانه ملک مشهد
همانطور که پیشتر گفته شد، بازدید از خانه ملک مشهد برای عموم مردم رایگان است و شما برای لذت بردن از این بنای تاریخی نیاز به صرف هزینه ندارید.
راه های دسترسی به خانه تاریخی ملک مشهد
به دلیل قرار گیری خانه ملک مشهد در ابتدای خیابان امام خمینی، دسترسی به آن بسیار آسان است؛ چرا که در این منطقه هتل ها و مهمانسرا های زیادی وجود دارد. اگر اهل پیاده روی باشید می توانید پس از دیدن کردن از خانه حاج حسین ملک، با حدود 25 دقیقه پیاده روی و طی چهار کیلومتر به حرم امام رضا برسید. اما اگر فاصله محل اقامت شما از خیابان امام خمینی زیاد است می توانید با تاکسی، خودرو های شخصی یا اتوبوس خود را به خانه ملک مشهد برسانید.
